Trước thực trạng này, UBND tỉnh Nghệ An tiếp tục yêu cầu các đơn vị, sở, ngành và UBND một số huyện thành, thị tiếp tục thực hiện một số nội dung về giải quyết khiếu kiện và giải ngân kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) QL 1A, từ đó đề xuất phương án xử lý cụ thể, báo cáo tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết trước ngày 10/9/2022.
Các sở, ngành, chính quyền cùng vào cuộc
Vừa qua, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Công văn số 6032/UBND-BTD yêu cầu các đơn vị: Công an tỉnh, Thanh tra tỉnh, Sở TN&MT, Sở GTVT, Sở Tài chính, Ban Tiếp công dân tỉnh; UBND các huyện: Nghi Lộc, Diễn Châu, Quỳnh Lưu, TX. Hoàng Mai, TP. Vinh tiếp tục thực hiện giải quyết khiếu kiện và giải ngân kinh phí bồi thường GPMB QL 1A.
Để nhanh chóng xử lý dứt điểm các khó khăn vướng mắc trong giải quyết đơn thư tồn đọng, sớm được cấp kinh phí bổ sung chi trả cho công dân, UBND tỉnh giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với Thanh tra tỉnh, Sở Tài chính, Sở GTVT và các ngành có liên quan xử lý nhanh các văn bản kiến nghị, đề xuất của các địa phương, nhất là những vướng mắc về chuyên môn kỹ thuật thuộc thẩm quyền. Đồng thời, rà soát, tổng hợp tình hình đơn thư và kết quả, tiến độ giải quyết đơn thư của các địa phương, các ngành được phân công chủ trì, các khó khăn vướng mắc. Trên cơ sở đó đề xuất phương án xử lý cụ thể, báo cáo tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết.
Sở GTVT lập Tổ công tác liên ngành trực tiếp làm việc và thường xuyên liên lạc với Bộ GTVT, các bộ, ngành có liên quan để nắm bắt lộ trình và tiến độ thực hiện các thủ tục bổ sung kinh phí bồi thường GPMB QL1A cho tỉnh Nghệ An. Kịp thời tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo, xử lý, tham gia các nội dung công việc có liên quan đến trách nhiệm của địa phương. Khâu nối và kiến nghị các bộ, ngành Trung ương có liên quan quan tâm phối hợp để kịp thời đưa vào kế hoạch giải ngân kinh phí chậm nhất vào năm 2023.
UBND tỉnh yêu cầu UBND các huyện: Nghi Lộc, Diễn Châu, Quỳnh Lưu, TX. Hoàng Mai, TP. Vinh tiếp tục chủ động, giải quyết dứt điểm các đơn thư khiếu nại của công dân về bồi thường GPMB QL1A. Trực tiếp làm việc, báo cáo Sở TN&MT các khó khăn vướng mắc về chuyên môn nghiệp vụ phát sinh để có văn bản hướng dẫn chỉ đạo xử lý kịp thời. Phối hợp chặt chẽ và thực hiện nghiêm túc yêu cầu của các cơ quan tố tụng trong việc cung cấp thông tin, tài liệu, cử lãnh đạo tham gia tố tụng các vụ án hành chính liên quan đến bồi thường GPMB QL1A.
Cùng với đó, thông báo đầy đủ cho công dân về kết quả giải quyết các vụ việc, tiến độ lập và phê duyệt phương án bồi thường GPMB, tiến độ giải ngân kinh phí; đối thoại với công dân trong trường hợp cần thiết, tránh tình trạng khiếu kiện đông người, vượt cấp, gây mất an ninh trật tự.
Thủ tướng giao Bộ GTVT chủ trì đề xuất phương án xử lý
QL 1A qua tỉnh Nghệ An có tổng chiều dài là 73,8 km, đi qua địa bàn 5 huyện, thị, thành gồm: TX. Hoàng Mai, huyện Quỳnh Lưu, huyện Diễn Châu, huyện Nghi Lộc và TP. Vinh. Từ 1994 đến nay, có 2 dự án lớn về mở rộng, nâng cấp QL 1A, gồm: Dự án khôi phục QL 1 thời điểm 1994 - 1996 (Dự án PMU1) và Dự án nâng cấp, mở rộng QL 1A thời điểm 2010 - 2015.
