Điệp khúc thiếu...
Thời gian qua, ngành y tế Hà Tĩnh vẫn còn loay hoay trong đấu thầu, mua sắm đối với gói trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế. Hệ lụy của những ách tắc này khiến nhiều bệnh nhân tại các cơ sở y tế phải tự xoay trở rất khó khăn khi hằng ngày vẫn đang đối mặt với tình trạng bệnh viện thiếu thuốc điều trị, trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế.
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh mỗi ngày tiếp nhận, thăm khám cho gần 1.000 bệnh nhân ngoại trú, điều trị cho trên 800 bệnh nhân nội trú nên nhu cầu về thuốc, vật tư và các hóa chất, sinh phẩm rất lớn. Thế nhưng hàng ngày, bệnh viện ngoài thiếu thuốc trong danh mục bảo hiểm y tế, còn thiếu cả vật tư y tế, thậm chí thiếu cả băng gạc, kim tiêm - một vật dụng y tế quan trọng trong cấp cứu. Nguyên nhân phần lớn là do khó khăn trong đấu thầu, mua sắm.
Ông Tôn Đức Quý - Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh cho biết, bệnh viện tỉnh có 83 danh mục vật tư, hóa chất, sinh phẩm nhà thầu không cung ứng được, trong đó phải kể đến một số loại thiết yếu như: dung dịch rửa tay nhanh, dung dịch sát khuẩn, khử trùng, vật liệu cầm máu; một số loại test; các vật tư phục vụ cho phẫu thuật như: tay dao điện, tay dao lưỡng cực, dây dao siêu âm, lưỡi cưa lắc, kẹp cầm máu, thuốc gây mê...
Cũng theo vị Phó giám đốc Bệnh viện này, tình trạng thiếu vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm tại bệnh viện từ khoảng ngày 31/5 đến nay, ảnh hưởng lớn đến công tác khám, chữa bệnh của bệnh viện.
Cụ thể, do thiếu vật tư nên đợt này bệnh viện không tổ chức khám sức khỏe cho đối tượng khám sức khỏe đi xuất khẩu lao động. Một số trường hợp cần xét nghiệm máu do không có vật tư nên bệnh viện phải gửi ra Nghệ An để thuê làm xét nghiệm. "Hiện nay những vật tư thiếu để xét nghiệm trực tiếp cho bệnh nhân thì những xét nghiệm đó phải dừng lại. Còn nếu mà thiếu nhiều với những trường hợp bệnh nhân đặc biệt thì phải chuyển viện" - ông Quý nói và cho biết thêm, nếu kéo dài một vài tháng nữa thì hầu hết các loại vật tư tại bệnh viện này đều thiếu.
Cũng theo ông Quý, đáng lo ngại nhất hiện nay là bệnh viện Đa khoa Hà Tĩnh đang có gần 300 bệnh nhân chạy thận, trước tình trạng thiếu vật tư đã có hàng loạt bệnh nhân buộc phải điều chuyển ra Hà Nội điều trị. Những bệnh nhân khác thiếu vật tư thì có 2 phương án, nếu bệnh nhân tự túc được thì để lại điều trị tại bệnh viện, nếu không tự túc được thì phải chuyển viện. Trong đó, có một số vật tư, hóa chất muốn mua ngoài cũng không có.
Mỗi ngày, Trung tâm y tế huyện Can Lộc tiếp nhận và thăm khám hơn 400 bệnh nhân nội trú, 300 bệnh nhân ngoại trú. Tuy nhiên, hiện bệnh viện đang thiếu các loại thuốc cơ bản, trong đó có thuốc kháng sinh và thuốc y học cổ truyền. Ngoài ra, còn thiếu cả các loại vật tư y tế như găng tay y tế, dung dịch sát khuẩn, các loại test xét nghiệm HIV, nước tiểu…
Ông Nguyễn Trường Sinh, Giám đốc Trung tâm y tế huyện Can Lộc cho hay: "Số thuốc được phân bổ cho năm 2022 hiện đã được dùng hết. Để duy trì hoạt động khám, chữa bệnh, Trung tâm phải dùng loại thuốc khác thay thế, hoặc thương thảo với các nhà thầu đang cung ứng thuốc cho đơn vị để tiếp tục cung cấp thuốc. Ngoài ra, Trung tâm cũng mua lại thuốc ở các bệnh viện khác trong tỉnh. Nếu không cách nào nữa thì Trung tâm buộc phải kê đơn cho bệnh nhân mua ngoài".
Tình trạng thiếu vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm đã ảnh hưởng đến hoạt động khám, điều trị tại bệnh viện, khiến nhiều người bệnh thiệt thòi. Từ đó cũng làm giảm nguồn thu của bệnh viện và lo ngại ảnh hưởng đến thu nhập của cán bộ, nhân viên y tế.
Các Bệnh viện Đa khoa TP Hà Tĩnh, Đức Thọ, Hương Khê, Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh… cũng xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế vài tháng nay nên bác sĩ phải cho sử dụng thuốc, vật tư khác thay thế. Tuy nhiên, hiệu quả thay thế khi điều trị không được như mong muốn.
