Sáng 13-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến kết quả giám sát về chuyên đề “Việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 01-7/2016 đến ngày 01-7-2021”.
Có tình trạng né tránh, đùn đẩy tiếp công dân
Trình bày báo cáo của đoàn giám sát, Trưởng ban Dân nguyện Dương Thanh Bình cho hay việc đảm bảo tính công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình những vấn đề liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp của một số cơ quan có thẩm quyền còn chưa kịp thời, đầy đủ, khách quan, có biểu hiện hình thức.
Một số công chức chưa thực hiện đầy đủ chức trách, nhiệm vụ hoặc thiên lệch trong thực thi công vụ, thậm chí có trường hợp gây phiền hà, sách nhiễu, tiêu cực, vụ lợi cá nhân, ảnh hưởng quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức.
“Còn tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, ngại va chạm, không tổ chức tiếp công dân, đối thoại với dân, thiếu quyết liệt, công tâm, khách quan trong giải quyết, dẫn đến vụ việc không được giải quyết dứt điểm, trở thành vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài” - ông Bình nêu.
Cũng theo ông Bình, việc tiếp dân của người đứng đầu vẫn chưa được quan tâm đúng mức và thực hiện đầy đủ theo quy định của luật.
“Số liệu thống kê cho thấy, tiếp công dân của người đứng đầu cấp xã ít, cấp huyện có nhiều hơn, cấp tỉnh không cao, cấp bộ thì thấp. Người đứng đầu chủ yếu ủy quyền cho cấp phó tiếp dân định kỳ” - ông Bình nói.
Đáng lưu ý, vẫn còn tình trạng bố trí cán bộ làm công tác tiếp dân chưa đúng quy định, có nơi bố trí cán bộ nghỉ hưu làm theo hợp đồng để tiếp công dân.
Việc phối hợp trong công tác tiếp công dân giữa cơ quan TAND, Viện KSND với các cơ quan hành chính các cấp chưa được thường xuyên, hiệu quả chưa cao. Vẫn còn địa phương bố trí nơi tiếp công dân ở địa điểm chưa thật sự thuận lợi cho công dân, chưa được quan tâm đầu tư đúng mức…
Cấp xã gần dân nhất nhưng tỉ lệ tiếp dân thấp
Theo báo cáo của Đoàn giám sát, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ tiếp công dân định kỳ đạt tỉ lệ bình quân 38% so với quy định; Chủ tịch UBND cấp tỉnh tiếp công dân định kỳ đạt tỉ lệ bình quân 56%; Chủ tịch UBND cấp huyện tiếp công dân định kỳ đạt tỉ lệ bình quân 94%; Chủ tịch UBND cấp xã tiếp công dân định kỳ đạt tỉ lệ bình quân 49%…
Thảo luận về nội dung này, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh bày tỏ sự băn khoăn khi tỉ lệ tiếp công dân của các bộ, UBND các cấp theo quy định còn thấp. Thậm chí có bốn tỉnh gồm Bắc Ninh, Đồng Nai, Kiên Giang, Nghệ An không có số liệu tiếp công dân của Chủ tịch UBND tỉnh nhưng trong phần kiến nghị đề xuất chưa có “sức nặng” về vấn đề này.
“Đặc biệt, việc tiếp công dân của Chủ tịch UBND cấp xã rất thấp. Điều này rất “vô lý” bởi đây là cấp gần dân, sát dân nhất, những vấn đề xảy ra tại địa phương thì người đứng đầu phải biết đầu tiên” - bà Thanh nói và đề nghị làm rõ nguyên nhân để có giải pháp.
Nêu ý kiến, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhận định có tình trạng “ngại”, “trốn tránh” tiếp dân.
“Lịch tiếp công dân niêm yết công khai mà không có người dân đến là do lịch công khai trong cơ quan nhưng ngoài bảo vệ gác thì ai đến được, biết tiếp lúc nào” - ông nói và đề nghị chấn chỉnh tình trạng này.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá, dù nhận thức và sự quan tâm đến vấn đề này có sự chuyển động nhưng kết quả vẫn chưa mấy khởi sắc, thậm chí còn nan giải, phức tạp.
“Vì sao người dân ở địa phương mình lại khiếu nại, tố cáo vượt cấp như vậy?” - ông Mẫn đặt câu hỏi và cho hay thực tế cho thấy nơi nào cấp uỷ quan tâm đến công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo thì tình hình “tương đối yên ổn”.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn.Theo đó, ông Mẫn đề nghị cần thực hiện tốt công khai minh bạch, trách nhiệm giải trình, nhất là lĩnh vực liên quan trực tiếp đến người dân.
Trong đó, Ban Thanh tra nhân dân ở cơ sở phải được tăng cường kịp thời, giải quyết kịp thời khiếu nại tố cáo ngay từ cơ sở khi có vụ việc. Đặc biệt cần làm rõ trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp trong giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh báo cáo giám sát “cần chỉ rõ từng việc gì phải làm, ai làm, bao giờ phải xong, cơ chế báo cáo việc này như thế nào?”.
“Cần kiểm đếm danh mục vụ việc, bao nhiêu vụ ở trung ương, bao nhiêu vụ ở địa phương cần tập trung giải quyết. Nhiệm kỳ Quốc hội khoá XIII đã thống kê 500 vụ việc nổi cộm, phức tạp, sau đó tập trung giải quyết và đã tháo gỡ được dần” - Chủ tịch Quốc hội nêu./.
