Sau khi  cơ quan báo chí đăng bài “Cựu chiến binh 25 năm cõng đơn đi đòi lại đất gia tiên”. UBND huyện Nghi Lộc nhanh chóng ra Quyết định thành lập Đoàn thanh tra để xác minh vụ việc.
 
Như đã phản ánh, Ông Hoàng Xuân Đông (sinh năm 1939) là con trai duy nhất trong gia đình có ba người con của ông Hoàng Xuân Năm và bà Đặng Thị Sỹ. Gia đình ông Năm bà Sỹ sinh sống, cư ngụ lâu đời trên một mảnh đất hơn 1.000m2 tại xóm 15 Phong Yên, xã Nghi Phong, huyện Nghi Lộc (Nghệ An).
 
Cha mất sớm, mẹ già yếu, vợ mới cưới được được ít ngày nhưng khi nghe tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, năm 1962, chàng thanh niên trẻ Hoàng Xuân Đông (lúc này mới 22 tuổi), đã xung phong lên đường đánh Mỹ cứu nước.
 
Do có trình độ hệ 10/10, nên tháng 8/1962, ông được nhập ngũ vào Binh chủng Phòng Không - Không quân quân, học tập và huấn luyện tại sân bay Cát Bi, Hải Phòng rồi chuyển vào sân bay Vinh, Nghệ An; Sao Vàng, Thanh Hóa. Do địch bắn phá ác liệt, đến năm 1965 chuyển sang Phòng không, Không quân của Trung đoàn pháo cao xạ E227F367 làm thợ kỹ thuật đánh bằng khí tài, bảo vệ các trọng điểm Hà Nội, Vĩnh Phúc, Hải Phòng, Hà Bắc, Nam Định…
 
Tháng 9/1966, vợ ông Hoàng Xuân Đông trên đường đi làm về bị trúng bom Mỹ chết, nhưng do nhiệm vụ, chiến tranh ác liệt, ông không thể về thắp hương, chôn cất người vợ trẻ. Nuốt nỗi đau, nước mắt vào trong, ông vẫn kiên lòng bám mặt trận, chiến đấu, bảo vệ tổ quốc.
 
Đến tháng 7/1970 ông được điều vào chiến trường B thuộc đoàn 559 sang bảo vệ giao thông ở tỉnh Khăm Muộn, hạ Lào. Năm 1972 ông về bảo vệ đường mòn Hồ Chí Minh. Năm 1974 vào tiếp quản sân bay Nha Trang rồi tiếp quản sân bay Tân Sơn Nhất. Đến năm 1975, giải phóng miền Nam, non sông thu về một mối, chiến sỹ Hoàng Xuân Đông được phục viên.
 
Với sự cống hiến xương máu, công lao cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, ông Hoàng Xuân Đông được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương kháng chiến Hạng nhì, Huân chương chiến sỹ giải phóng hạng 3, Kỷ niệm chương Chiến sỹ Trường Sơn đường Hồ Chí Minh…
 

 
Mảnh đất ở của gia đình ông Hoàng Xuân Đông sinh sống bao đời đã bị chính quyền xã Nghi Phong cấp cho người khác mà không có bất cứ một thông báo hay quyết định thu hồi, đền bù gì.
 
Với chiếc ba lô sờn rách và hai bộ đồ cũ kỹ, sau 15 năm chiến đấu bảo vệ tổ quốc, ông trở về quê hương thăm gia đình, quê hương. Lúc này nhà chẳng còn ai ngoài mẹ già với túp lều tranh dột nát, xiêu vẹo; vợ chết, hai chị đã đi lấy chồng. Vượt qua nỗi đau, mất mát, cựu chiến binh Hoàng Xuân Đông tiếp tục cuộc sống sản xuất, chăm sóc mẹ già. Tuy nhiên trong những năm tháng tham gia chiến tranh ác liệt ở Hạ Lào, tuyến đường Hồ Chí Minh, ông bị thương nặng và nhiễm chất độc dioxin; bệnh tình luôn tái phát, hành hạ, không thể làm các công việc nặng nhọc. Nghe nhiều người mách bảo trong Tây Nguyên có chữa bệnh cả Đông và Tây y rất hiệu quả, lại với khát vọng lập nghiệp làm lại cuộc đời, ông gửi gắm mẹ già cho hai chị gái, họ tộc rồi lên đường
 
Nỗi đau mất mát, bệnh tật được vơi đi phần nào khi ông được chữa bệnh và gặp một người con gái đẹp người, tốt tính ở vùng đất nắng gió Chư Sê, Gia Lai. Sau một thời gian tìm hiểu, hai người nên duyên vợ chồng. Tuy nhiên hạnh phúc chưa được bao lâu thì đôi vợ chồng trẻ phải nhiều lần đau đớn chôn cất các đứa con sinh non chết yểu của mình. Đây là hậu quả của những năm tháng ông chiến đấu ở chiến trường B và bị phơi nhiễm chất độc hóa học. Cuộc đời luôn gặp những mất mát, đau thương nhưng ông vẫn gạt nước mắt để tiếp tục sống, vượt lên nghịch cảnh của chính mình. Nhiều năm sau, vợ chồng ông may mắn có thêm 3 người con nữa nhưng cũng bị những di chứng chất độc da cam, không được bình thường, lanh lợi như bao đứa trẻ khác.
 