Mở thầu, không có nhà thầu tham gia
Báo cáo từ Sở Y tế Hà Tĩnh, vừa qua tỉnh đã tổ chức đấu thầu, mua sắm tập trung vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm cho các cơ sở y tế công lập năm 2022 (sử dụng năm 2022 - 2023), tuy nhiên, qua mở thầu có nhiều mặt hàng nhưng không có nhà thầu tham dự.
Theo đó, tháng 5/2022, Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ tài chính (Sở Tài chính) đã thông báo mời thầu gói thầu VT 01.2022 mua sắm vật tư y tế và gói thầu HC-VT 01.2022 mua sắm hóa chất, sinh phẩm trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia và hồ sơ mời thầu được bán tại trung tâm. Tuy nhiên, với gói thầu mua sắm vật tư y tế (gồm 10 phần) với giá của gói thầu gần 153 tỉ đồng thì chỉ có 12 nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu 9 phần. Một phần (phần 3) là găng tay và vật tư y tế sử dụng trong điều trị không có nhà thầu nào nộp hồ sơ dự thầu.
Với gói thầu mua sắm hóa chất, sinh phẩm (gồm 7 phần) có giá hơn 95,8 tỉ đồng chỉ có 1 nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu phần 7.
Theo lãnh đạo Sở Y tế Hà Tĩnh, nguyên nhân ít nhà thầu tham gia vì giá gói thầu tại thời điểm mời thầu biến động, tăng chi phí do giá xăng dầu tăng, một số tiêu chí mời thầu quá cao, một số mặt hàng mời thầu ngừng sản xuất. Mặt khác, một số vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm hiện nay chưa được kê khai về giá theo quy định tại Nghị định số 98 năm 2021 của Chính phủ.
Ngoài ra, ảnh hưởng từ vi phạm trong vụ Việt Á nên các nhà thầu đang còn e ngại.
Cũng theo vị lãnh đạo Sở này, về gói thầu mua sắm vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm năm 2020 của tỉnh Hà Tĩnh (tổng giá trị hơn 281 tỉ đồng) có thời hạn thỏa thuận khung thực hiện đến ngày 20/7/2021. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện chưa có kết quả đấu thầu mới và đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh gia hạn lần 2 đến ngày 30/5/2022.
Hiện kết quả thực hiện thỏa thuận khung đạt khoảng 72%, tương ứng với hơn 203 tỉ đồng.
Tìm hướng tháo gỡ
Trước tình trạng thiếu vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm thời gian qua tại các bệnh viện ở Hà Tĩnh, tỉnh này đang tìm cách tháo gỡ. Ngành Y tế Hà Tĩnh kiến nghị UBND tỉnh cho gia hạn lần 3 thời gian thực hiện thỏa thuận khung mua sắm vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm năm 2020 của tỉnh Hà Tĩnh đến ngày 31/12/2022.
Tiếp tục tổ chức đấu thầu (lần 2) gói thầu mua hóa chất, sinh phẩm và phần 3 của gói thầu mua sắm vật tư y tế năm 2022. Trong đó, kiến nghị UBND tỉnh Hà Tĩnh phân chia nhỏ gói thầu để lựa chọn nhà thầu phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay.
Mới đây, UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng đã có văn bản cho phép Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ tài chính Hà Tĩnh gia hạn thời gian thực hiện Thỏa thuận khung mua sắm tập trung các gói thầu mua sắm vật tư y tế (VT 01.2020) và gói thầu mua sắm hóa chất, sinh phẩm (HC-VT 01.2020) năm 2020 đến ngày 28/4/2023 theo đúng quy định hiện hành.
Về cung ứng thuốc, do việc mua sắm thuốc đấu thầu tập trung cấp quốc gia và thuốc đàm phán giá tại Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc Quốc gia chưa có kết quả nên sắp tới sẽ có một số thuốc đấu thầu cấp quốc gia không thể cung ứng cho các cơ sở khám chữa bệnh, nhất là một số kháng sinh đặc trị, thuốc điều trị ung thư, thuốc chạy thận nhân tạo...
Việc này giúp cho các cơ sở khám, chữa bệnh công lập trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh căn cứ ký kết Phụ lục hợp đồng mua sắm các vật tư, hóa chất, sinh phẩm cấp bách, cần thiết cho công tác khám, chữa bệnh.
Ngoài ra, Hà Tĩnh đang kiến nghị Chính phủ, Bộ Y tế sửa đổi một số nội dung trong Nghị định số 98/2021/NĐ-CP ngày 8/11/2021 của Chính phủ về quản lý trang thiết bị y tế; sửa đổi Thông tư 14/2020/TT-BYT ngày 10/7/2022 quy định một số nội dung đấu thầu trang thiết bị y tế tại cơ sở y tế công lập để tạo hành lang pháp lý phù hợp với tình hình thực tiễn cho việc mua sắm.
Ông Nguyễn Tuấn, Quyền Giám đốc Sở Y tế Hà Tĩnh cho biết, Sở đã tham mưu cho UBND tỉnh văn bản gửi Chính phủ kiến nghị các giải pháp để tháo gỡ khó khăn trong cung ứng thuốc, hóa chất, trang thiết bị, vật tư y tế. Hiện các cơ sở y tế trên địa bàn đang từng bước được giải quyết và đã "đỡ hơn nhiều" so với vài tháng trước đây./.