Quá trình thực hiện dự án, phát hiện nhiều trường hợp được cấp đất trái quy định trong hành lang an toàn giao thông (sau 21/12/1982, thời điểm ban hành Nghị định 203-HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng về việc ban hành điều lệ bảo vệ đường bộ); nhiều trường hợp đã được cấp sổ đỏ, gây khó khăn cho công tác bồi thường hỗ trợ GPMB. Tại thời điểm thực hiện Dự án PMU1, chủ trương của tỉnh Nghệ An là không bồi thường đối với phần diện tích đất đã GPMB thời điểm 1994 -1996.
Đối với Dự án nâng cấp, mở rộng QL 1A thời điểm 2010 - 2015, số hộ dân bị ảnh hưởng phải lập phương án bồi thường là 4.897 hộ với diện tích đất phải thu hồi để GPMB là 144 ha. Dự án này đã hoàn thành GPMB toàn tuyến trước 15/4/2014. Kinh phí chi trả bồi thường đến thời điểm 15/4/2014 là 910 tỷ đồng.
Trong khi đó, nhiều công dân đã có đơn khiếu nại, khiếu kiện gửi đến các cơ quan chính quyền và tòa án nhân dân các cấp yêu cầu bồi thường đối với diện tích đất của các hộ gia đình nằm trong hành lang an toàn giao thông QL 1A đã bị giải tỏa khi thực hiện Dự án PMU1 nhưng trước đây mới được bồi thường về tài sản, chưa được bồi thường về đất.
Ngày 30/11/2016, UBND tỉnh Nghệ An ban hành Quyết định số 5989/QĐ-UBND thành lập Tổ công tác liên ngành để soát xét nội dung khiếu kiện của công dân. Theo báo cáo của Tổ công tác, có 678 hộ gửi đơn tới các cơ quan hành chính Nhà nước và 49 hộ khởi kiện ra tòa án.
Quá trình giải quyết đơn thư của các công dân đã gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến cơ chế, chính sách. UBND tỉnh đã có nhiều văn bản xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương.
Trên cơ sở kiến nghị của UBND tỉnh Nghệ An, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý cấp bổ sung kinh phí nguồn trái phiếu Chính phủ cho tỉnh Nghệ An (đối với đoạn từ Cầu Giát đến TP. Vinh) với hơn 222 tỷ đồng. Số tiền này đã được giải ngân, trong đó ưu tiên những hộ dân sử dụng đất trước năm 1982.
Đối với các hộ dân còn lại, (chủ yếu là các trường hợp có nguồn gốc sử dụng đất sau năm 1982 và các hộ bị ảnh hưởng bởi dự án sử dụng nguồn vốn BOT) UBND tỉnh Nghệ An đã rà soát, hoàn thiện các thủ tục theo quy định.
Ngày 8/4/2022, UBND tỉnh Nghệ An có Công văn số 2442/UBND-TD gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị bố trí bổ sung kinh phí bồi thường GPMB phát sinh qua giải quyết đơn thư khiếu nại dự án khôi phục, nâng cấp, mở rộng QL 1A với hơn 1.282 tỷ đồng.
Trong 2 ngày 23/7 và 24/7/2022, Thủ tướng Chính phủ đã thăm và làm việc tại Nghệ An. Ngày 11/8/2022, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Thông báo số 244/TB-VPCP về Kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Nghệ An, trong đó có vấn đề về hỗ trợ kinh phí bồi thường GPMB mở rộng QL 1A, đoạn qua địa bàn Nghệ An với nội dung: “UBND tỉnh Nghệ An khẩn trương rà soát hồ sơ, cập nhập số liệu để làm rõ số kinh phí cần hỗ trợ; trên cơ sở đó, giao Bộ GTVT chủ trì phối hợp Bộ Tài chính, Bộ KH&ĐT, Bộ TN&MT đề xuất phương án xử lý, báo cáo Thủ tướng Chính phủ”./.