Năm 1983 nghe tin mẹ mất, ông khăn gói trở về quê nhà chôn cất mẹ già, ngôi nhà tranh dựng trên mảnh đất bao đời gia đình ông sinh sống bị mưa bão làm hư hại nên ông đành gửi bàn thờ bên họ hàng để thờ cúng. Mặc dù lập nghiệp, vợ con ở Tây Nguyên nhưng là con trai duy nhất của gia đình nên ông dự định sau vài năm có tiền, ông sẽ về quê xây lại căn nhà cũ, để có nơi thờ tự bố mẹ. Hàng năm ông vẫn về quê cùng hai chị gái làm giỗ cha mẹ, thăm nom vườn tược, bốc mộ ông bà; tính ít năm có điều kiện xây cái nhà nho nhỏ có nơi chui ra chui vào, thờ tự gia tiên.
 
Tuy nhiên thật bất ngờ vào năm 1996, không một thông báo hay quyết định thu hồi đất nào gửi cho ông Hoàng Xuân Đông hay các thành viên trong gia đình ông là hai chị gái ruột lấy chồng, sinh sống tại địa phương, UBND xã Nghi Phong và huyện Nghi Lộc đã ngang nhiên lấy mảnh đất bao đời của gia đình ông cấp cho một người khác. Những năm tiếp theo, ông cứ đi đi, về về giỗ cha mẹ, thắp hương khói nhưng không biết mảnh đất của gia tiên mà ông dự định xây dựng căn nhà thờ tự đã được cán bộ xã, huyện cấp cho người khác.
 
Sau khi biết chuyện, cựu chiến binh Hoàng Xuân Đông bị sốc, bệnh tình thêm trầm trọng, phải nhập viện hàng tháng trời. Nhưng để lấy lại mảnh đất cha ông, cựu chiến binh đã viết đơn thư “kêu cứu” gửi lên các cấp chính quyền địa phương tỉnh Nghệ An. Dù tuổi già sức yếu, bệnh tật hành hạ nhưng nhiều năm qua, đã hàng chục lần ông bắt xe đò ra vào Tây Nguyên- Nghệ An, hàng ngàn lá đơn gửi đi khắp nơi nhưng vẫn “bặt vô âm tín” khiến ông hết sức bức xúc, đau đớn.“Chiến tranh xảy ra, tôi đã xung phong đi đánh Mỹ cứu nước, cống hiến xương máu, tuổi trẻ để bảo vệ thành quả cách mạng. Nhưng khi hòa bình lập lại, các thế hệ con cháu làm cán bộ cấp xã, huyện Nghi Lộc lại đối xử thô bạo, thiếu tình người, đạo lý với một bộ đội cụ Hồ như tôi. Tại sao đất hương hỏa bao đời của gia đình tôi để lại mà họ có thể ngang nhiên lấy cấp cho người khác?” – ông Hoàng Xuân Đông bức xúc, không cầm được nước mắt cho biết.
 
Ngày 11/10/2020 cơ quan báo chí có bài viết: “Nghệ An: Cựu chiến binh 25 năm cõng đơn đi đòi lại đất gia tiên”. Sau khi có bài báo, UBND Nghi Lộc đã rất tiếp thu, nhanh chóng ra Quyết định Thành lập Đoàn thanh tra để kiểm tra, xác minh nội dung khiếu nại của ông Hoàng Xuân Đông cũng như bài báo phản ánh.
 
 
Quyết định thành lập Đoàn thanh tra của UBND huyện Nghi Lộc sau bài báo của Môi trường và Đô thị cũng như đơn thư “kêu cứu” của ông Hoàng Xuân Đông.
 
Theo Quyết định 2615/QĐ.UBND ngày 12/10/2020 thì bà Trương Thị Thanh Huyền – Chánh thanh tra huyện làm trưởng đoàn, các ông Nguyễn Quốc Hùng – TTV thanh tra huyện, ông Nguyễn Phú Đồng CV phòng TNMT làm thành viên.
 
Ngày 28/10/2020 tại UBND xã Nghi Phong với sự có mặt của Đoàn thanh tra và đại diện UBND xã, ông Hoàng Xuân Đông, trưởng đoàn thanh tra đã công bố Quyết định số 2615.
 
Buổi làm việc cũng ghi nhận tâm tư, nguyện vọng của cựu chiến binh Hoàng Xuân Đông; giải trình, báo cáo của các bên liên quan. Trong buổi làm việc Đoàn đã cùng các bên đến thực địa khu đất của gia đình ông Đông, ghi nhận vị trí, hiện trạng, nguồn gốc…để có hướng giải quyết thấu tình, đạt lý; không để kiện cáo, tranh chấp kéo dài, đặc biệt là đảm bảo quyền lợi cho người có công với cách mạng./.