Tòa Trọng tài Quốc tế ngày 12/07/2016 đã ra phán quyết về vụ kiện Philippines-Trung Quốc liên quan đến vấn đề Biển Đông.
Nhân dịp kỷ niệm 5 năm sự kiện này, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh tự do hàng hải là lợi ích lâu dài của tất cả các nước và là vấn đề sống còn đối với hòa bình và thịnh vượng toàn cầu. Theo Ngoại trưởng Blinken, cộng đồng quốc tế đã từ lâu được hưởng lợi từ trật tự hàng hải dựa trên luật lệ nơi luật pháp quốc tế, được phản ánh trong Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982, thiết lập khung pháp lý cho mọi hoạt động trên biển và đại dương. Công ước này là cơ sở cho các hành động và hợp tác quốc gia, khu vực và toàn cầu trong lĩnh vực hàng hải và quan trọng đối phó với việc đảm bảo dòng chảy tự do của thương mại toàn cầu.
Ngoại trưởng Blinken nhấn mạnh trật tự hàng hải dựa trên luật lệ đang gặp thách thức lớn ở Biển Đông hơn bất kỳ khu vực nào khác. Trung Quốc tiếp tục cưỡng ép và đe dọa các nước giáp biển ở Đông Nam Á, đe dọa tự do hàng hải ở tuyến đường toàn cầu quan trọng này.
Theo Ngoại trưởng Blinken, 5 năm trước, Tòa Trọng tài quốc tế, theo UNCLOS 1982, đã ra quyết định thống nhất bác bỏ các yêu sách bành trướng hàng hải của Trung Quốc ở Biển Đông do không có cơ sở trong luật pháp quốc tế. Tòa Trọng tài cho rằng, Trung Quốc không có yêu sách hợp pháp trong khu vực được xác định là một phần của vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Philippines. Theo Ngoại trưởng Mỹ, Trung Quốc và Philippines, trên cơ sở nghĩa vụ theo UNCLOS, bị ràng buộc về mặt pháp lý để tuân theo quyết định này.
Mỹ ngày 13/07/2020 đã tái khẳng định chính sách của mình liên qua tới các yêu sách hàng hải của Trung Quốc ở Biển Đông. Mỹ cũng tái khẳng định rằng bất kỳ một cuộc tấn công có vũ trang nào đối với các lưc lượng vũ trang, tàu bè công cộng, hoặc máy bay của Philippines ở Biển Đông sẽ kích hoạt cam kết phòng vệ tương hỗ theo Điều IV của Hiệp ước phòng thủ chung năm 1951 giữa Mỹ và Philipin.
Mỹ kêu gọi Trung Quốc tuân thủ các nghĩa vụ của mình theo luật pháp quốc tế, ngừng hành vi gây hấn và có các bước để trấn an cộng đồng quốc tế rằng nước này cam kết đối với trật tự hàng hải dựa trên luật lệ vốn tôn trọng quyền của tất cả các nước dù lớn hay nhỏ./.
