Mỹ đang gần đạt miễn dịch cộng đồng?
Số ca mắc Covid-19, số ca nhập viện và số ca tử vong trên toàn nước Mỹ đã đạt đỉnh và bắt đầu giảm từ đầu tháng 9. Dấu mốc này, cùng với những phát hiện từ Trung tâm Ngăn ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) về miễn dịch qua tiêm vaccine, cũng như miễn dịch tự nhiên và ngày càng nhiều phương pháp điều trị sẵn có đã cho thấy, ngoài những khu vực nhất định, rủi ro y tế từ Covid-19 ở Mỹ đang giảm dần.
CDC đã xem xét dữ liệu từ các ca từng mắc bệnh trước đó hoặc các trường hợp tiêm vaccine trong khoảng 1,5 triệu mẫu máu trên khắp nước Mỹ từ tháng 7/2020 - tháng 5/2021. Dựa trên số lượng kháng thể được phát hiện trong các mẫu này, họ có thể phân biệt được những người đã tiêm vaccine và những người có kháng thể sau khi từng mắc Covid-19. Tính tới cuối tháng 5, tỷ lệ mắc bệnh theo huyết thanh học (seroprevalence - cho biết tỷ lệ dân số có kháng thể hoặc mức độ miễn dịch nhất định) là 83% đối với những người từ 16 tuổi trở lên. Hơn 20% đã có kháng thể, cho thấy họ từng mắc bệnh và hồi phục. Các nhà nghiên cứu ước tính, có khoảng 2,1 trường hợp dương tính trên mỗi ca Covid-19 được ghi nhận.
Hiện nay, sau khi số ca mắc tăng vọt do biến thể Delta, tổng số ca mắc Covid-19 ở Mỹ là hơn 40 triệu, tăng hơn 8 triệu từ 31/5. Áp dụng phép nhân 2,1 từ nghiên cứu mẫu máu với toàn bộ dân số cho ra kết quả số ca mắc thực sự và những người đạt miễn dịch tự nhiên là 84 triệu người, tương đương với 25% dân số Mỹ.
117 triệu người dân Mỹ đã được tiêm vaccine đầy đủ, chiếm 53% dân số. Ngoài ra, tính đến cuối tháng 5, đã có khoảng 34 triệu ca mắc Covid-19 được ghi nhận tại quốc gia này. Bên cạnh đó, có thêm 10% dân số đã nhận được 1 liều vaccine, cung cấp phần nào sự bảo vệ mặc dù vẫn hạn chế hơn so với việc tiêm đầy đủ 2 mũi.
Trong khi có thể có sự chồng chéo bởi một số người từng mắc Covid-19 trước đó đã được tiêm vaccine thì khoảng 80% dân số Mỹ đã đạt được miễn dịch cả qua tiêm vaccine và miễn dịch tự nhiên. Cả hai hình thức miễn dịch này đều là sự bảo vệ hiệu quả trước dịch Covid-19. Nguy cơ các ca mắc đột phá ở những người đã tiêm vaccine rất nhỏ và khi những trường hợp này xảy ra, vaccine vẫn phát huy hiệu quả trong việc ngăn ngừa các ca bệnh nặng, thậm chí cả đối với biến thể Delta. CDC cũng thừa nhận, các ca tái dương tính ở những người từng mắc Covid-19 là rất hiếm.
Mặc dù một số loại vaccine cung cấp phản ứng miễn dịch hiệu quả hơn việc lây nhiễm tự nhiên nhưng nhìn chung các chuyên gia cho rằng: "Việc lây nhiễm tự nhiên gần như luôn tạo ra miễn dịch tốt hơn vaccine". Điều này dường như cũng đúng với Covid-19.
Một nghiên cứu mới từ Israel đã xác nhận rằng, miễn dịch tự nhiên trước Covid-19 ở mức độ cao hơn so với miễn dịch tạo ra nhờ vaccine, thậm chí cả với biến thể Delta. Từ 1/1 - 14/8, khi biến thể Delta trở nên áp đảo ở Israel, nguy cơ mắc bệnh đối với những người đã tiêm vaccine cao hơn 13 lần so với những người từng hồi phục sau khi mắc bệnh và chưa tiêm vaccine. Rủi ro đối với các ca mắc đột phá có triệu chứng cũng cao gấp 27 lần. Trong khi miễn dịch tự nhiên yếu dần qua thời gian thì những người đã tiêm vaccine vẫn có rủi ro mắc bệnh cao hơn 6 lần và rủi ro xuất hiện các triệu chứng cao gấp 7 lần so với những người từng mắc Covid-19 cách đó 10 tháng trước khi chiến dịch tiêm chủng bắt đầu.
Một nghiên cứu từ Bệnh viện Cleveland trên 53.000 nhân viên y tế từ 16/12/2020 - 15/5/2021 (ngay trước khi biến thể Delta vượt trội ở Mỹ) đã cho thấy cả miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhờ tiêm vaccine đều bảo vệ chúng ta trước sự lây nhiễm Covid-19. Chưa tới 1 trong số 1.359 người từng mắc bệnh trước đó tái dương tính với virus SARS-CoV-2.
Chấm dứt đại dịch Covid-19 không có nghĩa là virus bị xóa sổ
Các phương pháp điều trị Covid-19 cũng đã được cải thiện. Một số kháng thể đơn dòng đã được phê duyệt và hiện có thể sẵn sàng sử dụng. Các loại thuốc này có hiệu quả cao trong việc ngăn chặn bệnh dịch Covid-19 tiếp tục tiến triển, vì vậy, làm giảm nguy cơ nhập viện hoặc tử vong từ 70 - 85%, đặc biệt với những bệnh nhân có nguy cơ cao trở nặng. Việc điều trong ICU hiệu quả hơn cũng làm giảm tỷ lệ tử vong do Covid-19.
Dĩ nhiên, một số siêu biến thể, có khả năng thoát khỏi miễn dịch tự nhiên và miễn dịch qua việc tiêm chủng, cũng như chống lại các phương pháp điều trị hiện nay, có thể xuất hiện. Chẳng hạn, sự xuất hiện của biến thể Delta đã làm sụp đổ nhiều dự báo của chúng ta. Không có cách nào dự đoán về những diễn biến này nhưng trên thực tế, hiện nay, ngay cả biến thể Delta, mặc dù có thể làm tăng tỷ lệ miễn dịch cộng đồng cần thiết nhưng vẫn không thể thoát khỏi miễn dịch tự nhiên và miễn dịch qua tiêm chủng. Sự hoành hành của biến thể Delta chủ yếu tập trung ở những người chưa tiêm vaccine và chưa có miễn dịch tự nhiên.
Chấm dứt đại dịch Covid-19 không có nghĩa là virus sẽ bị xóa sổ hoặc sẽ không còn ca mắc mới. Điều đó nghĩa là số ca bệnh nặng và số ca tử vong do dịch bệnh này sẽ trở nên hiếm hoi hơn và Covid-19 sẽ trở thành một bệnh đặc hữu./.
