Mới đây, một số doanh nghiệp và Hiệp hội cơ khí (VAMI) đã có văn bản gửi tới Bộ Tài chính đề xuất lộ trình giảm thuế nhập khẩu ưu đãi đối với dòng xe ôtô sử dụng động cơ điện trong thời gian 2 năm để thay thế xe dùng nhiên liệu hóa thạch.
Cụ thể, ôtô chở người sử dụng động cơ điện mã HS 8703.80.99: áp dụng thuế suất 0% từ ngày 1/1/2023 đến ngày 31/12/2024. Từ ngày 1/1/2025 trở đi áp dụng mức thuế suất là 70%.
Xe ôtô chở hàng sử dụng động cơ điện mã HS 8704.60.91, 8704.60.92, 8704.60.93: áp dụng thuế suất 0% áp dụng từ ngày 1/1/2023 đến ngày 31/12/2024. Từ ngày 1/1/2025 trở đi áp dụng mức thuế suất là 70% và 25%.
Liên quan tới vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết tại Nghị định số 57/2020/NĐ-CP đã bổ sung quy dịnh đối với dòng xe ôtô thân thiện với môi trường tham gia vào Chương trình ưu đãi thuế; chính sách ưu đãi đối với dòng xe này được thực hiện từ năm 2020 đến nay.
Theo Bộ Tài chính, hiện nay Việt Nam mới chỉ có Công ty VinFast đầu tư nhà máy sản xuất ôtô điện. Việc đầu tư sản xuất ôtô điện đòi hỏi có chiến lược đầu tư dài hạn, số vốn đầu tư rất lớn, có sự đồng bộ về cơ sở hạ tầng, chính sách về phát triển pin và nhiều nguồn lực có liên quan khác.
Nếu giảm thuế nhập khẩu MFN trong vòng 2 năm nhằm thúc đẩy nhu cầu trong nước để qua đó tạo động lực phát triển xe điện như đề xuất, trong khi các doanh nghiệp chưa có phương án hay dự án đầu tư bài bản cho việc sản xuất xe điện thì không những không khuyến khích phát triển sản xuất trong nước mà còn gây khó khăn cho công tác quản lý của Việt Nam. Đồng thời, ảnh hưởng đến doanh nghiệp hiện đã đầu tư sản xuất chủng loại xe này trong nước và giảm thu ngân sách do doanh nghiệp sẽ lợi dụng chính sách giảm thuế 0% để nhập khẩu ồ ạt vào Việt Nam.
Do đó, Bộ Tài chính đề xuất chưa xem xét điều chỉnh giảm thuế nhập khẩu MFN đối với xe điện.
Mới đây, Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cũng đã có văn bản gửi đến Chính phủ đề nghị xem xét giảm thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ với dòng xe HEV (Hybrid Electric Vehicles), PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicles) – dòng xe lai giữa xăng và điện.
Theo văn bản này, VAMA cho biết trong xu thế phát triển hiện nay, hạ tầng giao thông của Việt Nam đang dần đáp ứng được các điều kiện khả thi cho phát triển dòng xe HEV và PHEV. Bên cạnh đó, trong quy hoạch hạ tầng giao thông, nhất là các tuyến cao tốc dự kiến xây dựng trong các năm tới, đã tính toán triển khai hệ thống trạm sạc điện, vốn không đòi hỏi đầu tư lớn cho hạ tầng kỹ thuật.
Để khuyến khích người tiêu dùng dần chuyển sang sử dụng các dòng xe có thể di chuyển quãng đường dài như ôtô chạy xăng mà ít gây ô nhiễm môi trường do mức phát thải thấp, VAMA kiến nghị Chính phủ xem xét giảm thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ đối với dòng xe hybrid như HEV, PHEV để có sự chuyển đổi hài hoà sang xe điện thuần.
Theo VAMA, sau khi các dòng xe trên được giảm thuế, giá hợp lý sẽ thu hút người tiêu dùng quan tâm, nhiều doanh nghiệp sẽ mạnh dạn đầu tư lớn, đồng bộ để phát triển hệ thống trạm sạc; tích hợp với giao thông tĩnh có thể sạc điện trong lúc đỗ xe; hệ thống nguồn phát điện bảo đảm đủ nguồn điện sạch… Các ưu đãi với xe điện, xe lai điện có thể sẽ giảm dần ở giai đoạn tiếp theo, và từ sau năm 2050 sẽ không cần chính sách hỗ trợ riêng khi dòng xe này đã có thị phần nhất định trên thị trường./.
