Phải sau rất nhiều lần thuyết phục, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Thanh Hải mới đồng ý để tôi viết về anh, khi tôi gọi điện chúc mừng anh vừa đạt Huy chương vàng quốc tế lần thứ 6 trong 2 năm liên tiếp gần đây, với tác phẩm “Vũ điệu biển” tại cuộc thi ảnh nghệ thuật quốc tế Anbani do FIAP bảo trợ.
 

 
 Tác phẩm “Đồi chè Thanh Chương”.

Người nghệ sĩ “gàn” tay ngang
 
Nguyễn Thanh Hải hẹn gặp tôi tại quán cà phê Việt - Một quán cà phê nhỏ mang phong cách đặc trưng của phố cổ Hội An trên đường Hà Huy Tập - TP Hà Tĩnh. Anh không hồ hởi, hào hứng khoe chiến tích mình vừa đạt được, vì có thể anh đã quá quen với việc đạt giải quốc tế tại các cuộc thi ảnh nghệ thuật trong 2 năm gần đây. Mà kể ra, không chỉ người ngoại đạo với nhiếp ảnh như tôi thán phục, mà ngay cả nghệ sĩ nhiếp ảnh thực thụ cũng muôn phần nể trọng.
 
Không thế sao được, khi mà chỉ trong 2 năm (2019 – 2020), ảnh của nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Thanh Hải được treo trang trọng trong 40 cuộc triển lãm ảnh nghệ thuật quốc tế, mà chỉ tính riêng việc đạt Huy chương vàng tại các triển lãm quốc tế, anh đã có 6 bộ sưu tập vàng cho riêng mình.

Thực tế, không phải đạt giải tại các cuộc triển lãm ảnh nghệ thuật quốc tế bình thường, mà toàn do những tổ chức uy tín về nhiếp ảnh trên toàn thế giới như: Liên đoàn Nghệ thuật Nhiếp ảnh quốc tế (FIAP), Hội nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam (VAPA)… bảo trợ.6 Huy chương vàng, 5 Huy chương bạc quốc tế, 1 giải C nhiếp ảnh xuất sắc của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam năm 2020, bộ sưu tập giải thưởng đáng mơ ước của bất kỳ nghệ sĩ nhiếp ảnh chuyên nghiệp nào, chứ đừng nói một Nghệ sĩ nhiếp ảnh tay ngang như Nguyễn Thanh Hải. Với những tác phẩm có tên gọi rất đỗi mộc mạc, đậm chất Việt Nam như: “Vũ điệu biển”, “Hoa Hương”, “Sông Mây”, “Đất lành chim đậu”, “Nhịp điệu biển”, “Mùa ruốc”…
 
Tôi gọi Nguyễn Thanh Hải là Nghệ sĩ nhiếp ảnh tay ngang, cũng bởi anh chỉ mới bén duyên với nhiếp ảnh mới được 3 năm gần đây, khi anh đang là giám đốc một doanh nghiệp với chuỗi cửa hàng kinh doanh điện thoại có tiếng ở Hà Tĩnh.
 
Gọi anh là một “gã gàn” cũng đúng, khi năm 2017, chán chê với việc chụp ảnh bằng điện thoại “test” máy cho khách, anh bỏ ra số tiền rất lớn trang bị cho mình một bộ chiếc máy ảnh cùng ông kính đầy đủ, rồi phó thác các cửa hàng kinh doanh điện thoại đang “ăn nên làm ra” cho vợ, anh vác máy theo chân những người đam mê nhiếp ảnh đi “săn ánh sáng”.
 

 
Tác phẩm “Điệp khúc của biển” đạt Huy chương Vàng quốc tế tại Canada 2019. 
 
Không học qua trường, lớp nào về chụp ảnh cũng như về ánh sáng, bố cục, “gã gàn” Nguyễn Thanh Hải tự mình lên mạng mày mò học cách điều chỉnh tốc độ, khẩu độ, bắt sáng… rồi tự mình vác máy đi chụp bất kỳ cái gì đập vào mắt để chuyển hóa từ lý thuyết qua thực hành. Ít nhất 2 con máy “khủng” đã được Nguyễn Thanh Hải chụp cho “hết đát”, từ chiếc máy thứ 3, “gã gàn” này đã làm chủ được những ký ức và luôn giữ được cho mình những khoảng khắc tuyệt đẹp nhất của mình.
 
