Dòng sông Nậm Mộ bắt nguồn từ nước bạn Lào, đi qua huyện biên giới Kỳ Sơn rồi xuôi về Tương Dương hợp lưu với dòng Nậm Nơn thành sông Lam. Quan sát của phóng viên cho thấy, những năm qua, xuất hiện tình trạng nhiều người dân đổ đất lấn sông để lấy mặt bằng xây dựng công trình nhà ở hoặc hàng quán. Tình trạng này làm một số đoạn sông bị “bóp nghẹt”, gây biến đổi dòng chảy, gây nguy hiểm trong mùa mưa lũ.
Một số hộ dân ở xã Hữu Kiệm huyện Kỳ Sơn cho biết: Do thiếu đất mặt bằng để làm nhà nên người dân đã tạo mặt bằng ở sát bờ sông Nậm Mộ sinh sống. Tại đây một số hộ vừa dựng nhà ở, phía trước mở hàng quán kinh doanh. Phía trước, nhiều hộ san lấp mặt bằng làm nhà, nhưng phía sau vẫn tiếp tục đổ đất lấn lòng sông Nậm Mộ để xây dựng các công trình phụ. Tình trạng này dẫn đến một số đoạn sông Nậm Mộ bị thu hẹp, chiều rộng chỉ còn khoảng trên 100 mét.
Đi dọc lên phía thượng nguồn sông Nậm Mộ đoạn qua xã Tà Cạ, Kỳ Sơn thấy có khá nhiều điểm mới đổ đất lấp xuống lòng sông chuẩn bị để dựng nhà.
Nhiều đoạn bị đổi dòng khiến dòng chảy trở nên hung hãn, gây nên tình trạng sạt lở bờ sông nghiêm trọng. Hiện nay có nhiều hộ dân sống dọc theo bờ sông Nậm Mộ luôn trong tình trạng thấp thỏm, lo sợ khi mùa lũ về.
Ông Lô Khăm Lai - Trưởng phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Kỳ Sơn cho biết: Tình trạng đổ đất lấn chiếm lòng sông Nậm Mộ, xây dựng nhà trái phép tập trung ở như xã Chiêu Lưu, Hữu Kiệm, Tà Cạ. Huyện thường xuyên kiểm tra, chỉ đạo các địa phương nghiêm cấm người dân đổ đất lấn chiếm sông Nậm Mộ để làm nhà, vì ở ven sông vào mùa mưa lũ rất nguy hiểm. Tuy nhiên khó khăn đặt ra hiện nay là nhiều xã diện tích đất bằng hiếm, nên người dân vẫn bất chấp nguy hiểm để làm nhà.
Hiện nay huyện Kỳ Sơn đang chỉ đạo các xã rà soát các hộ dân có nhu cầu làm nhà sau khi tách hộ, theo đó sắp xếp các hộ dân ở vùng đã có quy hoạch khu dân cư để đảm bảo an toàn, tránh tình trạng làm nhà ven sông./.
