Doanh nghiệp liên tục ôm đất vàng
Ngày 12/11/2010, UBND tỉnh Nghệ An có Quyết định số 5504/QĐ.UBND-CN, phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng Dự án Trung tâm thương mại văn phòng cho thuê và căn hộ cao cấp tại vị trí, số 2 đường Trần Phú (trụ sở UBND phường Hồng Sơn), Bắc giáp đường Trần Phú, Nam giáp đường quy hoạch, Đông giáp đường Lê Huân, Tây giáp đường Cao Thắng.
Dự án là tòa tháp Eurowindow Nghệ An tọa lạc tại vị trí số 2 Trần Phú, với quy mô 20 tầng bao gồm 19 căn nhà phố thương mại và 14 tầng khu căn hộ cao cấp. Diện tích dự án bao gồm 2.874m2 do Chủ đầu tư là Công ty CP Đầu tư trung tâm thương mại Vinh. Công trình kiến trúc, tòa nhà 20 tầng gồm: khối đế cao 4 tầng, diện tích xây dựng 2.000m2, mục đích sử dụng: thương mại dịch vụ, khối căn hộ tầng 5 đến tầng 20 diện tích xây dựng 920m2. Chiều cao công trình 72,9m, kể cả thiết bị không quá 85m. Trên nóc công trình có gắn đèn cảnh báo chướng ngại vật hàng không. Mật độ xây dựng trên khu đất 69,5%.
Ngày 23/6/2015, Sở Xây dựng Nghệ An có Công văn số 1201/SXD.QLQH, do ông Hoàng Trọng Kim, Giám đốc Sở kí, gửi UBND tỉnh có nội dung: Xét đề nghị của Công ty CP Đầu tư trung tâm thương mại Vinh, tại Tờ trình số 29/2015/TT/VICENTRA ngày 4/6/2015, xin thẩm định, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch mặt bằng tổng thể Dự án Tòa tháp Eurowindown tại số 2 đường Trần Phú, TP Vinh.
Theo đó, công ty xin điều chỉnh công năng sử dụng khối đế 4 tầng (tầng 1 đến tầng 4) từ Trung tâm thương mại sang nhà ở kết hợp thương mại (giữ nguyên quy mô, diện tích, chiều cao thiết kế cơ sở đã được phê duyệt), tầng 5 thành tầng kĩ thuật + sân phơi. Việc điều chỉnh này được UBND tỉnh đồng ý tại Công văn số 9891/UBND.CN ngày 27/12/2014; Công văn số 3667/UBND-CN ngày 8/6/2015. Sở Xây dựng thẩm định thiết kế cơ sở tại Văn bản số 187/SXD-HĐXD.
Và chỉ một tuần sau, ngày 29/6/2015, UBND tỉnh Nghệ An ban hành Quyết định số 2725/QĐ.UBND-XD điều chỉnh quy hoạch chi tiết Dự án Tòa tháp Eurowindow tại số 2 đường Trần Phú. Sau đó, UBND tỉnh liên tiếp hối thúc phường Hồng Sơn bàn giao và giải phóng mặt bằng (GPMB), để nhà đầu tư tổ chức khởi công xây dựng.
Ngày 7/4/2016, UBND tỉnh Nghệ An ban hành Quyết định số 249, phê duyệt mức giá đất tại lô đất trên là 43.120.000 đồng/m2, trong đó giá thị trường lên đến vài trăm triệu/m2.
Như vậy, khác với dự án hơn 4.000 tỷ được thực hiện theo luật Đấu thầu, sự hiện diện trước nay của Eurowindow ở Nghệ An được nhận định thương vụ thâu tóm đất công sản số 2 Trần Phú tại ngã tư Chợ Vinh không qua đấu giá, khi mức giá bán được UBND tỉnh Nghệ An chỉ định được cho là thấp hơn nhiều lần giá thị trường.
Tuy nhiên, quyết định UBND của tỉnh Nghệ An không nhận được sự đồng tình của dư luận bởi đây là mảnh đất nằm giữa trung tâm thương mại, buôn bán không những của tỉnh Nghệ An mà cả vùng Bắc Trung Bộ. Nhiều ý kiến cho rằng, mảnh đất có giá trị rất cao nên cần phải đấu giá nhưng UBND tỉnh lại chỉ định.
Đến nay, nhiều sai phạm tại dự án này vẫn chưa được xử lý triệt để. Tương tự trước đó, UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án khu đô thị mới hơn 4.000 tỷ đồng tại phường Đông Vĩnh và phường Cửa Nam, TP. Vinh theo hình thức chỉ định thầu. Nhà đầu tư trúng sơ tuyển là Liên danh nhà đầu tư Công ty Cổ phần Eurowindow Holding và Công ty Cổ phần Xây dựng và quản lý dự án số 1.
Được biết, tổng mức đầu tư thực hiện dự án khu đô thị mới tại phường Đông Vĩnh và phường Cửa Nam, TP. Vinh là 4.185 tỷ đồng, trong đó chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng là 131 tỷ đồng, chi phí thực hiện dự án là 4.054 tỷ đồng.
Tổng diện tích đất để xây dựng dự án khu đô thị này là 37,8 ha, trong đó diện tích đất thuộc ranh giới phường Đông Vĩnh là 30,4 ha; diện tích đất thuộc ranh giới phường Cửa Nam là 7,4 ha.
Tuy nhiên sau đó, UBND tỉnh Nghệ An đã có văn bản về việc tạm đình chỉ quyết định Về việc phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án khu đô thị mới này.
Đầu tháng 6/2020, liên danh của Eurowindow Holding được UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ định làm chủ đầu tư dự án Khu đô thị mới tại xã Hoằng Quang và xã Hoằng Long, dự án với tổng mức đầu tư gần 13.000 tỷ đồng.