Chụp ngang, chụp dọc chán chê, Nguyễn Thanh Hải muốn chụp từ trên trời xuống. Thế là gã “xin” tiền vợ sắm flycam. Mà đã sắm là phải xịn, khỏe, để còn cõng chiếc máy ảnh cơ khá nặng bay lên trời thỏa sức sáng tác. Chuyện bay flycam chụp ảnh của gã cũng có nhiều chuyện cười ra nước mắt, khi lỡ bay vào vùng cấm bị tịch thu máy, hay vì thời tiết, máy hết pin giữa chừng, cả bộ máy hàng trăm triệu, rơi trên đỉnh núi không có cách gì lấy lại được.
 
Gã “gàn”, còn bởi một tình yêu bóng đá cuồng nhiệt, nhất là bóng đá Việt Nam, bóng đá Hà Tĩnh. Gã đã nhiều lần khóc tu tu như một đứa trẻ trên khán đài khi theo dõi đội tuyển Việt Nam thi đấu. Hay nhiều lần thẫn thờ ôm khuôn mặt thất thần khi theo dõi đội tuyển con cưng thi đấu qua màn ảnh nhỏ. Một năm lại đây, bóng đá Hà Tĩnh có đội tuyển thi đấu chuyên nghiệp.

Bằng say mê đến mức cuồng si của mình, Nguyễn Thanh Hải được bầu làm Chủ tịch Hội Cổ động viên bóng đá Hà Tĩnh. Những tín đồ túc cầu giáo ở Hà Tĩnh không ít lần thấy gã cởi áo, chạy phăng phăng ngoài đường giữa trời giá rét để ăn mừng. Hay ngồi khóc ngon lành khi chứng kiến Hà Tĩnh trụ hạng thành công ngay trong giai đoạn 1.
 
Người say mê và có duyên với biển
 
Ban đầu, Nguyễn Thanh Hải chỉ xem nhiếp ảnh là một cuộc chơi ảnh đúng nghĩa nhằm thỏa sức đam mê với nghệ thuật bắt ánh sáng. Nhưng càng dấn sâu vào nhiếp ảnh, Nguyễn Thanh Hải càng thấy một thế giới rộng lớn, bao la, nơi vạn vật hữu tình, non sông tươi đẹp và con người Việt Nam được thu gọn vào trong khung hình nhỏ đó.
 
Nguyễn Thanh Hải trở nên “cuồng” ảnh từ đó. “Cuồng” đúng nghĩa chứ không còn đơn thuần là một cuộc chơi nữa. Gã có thể một mình chạy xe xuyên ngày, xuyên đêm, chỉ cần được ai mách nước nơi đó cảnh đẹp, là gã đến. Gã đến gã ngồi, gã quên ăn, quên uống ngày này qua ngày khác, chỉ để săn bằng được “khoảnh khắc vàng” cho 1 lần bấm máy.
 

 
Nghệ sĩ Nguyễn Thanh Hải là người đi sáng tác không biết mệt mỏi. 
 
“Như bộ ảnh “Mùa Ruốc”, đạt Huy chương vàng quốc tế tại triển lãm ảnh Anbani do FIAP bảo trợ, anh phải đi từ 3h sáng xuống biển, trong 2 tuần liên tục mới “săn” được những bức hình ưng ý. Bởi rất nhiều lần xuống đến biển Thịnh Lộc (Hà Tĩnh) ngồi canh, vẫn không thấy ngư dân ra khơi vì ngày đó không có ruốc. Đến ngày thứ 14, khi đang tha thẩn trên bờ biển, thì thấy đoàn thuyền đồng loạt nổ máy ra khơi, anh vội vàng bay flycam lên, khoảnh khắc đó chỉ trong mấy phút” - Nguyễn Thanh Hải kể.
 
“Hay như để có tác phẩm “Điệp khúc của biển” đạt Huy chương vàng quốc tế tại Canada, anh cũng phải đi về không dưới 10 ngày mới bắt được khoảnh khắc vừa ý” - Nguyễn Thanh Hải chia sẻ thêm.
 
Không biết có phải vì mang tên Hải hay không, mà người nghệ sĩ này rất say mê và có duyên với biển. Những tác phẩm đạt giải của anh cũng đa phần đến từ những khoảnh khắc chụp được trên biển. 
 
“Anh yêu biển! Biển đẹp lắm em à! Cứ mỗi lần “bay” lên cao, thu gọn từng bãi cát vàng, sóng bạc vào khung hình, với những ngư dân trên những chiếc thuyền mỏng manh như chiếc lá, trong anh luôn dậy lên những cảm xúc khó tả” - Nguyễn Thanh Hải đắm chìm trong suy tư khi nói về những lần về biển sáng tác.
 
