Nhiều dự án khu đô thị khi chấp thuận đầu tư, và ít nhất một lần được điều chỉnh quy hoạch, gia hạn tiến độ nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành các hạng mục. Nhiều dự án đô thị đã bị ‘băm nát’, khi xây dựng sai so với quy hoạch đã được phê duyệt ban đầu. Trong số đó đã có dự án chủ đầu tư phải vướng vòng lao lý.
Điển hình dự án khu đô thị (KĐT) Đồng Dâu kết hợp nhà ở cho người có thu nhập thấp được triển khai tại phường Hưng Dũng (TP Vinh). Dự án này do Công ty CP đầu tư xây dựng và thương mại Đại Huệ (TP Vinh) làm chủ đầu tư, với các hạng mục là siêu thị, phân lô khu biệt thự và chung cư dành cho người thu nhập thấp, được quy hoạch đồng bộ, đến nay vẫn chưa hoàn thành các hạng mục phê duyệt.
Cụ thể, theo Quyết định 787/QĐ-UBND.ĐT của UBND tỉnh Nghệ An, Dự án KĐT Đồng Dâu có tổng diện tích quy hoạch gần 90.000m2. Trong đó, diện tích đất xây dựng siêu thị là 897,81m2; diện tích đất tái định định cư là 3.299,52m2; diện tích đất quy hoạch chia lô khu biệt thự, xây dựng khu dân cư mới 48.619,69m2; diện tích xây dựng khu chung cư thu nhập thấp 7.063,39m2; diện tích đất hội quán 527,86m2; diện tích đất giao thông và đất khác 28.757,08m2.
Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân gần đây, tại KĐT này đang diễn ra tình trạng lộn xộn trong xây dựng, nhiều ‘đại gia’ đã mua 1-2 lô đất liền kề để xây ‘biệt phủ’ phá vỡ kiến trúc, cảnh quan đã được quy hoạch, phê duyệt ban đầu.
Bà N.N.T- một hộ dân đang sống ở đây nói: “Ở đây hiện có khoảng 40 hộ sinh sống, một số hộ vẫn đang xây dựng nhà. Khi mua đất ở dự án này, được chủ đầu tư đưa ra phối cảnh rất tiện ích với đầy đủ hệ thống siêu thị, hội quán, công viên… tuy nhiên, khi gia đình tôi về xây nhà hơn 3 năm, mới chỉ có những hạng mục cơ bản như điện, đường nhưng còn nham nhở… còn các hạng mục khác hình như họ quên…”.
Theo quan sát của PV Công Thương, ngay cổng vào KĐT, tấm bảng vẽ phối cảnh công trình khi đã hoàn thành cũng đã mục nát theo thời gian. Gần 10 năm phê duyệt, nhưng việc duy nhất của KĐT này làm được đó là… phân lô bán nền, các hạng mục khác đều chưa thực hiện.
Tương tự, Dự án KĐT mới Cửa Tiền - Vinh Tân (TP. Vinh) do Công ty CP Danatol (trụ sở tại TP Đà Nẵng) làm chủ đầu tư, được tỉnh Nghệ An phê duyệt quy hoạch vào năm 2005. Dự án có quy mô 22,15ha, gồm tổ hợp các khu nhà cao 18 tầng, khu nhà liền kề, biệt thự, nhà ở gắn với dịch vụ thương mại và các khu thể dục thể thao, vườn hoa, cây xanh, khu vui chơi giải trí. Sau 17 năm, dự án này cũng chỉ xây dựng được 2 khu chung cư cao tầng để bán, ở những hạng mục còn lại, chủ đầu tư đã xé lẻ, phân lô bán nền một cách manh mún.
Theo quy hoạch, KĐT này là chuỗi các nhà liền kề, biệt thự cao tầng nhưng hiện trạng cho thấy, tại các phân khu đã được phê duyệt, biệt thự được xây dựng không đúng với quy hoạch. Các nhà hàng, dịch vụ mọc lên bát nháo phá vỡ quy hoạch phê duyệt ban đầu.
Với sự chênh lệch khủng khiếp giữa “giấy tờ” và thực tế, nhiều người không khỏi hoài nghi về khả năng các nhà đầu tư đang vẽ ra cái bánh quá to ở các KĐT này.
Nếu như các KĐT trên chậm tiến độ, các hạng mục là “bánh vẽ” thì tại KĐT Minh Khang ở phường Hà Huy Tập (TP. Vinh) được phê duyệt vào năm 2007 là điển hình của sự “băm nát” quy hoạch. Đến nay, chủ đầu tư dự án Minh Khang bị khởi tố điều tra về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Cụ thể, chủ đầu tư đã vi phạm về tiến độ sử dụng đất, huy động vốn, nghĩa vụ tài chính, về việc sử dụng đất và chuyển mục đích sử dụng đất.
Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An kết luận, từ khi dự án được phê duyệt đến lần thứ 5 thay đổi quy hoạch, diện tích đất sử dụng cho mục đích công cộng (đất giao thông, cây xanh, thể dục - thể thao, bãi đậu xe, đất sân vườn) giảm 6.466,1m2; diện tích đất xây dựng nhà trẻ giảm 2.283,24m2; nhà văn hóa giảm 73,1m2; diện tích xây dựng khách sạn 4 sao và siêu thị dược giảm 6.553,25m2… Sau đó, chủ đầu tư là Công ty Minh Khang đã bán và xây dựng nhà ở với diện tích 1.108m2 trên đất giao thông và đất khách sạn, siêu thị dược - thiết bị y tế đã được phê duyệt quy hoạch dù diện tích đất này chưa được các cấp có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
Thông tin từ Phòng Quản lý đô thị TP. Vinh, Dự án KĐT Đồng Dâu là một trong những dự án có rất nhiều tồn tại. Năm 2020, chủ đầu tư dự án được tỉnh Nghệ An gia hạn tiến độ, thế nhưng doanh nghiệp không chấp hành. Vì vậy, TP. Vinh đã đưa vào danh sách các dự án chậm tiến độ trên địa bàn, đề nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo kiểm tra toàn diện để xử lý theo quy định của pháp luật.
Trao đổi với PV Công Thương về thực trạng các KĐT trên địa bàn chậm tiến độ, vi phạm quy hoạch, ông Nguyễn Việt Đức - Trưởng phòng Quản lý đô thị TP. Vinh cho hay: "Về các dự án nhà ở, việc xử lý vi phạm đều do Sở Xây dựng Nghệ An chủ trì. Sau khi có các kết luận, thành phố chỉ có chức năng đôn đốc, giám sát chủ đầu tư thực hiện những kết luận đó...".
Về phía Sở Xây dựng Nghệ An, đại diện Sở này cho hay, vào tháng 4/2020, tỉnh Nghệ An đã ban hành Quyết định số 1085 về việc phê duyệt kết quả kiểm tra việc chấp hành pháp luật tại một số dự án nhà ở trên địa bàn. Theo quyết định này, trách nhiệm đều thuộc về chủ đầu tư các dự án. Tuy nhiên đến nay, việc chậm tiến độ vẫn còn xảy ra, chưa giải quyết được triệt để.
Không chỉ có Dự án Đồng Dâu, KĐT mới Cửa Tiền - Vinh Tân hay Dự án KĐT Minh Khang, tại TP. Vinh hàng loạt dự án đã được phê duyệt từ nhiều năm qua nhưng triển khai rất chậm chạp, thậm chí còn phá vỡ quy hoạch phê duyệt ban đầu.