UBND tỉnh Thanh Hóa giao Trung tâm Phát triển quỹ đất Thanh Hóa (bên mời thầu) tổ chức triển khai các bước công việc tiếp theo để lựa chọn nhà đầu tư đảm bảo đúng theo quy định hiện hành của Nhà nước.
Kết quả trúng sơ tuyển nhà đầu tư thực hiện dự án này được UBND tỉnh Thanh Hóa quyết định phê duyệt gồm 1 nhà đầu tư là liên danh CTCP Eurowindow, Holding – CTCP Xây dựng và Quản lý dự án số 1 (Địa chỉ: Tầng 16, số 02 Tôn Thất Tùng, phường Trung Tự, Quận Đống Đa, TP. Hà Nội). Hình thức và phương thức lựa chọn nhà đầu tư là chỉ định nhà đầu tư; một giai đoạn, một túi hồ sơ.
Thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà đầu tư là quý III/2020. Thời gian thực hiện hợp đồng không quá 8 năm kể từ thời điểm hợp đồng có hiệu lực đến thời điểm các bên hoàn thành nghĩa vụ theo quy định trong hợp đồng.
Tại khu vực Tây Bắc, mới đây Eurowindow Holding khởi công xây dựng dự án Melinh Plaza Yên Bái. Đây là dự án nằm tại vị trí trung tâm thuộc phường Minh Tân, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái.
Dự án là tổ hợp nhà ở thương mại, bao gồm: một Trung tâm thương mại, 12 căn nhà phố thương mại, 12 căn biệt thự đơn lập và 6 căn biệt thự song lập cùng hệ thống đường nội khu, bãi đỗ xe và hạ tầng kỹ thuật, cây xanh. Đây được đánh giá là vị trí “đất vàng” của TP Yên Bái với giá trị thương mại vô cùng cao.
Nhiều bất cập quản lý đất đai
Từng trả lời trên báo chí, ông Hồ Đức Phớc – Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, việc bán đất vàng không thông qua đấu giá rất dễ bị bóp méo, biến tướng do thiếu công khai minh bạch vì lợi ích nhóm, vì những khoản sinh lời vô cùng lớn từ cơ hội sở hữu những mảnh đất đắc địa hoặc những diện tích rộng lớn của địa phương.
Kết quả kiểm toán công tác quản lý, sử dụng đất trong năm 2018 cho thấy, hệ thống chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng đất còn chưa đồng bộ, chậm được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện; nhiều nội dung còn bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn và là nguyên nhân gây nên nhận thức khác nhau dẫn đến vận dụng tạo ra sai phạm và cũng là kẽ hở.
Bên cạnh đó, ông Phớc cho rằng, công tác quản lý và sử dụng đất có hạn chế, tiềm ẩn lớn lãng phí, thất thoát, tham nhũng như: điều chỉnh quy hoạch sai thẩm quyền; sử dụng đất chưa đúng mục đích được giao, thuê đất; hầu hết các khu đất doanh nghiệp đang sử dụng thuê đất khi chuyển mục đích sử dụng sang đất ở đô thị đều không thông qua đấu giá và giá trị quyền sử dụng đất định giá không sát giá thị trường gây nên thất thoát ngân sách nhà nước.
Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh nhận định: Sai phạm về đất đai chủ yếu diễn ra dưới các hình thức: lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái quy định về quản lý đất đai; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng (QSĐ) đất nông nghiệp vượt hạn mức đối với hộ gia đình, cá nhân; không sử dụng hoặc sử dụng đất không đúng mục đích; không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước…
“Sai phạm về đất đai trong giai đoạn 2014-2018 vẫn diễn ra phổ biến, thường xuyên, phức tạp ở hầu hết các nội dung và các cấp quản lý, tổ chức, cá nhân sử dụng đất với các mức độ từ ít nghiêm trọng đến nghiêm trọng, thậm chí rất nghiêm trọng. Có những sai phạm kéo dài và chậm xử lý, gây hậu quả lớn về kinh tế – xã hội, điển hình như vụ việc Vũ “nhôm”, Út “trọc”,…”, TS Vũ Đình Ánh nói.
Ông Ánh nhấn mạnh tình trạng định giá đất chưa phù hợp làm méo mó sự vận động của thị trường bất động sản (BĐS), là nguyên nhân làm nảy sinh hàng loạt sai phạm trong quản lý tài chính về đất đai như thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, tính giá trị doanh nghiệp nhà nước (DNNN) khi thực hiện cổ phần hóa (CPH).
Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cũng đề cập vấn đề này trong nhiều báo cáo về hoạt động của DNNN. Theo Cục này, có những DNNN sống chủ yếu dựa vào đất đai, từ nguồn thu cho thuê mặt bằng. Nếu hạch toán tách bạch nguồn thu đất đai, doanh nghiệp sẽ chuyển từ hiệu quả làm ăn có lãi sang lỗ. Công tác CPH DNNN cũng chủ yếu “nóng” vấn đề đất đai khi cổ đông chỉ nhắm đến đất vàng, DN chưa xử lý xong về đất đai có tâm lý chần chừ CPH vì lo ngại khi công khai sẽ không tránh khỏi các thiếu sót.
Việc Eurowindow Holding liên tục được được chỉ định thầu và sở hữu nhiều vị trí “đất vàng” tại tỉnh lẻ không khiến dư luận đặt ra câu hỏi về những “uẩn khúc” phía sau thực chất có mang lại lợi ích xã hội, nhà nước hay không hay chỉ là “miếng bánh béo bở” cho doanh nghiệp tư nhân?
Nhân Hòa (T/h)
