17 nghi phạm là cựu quân nhân Colombia
Góc khuất này đã được hé lộ sau khi có ít nhất 17 cựu quân nhân Colombia là nghi phạm trong vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel Moise cách đây ít ngày.
Tư lệnh các lực lượng vũ trang Tướng Luis Fernando Navarro khẳng định, những nghi phạm trên đã ra khỏi quân đội Colombia trong khoảng thời gian từ năm 2002 đến 2018 và tham gia vào nhiều hoạt động đánh thuê với mục đích đơn thuần là vì kinh tế.
Nhưng không rõ, khi dấn thân vào nhiệm vụ để kiếm tiền, các cá nhân này có biết cụ thể mục đích công việc được giao là gì hay không.
Theo các quan chức Colombia, một số bị cáo kể trên đã rời thủ đô Bogota từ đầu tháng 5 vừa qua, bay tới Panama, sang Cộng hòa Dominica và cuối cùng tới Haiti.
Tướng Jorge Luis Vargas, Giám đốc Cảnh sát quốc gia Colombia khẳng định, lực lượng chức năng sở tại đang điều tra 4 doanh nghiệp được cho là đã tuyển dụng người thực hiện âm mưu ám sát lãnh đạo Haiti.
Các điều tra viên đang sử dụng mã số thuế Colombia của các doanh nghiệp này để lần thêm đầu mối.
Theo New York Times, một trong những nghi phạm vừa bị bắt là Francisco Eladio Uribe, từng bị cơ quan chức năng Colombia điều tra vì tội giết người vào năm ngoái.
Trong cuộc phỏng vấn với đài phát thanh W Radio, một phụ nữ tự nhận mình là vợ của Uribe chia sẻ, hai người đã kết hôn 18 năm, có 3 con. Một ngày, Uribe nói với vợ đã kiếm được cơ hội công việc tốt nhưng phải đi xa, để vợ con ở lại.
Theo lời phụ nữ này, Uribe đã làm việc cho công ty có tên “C.T.U.” Sau đó, anh ta bị bắt, điều tra vì liên quan tới bê bối hàng trăm quân nhân Colombia sát hại dân thường và cuối cùng đã thoát tội.
Thị trường lính đánh thuê
Theo hãng tin Reuters, từ lâu, với những nhà thầu muốn tìm lính đánh thuê, Colombia luôn là lựa chọn tốt nhất. Đất nước Nam Mỹ từng trải qua 60 năm xung đột đã tạo ra những cơ hội để đào tạo những binh sĩ thiện chiến.
Hiện tại, theo quy định Colombia, tất cả nam thanh niên tại Colombia đều phải tham gia ít nhất 1 năm đào tạo trong quân đội hoặc cơ quan cảnh sát quốc gia. Song, họ có thể được miễn nếu đi học đại học hoặc trả phí.
Thông thường, những nam thanh niên đến từ các vùng quê nghèo, đặc biệt những khu vực thường xuyên xảy ra xung đột, sẽ đi theo con đường quân nhân chuyên nghiệp vì không có nhiều lựa chọn công việc.
Bên cạnh đó, các quân nhân trong đơn vị chống khủng bố tinh nhuệ của Colombia thường được huấn luyện rất chuyên nghiệp nhưng lại phải về hưu sớm ở khoảng độ tuổi 40.
Họ trở về với những khoản tiền lương hưu nhỏ mọn và rất khó tìm được định hướng nghề nghiệp mới vì đã ở tuổi lưng chừng nên dễ bị lôi kéo vì những khoản lương hậu hĩnh khi đi đánh thuê ở nước ngoài.
Những binh sĩ Colombia có kinh nghiệm chống bạo loạn và khủng bố hoặc những người từng được đào tạo tại các nước như Mỹ, Israel đều là người được săn đón, hãng tin Reuters.
Tổng tham mưu trưởng quân đội Colombia, Tướng Eduardo Zapateiro cũng thừa nhận, cựu binh Colombia thường được tuyển dụng làm lính đánh thuê vì kinh nghiệm chiến đấu. “Thật xấu hổ vì chúng tôi đã đào tạo để họ thực hiện các hoạt động khác”, ông Zapateiro nói.
Trao đổi với báo giới, Tư lệnh các lực lượng vũ trang - Tướng Luis Fernando Navarro cho biết: “Hoạt động tuyển dụng binh sĩ Colombia ra nước ngoài làm lính đánh thuê là vấn đề đã và đang tồn tại suốt thời gian dài vì Colombia chưa có luật pháp thích đáng”.
“Đơn cử, hiện nay số lượng cựu quân nhân Colombia sang Dubai chiến đấu rất lớn”, Tướng Navarro chỉ ra.
Các tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE) cũng là một trong những “miền đất kiếm tiền” của các cựu quân nhân Colombia.
Nhiều công ty ở UAE thường thuê lính Colombia để điều tới chiến đấu chống các nhóm phiến quân Houthi được Iran hậu thuẫn tại Yemen, song song với các chiến binh thuê từ Panama, El Salvador và Chile - ông Sean McFate, nghiên cứu sinh cấp cao tại tổ chức cố vấn Hội đồng Đại Tây Dương, Giáo sư tại Đại học Quốc phòng Mỹ chia sẻ.
Theo ông McFate, thị trường lính đánh thuê hiện nay cũng rất nhộn nhịp. Những công ty Mỹ như Blackwater là những nhà thầu quân sự tư nhân nổi tiếng nhất nhưng thế giới ngày càng có nhiều công ty tương tự được thành lập.
“Mỗi ngày, lại có thêm nhiều tổ chức quân sự tư nhân mới mọc lên ở các nước như Nga, Uganda, Iraq, Afghanistan, Colombia. Dịch vụ của họ nhanh hơn Blackwater, đưa ra nhiều năng lực chiến đấu mạnh hơn, sẵn sàng làm việc cho các nhà thầu lớn và hiếm khi coi trọng vấn đề nhân quyền”, ông McFate cho biết.
