Theo phản ánh của người dân, phóng viên Môi trường Xây dựng trực tiếp tác nghiệp tại Mỏ đá Tường Nguyên, thuộc khu vực núi Lèn voi, xóm 1, xã Trung Thành, huyện Yên Thành do Công ty TNHH Tường Nguyên (Công ty Tường Nguyên) khai thác, sản xuất kinh doanh.
Chúng tôi ghi nhận việc sản xuất, chế biến đá làm vật liệu xây dựng thông thường sử dụng các cỗ máy xay, nghiền đá, máy xúc, xe trọng tải lớn… được Công ty dùng để hoạt động như một đại công trường làm bụi mù mịt, bụi phủ lên cả nhà dân xung quanh. Điều đáng nói ở đây là việc sản xuất, chế biến đá của Công ty Tường Nguyên không có gì đảm bảo các điều kiện về bảo vệ môi trường. Trong quá trình sản xuất không có biện pháp như hệ thống tưới nước, máy phun sương, hút bụi… để bột đá, khói bụi phát tán ra môi trường một cách tự do, nguy cơ gây ô nhiễm môi trường trong không khí.
Đặc biệt là ngay trong khu vực sản xuất, bãi đá tập kết là cả một cỗ máy đang chạy ầm ầm, xả khói mù mịt bao trọn cả khu vực trong và ngoài mỏ. Được biết Công ty sản xuất thảm nhựa nóng cung cấp cho các công trình cầu đường. Cỗ máy này xả khói ngay tầm thấp, làm khói quanh quẩn ngay trong mỏ và xung quanh nhà dân gây ra mùi rất khó chịu ảnh hưởng đến việc sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp của người dân.
Phóng viên trực tiếp với người dân tại xóm 1, xã Trung Thành họ cho biết: Làng Vệ Lèn chúng tôi sát ngay mỏ đá Lèn voi đây là mỏ đá của Công ty Tường Nguyên hoạt động lâu năm rồi, nay là chủ mới, họ thường xuyên khai thác nổ mìn và sản xuất đá gây khói bụi mù mịt như rứa lâu rồi, nhất là khoảng thời gian 3, 4 giờ chiều, đi làm đây chúng tôi phải về sớm, khi gió đổi hướng thì toàn bộ khói bụi cuốn về hướng nhà chúng tôi. Đã thế trong khai thác, sản xuất đá việc nổ mìn, máy móc, xe cộ hoạt động ầm ầm cả ngày đêm, làm bụi bay mù mịt trong khu vực mỏ và phát tán ra xung quanh. Như các chú nhìn đó, họ đặt máy làm nhựa nóng ngay tại mỏ khoảng 7,8 tháng nay, từ 3 đến 4 giờ sáng họ đã cho máy nổ, tiếng ồn phát ra làm ảnh hưởng đến giấc ngủ, sinh hoạt của chúng tôi, nhất là máy xả khói mù cả vùng trời, người dân chúng tôi đây phải ngửi mùi khói ny trong không khí rất khó thở, không chịu được. Chúng tôi biết kêu ai, thưa lên Công ty thì họ cũng chỉ giảm được một vài ngày rồi lại như cũ, hội họp chúng tôi phản ánh lên xóm, xã cũng ko ăn thua chi, thậm chí có khi viết đơn thưa kiện lên các cấp rồi lại rút vì sợ không ai giải quyết cho “con kiến đi kiện củ khoai” các chú nạ… (PV trích lời).
Trên vị trí vách cao thẳng đứng của mỏ đá, là dãy núi đã khai thác nham nhở, trông rất nguy hiểm và nguy cơ xẩy ra tai nạn là rất cao. Bởi phía trên đầu công nhân là vách đá cheo leo, dựng đứng với những phiến đá to nhỏ nhô ra sừng sững, cảm giác có thể đổ ập xuống bất cứ lúc nào vì độ cao khoảng từ vài chục mét so với mặt tiếp đất. Đây là những công nhân được trang bị dụng cụ bảo hộ lao động rất sơ sài, không đảm bảo các thiết bị an toàn, mà đơn giản chỉ có chiếc mũ nhựa trên đầu, thậm chí có người mũ cối, nón và đầu trần...
