Quân đội Nga có kế hoạch trong tương lai gần trang bị các lực lượng vũ trang pháo tự hành bánh lốp mà với những ưu điểm đặc trưng, có thể bổ sung hiệu quả cho các loại pháo tự hành bánh xích hiện có.

Bánh xích hay bánh lốp?

Trong cuộc chiến tại Syria, tính cơ động của các hệ thống pháo binh, đặc biệt là trên những khoảng cách xa, đã trở thành một tiêu chí quan trọng; đồng thời, pháo kéo loại 2A65 Msta-B (“Мста-Б”) cho thấy không còn đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của các cuộc xung đột quân sự hiện đại.

Trong khi chiến tuyến có thể thay đổi nhanh chóng, cường độ chiến sự bùng phát ở các khu vực khác nhau đòi hỏi phải nhanh chóng cơ động quân và vũ khí, ở những khoảng cách xa, khi các loại pháo bánh xích cần có máy kéo và rơ mooc đặc biệt để di chuyển, pháo tự hành bánh lốp càng càng tỏ rõ lợi thế của mình.

Nga “bánh lốp hóa” pháo tự hành Coalition and Malva
Một nguyên mẫu Coalition-SV với pháo 2 nòng trên khung gầm bánh xích; Nguồn: oruzhie.info

Hiện tại, trừ ngoại lệ hiếm hoi, các hệ thống pháo tự hành của quân đội Nga, như pháo 152 mm 2S3 Akatsiya (“Акация”), 2S5 Hyacinth-S (“Гиацинт-С”) và 2S19 Msta-S (“Мста-С”), đều sử dụng khung gầm bánh xích. 2S35 “Coalition-SV” (“Коалиция-СВ”) đầy hứa hẹn cũng được chế tạo trên khung gầm xe tăng được thiết kế lại. Đặc điểm khung gầm bánh xích là có khả năng việt dã cao, cơ động trên những địa hình hiểm trở. Ngoài ra, khi phát triển, việc cung cấp biên độ an toàn cần thiết tương ứng với khối lượng của hệ thống pháo và sức giật của nó dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, theo nhà sản xuất, pháo trên khung gầm bánh lốp có một số lợi thế so với bánh xích - dễ chế tạo và vận hành hơn, có khối lượng thấp hơn, khả năng cơ động cao hơn, có thể di chuyển trên những con đường công cộng thông thường, và có thể dễ dàng vận chuyển bằng đường không.

Ngoài ra, pháo tự hành dựa trên khung gầm xe KamAZ có dự trữ hành trình lớn hơn phiên bản bánh xích (phiên bản bánh xích đòi hỏi đại tu sau 5.000 km), giúp mở rộng phạm vi thực hiện các nhiệm vụ và hiệu quả chiến đấu. Kíp sử dụng pháo tự hành có thể được bố trí trong buồng lái bọc thép, khoang chiến đấu của tổ hợp tự hành không có người.

Gần đây, Nga đã quyết định phát triển pháo tự hành sử dụng cả hai phương án khung gầm, thích nghi để tác chiến trong các điều kiện khác nhau, tăng tính linh hoạt của việc triển khai và sử dụng pháo binh mặt đất. Vai trò hàng đầu trong việc phát triển các mẫu mới đã được trao cho Viện Nghiên cứu Khoa học Trung ương Nizhny Novgorod “Burevestnik” (ЦНИИ “Буревестник”) với dự án pháo tự hành 2S35-1 “Coalition-SV-KSH” (“Коалиция-СВ-КШ”), được chế tạo sử dụng các cụm của pháo tự hành 2S35 ban đầu; và pháo tự hành 2S43 “Malva” (2С43 “Мальва”).

Coalition bánh lốp

Phiên bản bánh xích tiêu chuẩn của pháo tự hành 2С35 Coalition-SV (“Коалиция-СВ”) bắt đầu được phát triển từ năm 2002, khi các chuyên gia quân sự Nga nghiên cứu, phân tích và đi đến kết luận, Nga phải phát triển lực lượng pháo tự hành. Hệ thống pháo Coalition-SV là sự kế thừa của các hệ thống “Msta” và được thiết kế để phá hủy các sở chỉ huy, hệ thống phòng không và trung tâm liên lạc, pháo binh và xe bọc thép, vũ khí chống tăng…, cũng như sinh lực địch, nhờ tốc độ bắn nhanh và tầm bắn xa.

Coalition-SV bánh lốp được trang bị pháo cỡ nòng 152 mm dùng khung gầm xe KamAZ-6550 8x8, có thể mang theo 70 viên đạn với tốc độ khai hỏa 10 phát/phút (gấp đôi M109 Paladin của Mỹ), độ chính xác cao và tầm bắn tối đa 40 km với đạn thông thường và 70 km với đạn thông minh, vượt trội so với tầm bắn 30 km của M109 Paladin, 40 km của S90 Braveheart (Anh) hay 35 km của AMX AuF1t (Pháp). Nhờ mức độ tự động hóa cao, Coalition-SV chỉ cần 2-3 binh sĩ vận hành, trong khi kíp pháo M109 Paladin cần đến 6 binh sĩ.

Nga “bánh lốp hóa” pháo tự hành Coalition and Malva
Pháo tự hành trên khung gầm bánh lốp Coalition-SV-KSH; Nguồn: oruzhie.info

Cùng với pháo tự hành 2S35 trên cơ sở bánh xích, một đề án 2S35-1 chung một khoang chiến đấu không có người ở làm sẵn trên khung gầm ô tô KamAZ-6560 bốn trục, đã được phát triển. Trước khi được chọn tích hợp pháo, chiếc xe này đã trải qua một đợt cải tiến nhằm tăng khả năng chuyên chở và sức mạnh. Tháp pháo trang bị vũ khí cũng được thiết kế lại để lắp đặt trên một khung gầm mới; pháo 2A88 152 mm và bộ nạp đạn tự động vẫn được giữ nguyên.

