Tờ South China Morning Post (SCMP) dẫn lời nhóm chuyên gia Trung Quốc cho rằng Mỹ có thể đã điều trinh sát cơ Constant Phoenix đến Biển Đông vào cuối tuần qua để tìm kiếm dấu vết phóng xạ sau vụ va chạm của tàu ngầm USS Connecticut.
Sáng kiến Tình hình Chiến lược Biển Đông (SCSPI) - tổ chức có trụ sở tại Bắc Kinh - ngày 31-10 dẫn các hình ảnh vệ tinh chỉ ra rằng năm máy bay do thám của Mỹ hồi cuối tuần trước đã hoạt động tại Biển Đông.
Động thái trên diễn ra chỉ một tháng sau khi tàu ngầm hạt nhân USS Connecticut của Mỹ va phải một vật thể không xác định khi đang lặn trong vùng biển quốc tế ở Biển Đông, khiến Trung Quốc bày tỏ quan ngại về nguy cơ "rò rỉ hạt nhân".
Theo SCMP, nhiệm vụ chính của trinh sát cơ Boeing WC-135 Constant Phoenix, có biệt danh là "máy bay đánh hơi hạt nhân", là thu thập các mẫu không khí để phát hiện sự hiện diện của vật liệu hạt nhân rò rỉ từ các vụ nổ hạt nhân.
“Rất hiếm khi thấy WC-135 tại khu vực Biển Đông. Hoạt động gần nhất của nó ở khu vực này là từ tháng 1-2020” – SCSPI cho biết trên tài khoản WeChat chính thức hôm 31-10.
Hình ảnh vệ tinh do SCSPI công bố cho thấy máy bay Constant Phoenix của Mỹ có sự hộ tống của một máy bay do thám E-8C, hai máy bay tuần tra hàng hải P-8A và một máy bay tác chiến điện tử EP-3E.
Ít nhất 11 thủy thủ đã bị thương sau khi tàu ngầm USS Connecticut của Mỹ gặp nạn vào ngày 2-11. Một bức ảnh vệ tinh mới đây cho thấy nhiều bộ phận ở phần mũi của tàu ngầm này đã bị tháo dỡ, cho thấy con tàu có thể đã đâm trực diện phía trước.
Trung Quốc đã chỉ trích Mỹ "vô trách nhiệm" khi cung cấp ít thông tin về vụ tai nạn, đồng thời yêu cầu Washington xác nhận "vụ tai nạn có gây ra rò rỉ hạt nhân làm ô nhiễm môi trường biển hay không".
Thông cáo của Hạm đội 7 hôm 1-11 cho biết tàu USS Connecticut đã đâm vào một vỉa ngầm chưa được thăm dò dưới biển, trong lúc tàu đang hoạt động trong hải phận quốc tế của Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
SCMP dẫn lời ông Ridzwan Rahmat – chuyên gia phân tích quốc phòng tại tạp chí Janes – nhận định việc triển khai Constant Phoenix có thể là nỗ lực của Mỹ nhằm kiểm tra bầu khí quyển xem có chất liệu phóng xạ hay không.
“Đây có thể là biện pháp phòng ngừa của Mỹ nhằm xác định xem vụ va chạm có làm rò rỉ phóng xạ hay không” – ông Rahmat nói.
Đồng quan điểm, nhà bình luận Song Zhongping tại Hong Kong cho rằng vụ va chạm có thể "nghiêm trọng tới mức khiến Mỹ lo lắng và điều máy bay tới thu thập thông tin".
Tuy nhiên, chuyên gia này cũng đưa ra giả thuyết rằng “Mỹ có thể lo ngại Trung Quốc đã tiến hành một số vụ thử hạt nhân dưới biển, và Washington đưa máy bay đến đó để xác nhận”.
Theo hình ảnh vệ tinh chụp ngày 20-10 của hãng Planet Labs (Mỹ), USS Connecticut khi trở về đảo Guam đã được dỡ phần mũi, cho thấy vụ va chạm có thể đã làm hỏng hệ thống thủy âm ở phần mũi tàu, khiến tàu ngầm này trở nên “mù và điếc dưới nước”./.
