Nghệ An đang gấp rút hoàn thiện cơ sở hạ tầng khu tái định cư để sớm di dời các hộ dân bị ảnh hưởng bởi Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghi Yên (huyện Nghi Lộc, Nghệ An).
 
Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghi Yên được đầu tư gần 100 tỉ đồng, có diện tích 53ha, đi vào hoạt động từ tháng 9/2011. Đây là nơi thu nạp, xử lý rác thải cho khu vực TP Vinh, thị xã Cửa Lò, huyện Nghi Lộc và một phần của huyện Hưng Nguyên, Nam Đàn với công suất xử lý mỗi ngày 300 tấn rác thải rắn. Để thực hiện dự án này, 39 hộ dân đã di dời để lấy mặt bằng.
 
Theo phản ánh của người dân sống xung quanh khu vực bãi rác, việc vận hành và xử lý rác thải gây ô nhiễm môi trường xung quanh, ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất của họ. Nước màu xanh đen từ bãi rác rỉ ra ngoài, ngấm vào mạch nước ngầm của người dân.
 
“Từ khi bãi rác này hoạt động vào năm 2011, chúng tôi không bữa nào được ăn ngon ngủ yên. Quá trình vận chuyển, tập kết rác thải gây mùi hôi thối, ruồi nhặng. Cả ngày lẫn đêm, chúng tôi đều phải hứng chịu mùi hôi thối và mùi khét của lò đốt rác, nhất là vào mùa mưa, khói từ các lò đốt không bay cao được. Người lớn còn thấy tức ngực, khó thở, huống hồ trẻ con với người già”, một người dân xóm 4, xã Nghi Yên cho biết.
 
Tình trạng này đã được người dân quanh bãi rác nhiều lần phản ánh đến các cơ quan có thẩm quyền yêu cầu giải quyết. Qua kiểm tra, rà soát cơ quan chức năng xác định có 50 hộ dân cách khu liên hợp trong trong phạm vi 500 – 600 m cần phải di dời. Khoảng 200 hộ dân trong phạm vi 1 km quanh khu liên hợp bị ảnh hưởng.
 
Để đảm bảo sức khỏe, đời sống, sản xuất của người dân, năm 2017 tỉnh Nghệ An đã phê duyệt quy hoạch khu tái định cư rộng gần 6 ha tại xóm 3, xã Nghi Yên. Do thiếu kinh phí nên đến nay dự án xây dựng hạ tầng khu tái định cư mới cơ bản xong phần hạ tầng san nền, giao thông, thoát nước. UBND huyện Nghi Lộc cũng đã trích đo, kiểm đếm áp giá bồi thường tài sản cho 75 hộ gia đình sống gần khu liên hợp với tổng kinh phí hơn 130 tỉ đồng.
 
Trước nhu cầu di dời cấp bách của các hộ dân, mới đây nhất, ngày 13/2, ông Lê Hồng Vinh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã giao UBND huyện Nghi Lộc hoàn thành các hạng mục hạ tầng khu tái định cư để chỉ đạo nhà thầu thi công thực hiện, đảm bảo hoàn thành toàn bộ dự án trong tháng 3/2020. Các công trình cấp điện, giao thông phải ưu tiên triển khai xây dựng, đảm bảo hoàn thành trước 10/3 để các hộ dân vào xây dựng nhà ở.
 
Đồng thời lãnh đạo tỉnh Nghệ An cũng chỉ đạo huyện Nghi Lộc phải hoàn thành phê duyệt phương án bồi thường trong tháng 2/2020 để người dân tổ chức bốc thăm nhận đất tái định cư xây dựng nhà ở. UBND tỉnh sẽ cân đối bố trí kinh phí và chỉ đạo UBND TP Vinh, Cửa Lò, Nghi Lộc bố trí nguồn vốn theo tỉ lệ: ngân sách tỉnh 55%, TP Vinh 35%, TX Cửa Lò 5% và Nghi Lộc 5% để bồi thường cho các hộ dân.
 
Liên quan đến vấn đề xử lý rác thải, UBND tỉnh Nghệ An giao UBND TP Vinh, trình thủ tục đầu tư dự án trạm xử lý nước rỉ rác, nghiên cứu chọn lựa công nghệ xử lý hiện đại, phù hợp với đặc thù nước rỉ rác tại Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghi Yên, đảm bảo quy chuẩn về môi trường. Tỉnh này cũng giao Công ty cổ phần môi trường và công trình đô thị Nghệ An (đơn vị quản lý và vận hành khu xử lý rác thải gây ô nhiễm) phải nghiêm chỉnh chấp hành quy trình vận hành chôn ấp xử lý rác thải và báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt. Tăng cường tần suất phun thuốc diệt ruồi, nhặng tại Khu liên hợp và các khu vực xung quanh.
 
Liên quan đến vấn đề xử lý chất thải theo phản ánh của người dân, tháng 8/2019, cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An phát hiện tại Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghi Yên vi phạm các quy định xả thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 10 lần trở lên, trong đó nước thải có chứa thông số BOD5 vượt quy chuẩn kỹ thuật 21 lần và COD vượt quy chuẩn hơn 16 lần. Với hành vi này, Công ty cổ phần môi trường và công trình đô thị Nghệ An bị phạt hành chính số tiền 594 triệu đồng.