Mẫu “Coalition-SV-KSH” thử nghiệm được chế tạo năm 2015, các cuộc thử nghiệm đã được triển khai đã thu được kết quả khả quan. Tin tức mới nhất về dự án 2C35-1 xuất hiện cách đây hơn một năm, vào tháng 5/2020. Có thông tin cho rằng vào thời điểm đó một loạt pháo tự hành mới đã được sản xuất. Kế hoạch hoàn thành toàn bộ các thử nghiệm vào cuối năm, tuy vẫn có thông tin về việc đưa “Coalition-SV-KSH” vào trang bị.

Malva bánh lốp

Malva được thiết kế để tiêu diệt phương tiện tấn công hạt nhân chiến thuật; khẩu đội pháo, súng cối và tên lửa; các đại đội xe tăng, bộ binh cơ giới, phân đội pháo trên các tuyến tiến công và tuyến triển khai; hệ thống phòng không, phòng thủ tên lửa và tác chiến điện tử, địa điểm triển khai và sở chỉ huy; kho đạn dã chiến; công sự dã chiến và các công trình phòng thủ khác; sinh lực và vũ khí hỏa lực của các đơn vị xe tăng và bộ binh cơ giới ở các vị trí phòng thủ trong khu vực tập trung, trên các tuyến triển khai, cũng như các phương tiện quân sự của đối phương.

Malva có chiều dài 13 m, chiều rộng 2,75 m, chiều cao 3,1 m; khối lượng 32 tấn, với tầm bắn tối đa 24,5 km; cơ số đạn 30 viên; kíp chiến đấu 5 người; có thể vượt qua rãnh có độ sâu 1,4 m. Khung gầm 2S43 Malva là một phiên bản của xe tải BAZ-6910, khối lượng 21 tấn, khả năng chuyên chở 19,41 tấn. Động cơ có công suất 470 mã lực cung cấp tốc độ tối đa lên đến 80 km/giờ. Xe được trang bị hộp số đặc biệt và hệ thống treo hai thanh xoắn độc lập trên tất cả các trục cùng hệ thống bơm lốp trung tâm; có dự trữ hành trình 1.000 km.

Nga “bánh lốp hóa” pháo tự hành Coalition and Malva
Pháo tự hành 2S43 Malva trên khung gầm bánh lốp đang khai hỏa thử nghiệm; Nguồn: topwar.ru.

Việc phát triển 2S43 “Malva” được thực hiện trên khung gầm cơ sở là chiếc xe địa hình BAZ-6010-027 cấu hình 8×8 của Nhà máy ô tô Bryansk. Cũng như trên lựu pháo tự hành bánh lốp 152 mm 2S19 “Msta-S”, trên pháo tự hành bánh lốp 2S43 Malva sử dụng đạn đạo của sản phẩm 2A64; nạp đạn được thực hiện thủ công. Nguyên mẫu Malva bánh lốp được hoàn thành năm ngoái và sau đó nó đã được trình diễn tại “Army-2020”; ngày 9/5, nó đã tham gia lễ duyệt binh ở Nizhny Novgorod.

Đầu tháng 6, một vụ bắn thử với sự tham dự của đại diện cấp cao Bộ Quốc phòng đã diễn ra thành công. Thứ trưởng Quốc phòng Alexei Krivoruchko kết luận vũ khí mới đáp ứng được các yêu cầu và dự kiến sẽ được trang bị cho quân đội. Theo tờ Izvestia, pháo tự hành 2S43 mới dựa trên pháo 2A64 152 mm sẽ được đưa vào phục vụ các lữ đoàn pháo binh mới được thành lập như một phần của bộ đội trên bộ và bộ đội đổ bộ đường không. Khung xe bánh lốp giúp giảm tổng trọng lượng của loại vũ khí pháo tự hành này, và theo trang web chính thức của Nhà máy ô tô Bryansk, các khung cấu hình 8x8.1 cho phép lưu thông trên mọi loại đường và địa hình.

Các kế hoạch trang bị cho lực lượng mặt đất vẫn đang được vạch ra. Chúng sẽ chỉ được chấp nhận sau khi hoàn thành công việc thử nghiệm trên Malva. Malva cũng có thể đáp ứng yêu cầu trong các cuộc xung đột quân sự, chiến tranh lớn nhờ tính cơ động và khả năng triển khai nhanh chóng bằng máy bay vận tải quân sự (MTA) đến bất kỳ khu vực nào cần có hỏa lực mạnh, khi việc phát triển các mô hình pháo và súng cối cho tác chiến ở cấp tiểu đoàn đang được chú ý.

Trong khuôn khổ nghiên cứu thử nghiệm, ngoài Malva, việc chuyển các tổ hợp khác như “Phlox” (“Флокс”) và “Magnolia” (“Магнолия”) cỡ nòng 120 mm từ khung gầm bánh xích đặc biệt được thiết kế để sử dụng ở vùng Viễn Bắc), cũng như súng cối tự hành cỡ 82 mm “Drok” (“Дрок”) sang khung gầm xe tải “Ural”, cụ thể là “Ural-VV” với YaMZ- 6565 công suất 270 mã lực, để hoạt động trong cùng khu vực và điều kiện khí hậu, đang được thực hiện./.