Chẳng thế mà để có tác phẩm được triển lãm tại Liên hoan ảnh châu Á ASIA 2020 tại Singapo mới đây, một mình Nguyễn Thanh Hải lên xe khách đi gần 1.000km, vào tận Phú Yên lăn lóc với bà con ngư dân ở Hòn Yến gần 1 tuần để sáng tác. 
 
Chụp biển chưa đủ, người nghệ sĩ này còn tìm tòi chụp mây, chụp núi. “Chụp biển có cái khó, cái khổ của chụp biển, chụp mây, chụp núi lại có cái khó, cái khổ của chụp núi, chụp mây” - Nguyễn Thanh Hải trải lòng.


Tác phẩm Mùa Ruốc đạt Huy chương vàng Cuộc thi Ảnh quốc tế Anbani 2020. 
 
“Như mới đây, anh lên Fanxiphan chụp. Gần như chụp cả ngày lẫn đêm không nghỉ giữa tiết trời 3 - 4 0C. Lên đến nơi thì chụp cảnh trước hoàng hôn, xong thì chụp đỉnh núi huyền thoại dưới trăng, trong mây. 2h sáng mới chợp mắt được một tí, thì anh em lại đập nhau dậy săn ảnh Fanxiphang lúc bình minh”.
 
Thế còn tác phẩm “Hoa Hương” đạt Huy chương vàng Cuộc thi Ảnh quốc tế Kyzaxitan năm 2019 và Bungari năm 2020 thì như thế nào?
 
Trả lời câu hỏi của tôi, “gã gàn” Nguyễn Thanh Hải cười lớn mà rằng: “Không nói hết cái khổ nữa. Một mình anh chạy xe gần 500km, đến làng nghề làm hương ở ngoại thành Hà Nội, thì trời phụ vì không nắng, ánh sáng âm u nên lủi thủi quay xe về. Hôm sau và hôm sau nữa đánh đường quay lại, may mà ông trời thương, để có được bộ ảnh tham dự triển lãm và đạt giải”.
 
Nói về dự định của mình trong năm tới, Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Thanh Hải cho biết, anh sẽ làm một triển lãm ảnh cá nhân, với 2 phần cùng khoảng 40-50 tác phẩm mà anh tâm đắc nhất đã chụp trong 2 năm qua.
 
Phần một sẽ là về quê hương mình có nội dung “Hà Tĩnh qua con mắt của tôi” với ảnh làng nghề và phong cảnh, di tích Hà Tĩnh. Phần hai sẽ là “Việt Nam những nơi tôi đến” với ảnh phong cảnh các địa danh nổi tiếng và làng nghề truyền thống. Hiện anh đang xin giấy phép” - Nguyễn Thanh Hải cho biết.
 

Tác phẩm “Hoa hương” đạt Huy chương vàng tại Cuộc thi Ảnh quốc tế Kyzaxitan năm 2019 và Bungari năm 2020. 
 
Trước khi chào tôi lên xe về “phụ” vợ bán điện thoại, gã “gàn” Nguyễn Thanh Hải không quên nhắn gửi: “Chú nhớ khen vợ anh một đoạn nhé. Chứ nếu không có bà xã hiền dịu như tên Hiền, hiểu và chia sẻ với đam mê của anh thì anh không thể “đốt” tiền, “đốt” thời gian vào nhiếp ảnh, đi sáng tác ngày này qua tháng khác như vậy được”.
 
Mình tôi ngồi lại quán cà phê, mê mẩn ngắm nghía những bức ảnh mà “gã gàn” Nguyễn Thanh Hải đã chụp, đã đạt giải trong 2 năm qua. Thấy trong gã “gàn” này là một tình yêu quê hương, đất nước đến độ “cuồng si”. Bức nào gã chụp, cũng đầy hồn cốt phong cảnh và con người Việt Nam, hiện lên không lẫn vào đâu được.

Bằng tước hiệu A-FIAP của Liên đoàn Nghệ thuật Nhiếp ảnh quốc tế mới được phong cho Nguyễn Thanh Hải mới đây, như một minh chứng công nhận, khẳng định vị trí của một nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam trên trường quốc tế. Liên đoàn này có 161 nước thành viên, Nguyễn Thanh Hải là nghệ sĩ nhiếp ảnh thứ 2 ở Hà Tĩnh đạt được tước hiệu này. Nhưng là nghệ sĩ nhiếp ảnh đầu tiên ở Việt Nam đạt được tước hiệu với thời gian “chơi ảnh” ngắn nhất!


 
 Nguyễn Thanh Hải là một người “cuồng” bóng đá và thường xuyên có mặt tại sân bóng để tác nghiệp. 

 
 Một trong những tác phẩm của nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Thanh Hải ./.