Năm 2009, xã Đức Lạng, huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh) được Trung tâm Nước sinh hoạt và Vệ sinh nông thôn Hà Tĩnh đầu tư nhà máy nước sạch với số vốn 5,6 tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Công trình do Công ty CP Đầu tư Phát triển Hạ tầng Miền Trung (TP Hà Tĩnh) thi công.
Mục tiêu dự án nhà máy nước sạch sẽ cung cấp nước cho hàng trăm hộ dân đang thiếu nước sạch do nhiễm phèn và xăng dầu tại xã Đức Lạng. Nhà máy nước có công suất thiết kế 540m3/ngày, được xây dựng tại đỉnh núi Rú Trí, thôn Sơn Quang. Đơn vị thi công lắp ráp đường ống dẫn nối lấy nước thô từ sông Ngàn Sâu lên để xử lý cấp nước cho dân.
Đến cuối năm 2011, nhà máy nước hoàn thành, đưa vào hoạt động. Để được sử dụng nước, thời điểm đó mỗi hộ phải đóng thêm 2 triệu đồng/hộ. Tuy nhiên, khi vừa đi vào vận hành được 2 tháng thì công trình bị hư hỏng liên tục rồi dừng cấp nước từ đó đến nay.
Vì thiếu nước sạch sử dụng, nhiều hộ dân tại địa phương phải sử dụng nước mưa để sinh hoạt. Thậm chí có nhiều hộ đầu tư kinh phí khoan giếng sâu hàng chục mét nhưng cũng không sử dụng được do bị nhiễm xăng dầu, nhiễm phèn nặng. Theo ghi nhận của Tiền Phong, nhà máy nước bỏ hoang 10 năm khiến nhiều hạng mục xuống cấp, cây cối mọc um tùm, nhà điều hành nhếch nhác...
Bà Hồ Thị Hương, trú thôn Sơn Quang cho biết, khi nhà máy nước sạch được khởi công dân rất vui mừng vì thoát được cảnh thiếu nước sạch, nhưng vừa đi vào sử dụng được thời gian ngắn thì đường ống bị trục trặc, ngừng cấp nước và bỏ hoang cho đến nay đã 10 năm. Vì để có nước sạch sử dụng, người dân trong thôn phải vào các khe nước trong rừng hoặc dùng nước mưa tích trữ để sử dụng.
“Vùng thôn Sơn Quang này đa phần bị nhiễm phèn, nhiễm xăng dầu nặng nên nước sạch không có sử dụng. Hàng ngày, gia đình phải sử dụng nguồn nước mưa tích trữ và nước lấy từ khe Xối, cách nhà gần 1km để về dùng. Dân chỉ mong nhà máy sớm hoạt động trở lại, xây xong bỏ hoang như vậy rất lãng phí, trong khi đó nhu cầu cần nước rất cấp thiết”, bà Hương nói.
Theo người dân thôn Sơn Quang, hiện toàn thôn có hàng trăm hộ dân đang gặp khó khăn, cuộc sống bị ảnh hưởng do thiếu nước sạch trầm trọng. Trước đây, tại thôn Sơn Quang có đường ống trung chuyển xăng dầu chiến lược bị bom đánh trúng, một lượng lớn xăng dầu thấm vào lòng đất. Sau này, khi khoan, đào giếng lấy nước đều bị nhiễm xăng dầu, càng khoan sâu xuống đất thì nước bị nhiễm phèn.
Chính quyền địa phương xã Đức Lạng cho hay, việc nhà máy nước dừng hoạt động 10 năm qua là do quá trình xây dựng hệ thống ống dẫn, lắp đặt và vận hành có nhiều bất cập.
Ông Nguyễn Đình Chiểu - Chủ tịch UBND xã Đức Lạng, huyện Đức Thọ cho hay, công trình được bàn giao cho xã sử dụng được một thời gian ngắn thì hư hỏng, mặc dù sửa nhiều lần nhưng vẫn không hoạt động được.
“Có nhiều nguyên nhân, nhưng trong đó do vị trí lấy nước không phù hợp, mưa lớn lắng bùn, bồi lấp sông Ngàn Sâu dẫn đến tắc đường ống. Hiện nay ngành chức năng đang khảo sát xây dựng nhà máy chung tại 3 xã Đức Lạng, Đức Đồng và Hoà Lạc, còn về nhà máy cũ đang đề xuất thanh lý, nếu không thanh lý được cũng để như vậy chứ không còn cách nào khác", ông Chiểu cho hay./.