Theo quy trình kỹ thuật thì Công ty phải có các phương án thi công khai thác đá như khoan và nổ mìn tuyệt đối an toàn, hiệu quả trong lao động cho công nhân và vì lợi ích sản phẩm. Nhưng trong thực tế thì họ thường lại chọn cách làm xổi. Thay vì khai thác từ trên cao xuống theo biện pháp cắt tầng, tạo vỉa, bạt taluy và bóc lớp phủ bì, thì công ty lại cho khai thác từ ngược như khoan vách hầm, tạo hàm ếch và cho nhân công làm việc trên cao cùng máy móc hoạt động không đảm bảo an toàn, nguy cơ xẩy ra TNLĐ là rất cao.
Được biết, nghề khai thác đá tiềm ẩn nguy cơ tai nạn lao động là rất cao, nếu chủ quan hoặc vô ý trong quá trình sản xuất thì có thể xẩy ra hậu quả thật khó lường. Trong thực tế đã từng xẩy ra nhiều vụ tai nạn lao động rất thương tâm từ các mỏ đá trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Cũng thời gian này năm trước (2023) tại mỏ đá Tường Nguyên đã xẩy ra vụ tai nạn thương tâm làm một nhân công thiệt mạng trong lúc leo vách đá làm việc.
Phóng viên ghi nhận trong và ngoài mỏ của Công ty Tường Nguyên, việc xe tải lớn, nhỏ thường xuyên qua lại vận chuyển đá và các loại vật liệu vào, ra thị trường luôn có dấu hiệu quá tải, quá trình vận chuyển đã gây khói bụi mù mịt, làm ảnh hưởng đến hạ tầng đường sá và nguy cơ mất an toàn cho người tham gia giao thông. Liệu các lực lượng chức năng địa phương có bỏ qua việc giám sát và xử lý?
Trao đổi với ông Trần Thượng Hoàn, Chủ tịch UBND xã Trung Thành cho biết: Đúng là trên địa bàn có ba mỏ đá nhưng nay còn lại hai mỏ hoạt động trong đó có mỏ của Công ty Tường Nguyên tại núi Lèn voi - Xóm 1. Hàng năm các mỏ đá trên xã đều được các cơ quan chức năng huyện Yên Thành và tỉnh Nghệ An thanh tra, kiểm tra hoạt động, qua đó đã phát hiện và xử lý nhiều mỏ sai phạm trong quá trình khai thác, sản xuất kinh doanh khoáng sản và ATLĐ rồi bị xử phạt hành chính. Hiện tại họ hoạt động như thế là không đảm bảo an toàn cho công nhân, đồng thời không chấp hành luật pháp về bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất, làm ảnh hưởng đến người dân sinh sống và hoạt động sản xuất xã nhà. Chúng tôi ghi nhận và sẽ lập đoàn kiểm tra tại mỏ để kiến nghị với cơ quan chức năng cấp trên có biện pháp xử lý (Pv trích lời).
Từ những nội dung phản ánh trên, Tạp chí điện tử Môi trường Xây dựng kính chuyển những thông tin trên đến UBND huyện Yên Thành, UBND tỉnh Nghệ An cùng các ngành chức năng kiểm tra, xử lý theo quy định của pháp luật; tránh những hệ lụy về ô nhiễm môi trường, bảo đảm sức khỏe cho người dân sinh sống và làm ăn quanh khu vực mỏ; đặc biệt là tránh được rủi ro về tai nạn lao động, an toàn cho người tham gia giao thông, bảo đảm sức khỏe, tính mạng cho nhân dân trong quá trình lao động, sản xuất.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin phản ánh trong bài tiếp theo!
