Những vụ án mạng đau lòng
Lúc 17 giờ 45 ngày 19- 5-2021, ông Nguyễn Văn Th. (1972, trú thôn Đồng Hòa, xã Tân Dân, huyện Đức Thọ) đang ngồi trên xe lăn hóng mát ở ngoài đường thì bị Nguyễn Viết Luyến (1973, trú cùng thôn) cầm dao đến chém nhiều nhát khiến nạn nhân tử vong. Bước đầu cơ quan chức năng xác định, đối tượng bị rối loạn tâm thần, hàng tháng sử dụng thuốc tại trạm y tế của địa phương nên có bệnh án tâm thần. Tại thời điểm gây án, Luyến không có năng lực hành vi dân sự. Mỗi khi phát bệnh, đối tượng này thường cầm dao đuổi chém các thành viên trong gia đình, vì thế vợ Luyến phải mang theo con cái về sống với bố mẹ đẻ. Hàng xóm láng giềng thấy Luyến cũng né tránh từ xa, nơm nớp lo sợ mỗi khi con trẻ ở nhà một mình.
Một vụ án mạng chấn động khác do người tâm thần gây ra tại huyện Cẩm Xuyên khiến người dân địa phương xót xa cho cả nạn nhân và cả đối tượng gây án. Lúc 17 giờ 15 ngày 23-10-2021, Bùi Quang Lý (1975, trú thị trấn Cẩm Xuyên) ngồi xuống nghỉ bên vệ đường thì anh Đặng Đình T. (1980, cùng trú thị trấn Cẩm Xuyên) ngồi trong quán nước gần đó đến nói chuyện. Được một lúc thì giữa 2 người xảy ra cãi cọ, anh T. nắm cổ áo Lý đẩy ngã xuống đường. Do có chút men rượu, Lý vùng dậy rút dao nhọn trong người ra đâm liên tục vào người anh T., khiến nạn nhân tử vong. Được biết, Lý là người tàn tật, tay bị khèo, chân đi cà nhắc, có biểu hiện tâm lý không bình thường.
Chỉ 2 ngày sau vụ án Bùi Quang Lý, một cháu bé chỉ mới 8 tuổi (trú thôn Trung Thị, xã Sơn Ninh, huyện Hương Sơn) cũng bị sát hại dã man liên quan đến một người có biểu hiện không bình thường về tâm lý, sống tại địa phương. Theo hồ sơ vụ án, vào lúc 17 giờ ngày 25- 10- 2021, em Hà Thị D. (2008, trú thôn Trung Thị) đi học về thì phát hiện em trai là Hà Trọng Đ. (8 tuổi) nằm gục trên vũng máu trước thềm nhà nên gọi người đưa đi cấp cứu nhưng đã quá muộn. Kết quả khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi xác định cháu Đ. tử vong do đa chấn thương, vỡ hộp sọ, trên người có nhiều thương tích. Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hà Tĩnh đã xác định hung thủ là Hà Trọng Quyết (1993, trú cùng thôn) nên đã khởi tố, bắt tạm giam về tội "Giết người". Hà Trọng Quyết là đối tượng có biểu hiện tâm lý không bình thường, rất nhiều lần đe dọa và gây gổ với hàng xóm láng giềng.
Gần đây nhất là trường hợp một người phụ nữ ở xã Sơn Long (huyện Hương Sơn) bị sát hại dã man, nhiều bộ phận cơ thể bị cắt lìa. Vụ án gây chấn động cả vùng quê vốn rất đỗi yên bình. Đáng tiếc hơn, nghi phạm gây án không ai khác chính là người con gái ruột bị bệnh tâm thần của nạn nhân.
Theo đó, vào khoảng 11 giờ trưa ngày 26- 3- 2022, hàng xóm phát hiện bà Lê Thị H. (1957, trú thôn 4 xã Sơn Long) tử vong trong căn nhà khóa chặt cửa, trên người có nhiều vết chém, một số bộ phận đã lìa khỏi cơ thể. Con gái bà H. là Phạm Thị Hiền (1979, bị bệnh tâm thần) nằm cách thi thể mẹ vài mét, miệng lẩm bẩm điều gì đó không rõ. Tại cơ quan điều tra, Phạm Thị Hiền khai nhận do xin mẹ chiếc vòng đang đeo trên cổ nhưng mẹ không cho nên đã ra tay sát hại. Được biết, Hiền là con gái duy nhất của bà H., lấy chồng về xã Sơn Trà, vợ chồng có 5 người con. Trước đây Hiền bình thường, sống hiền lành với mọi người, từ khi cháu thứ 2 qua đời do đuối nước thì Hiền mới bị phát bệnh.
Cần kiểm soát chặt người bị bệnh tâm thần
Một thực tế hiện nay, phần lớn bệnh nhân tâm thần được điều trị tại cộng đồng nhưng không phải người bệnh nào cũng được gia đình quan tâm, chăm sóc. Nhiều người bệnh tâm thần không được khám và chữa trị dứt điểm nên bệnh trở nặng, không kiểm soát được hành vi, dẫn đến những hệ lụy đau lòng như những vụ án nói trên.
Pháp luật hiện hành chưa có quy định về việc bắt buộc cách ly người bị bệnh tâm thần với cộng đồng khi người đó chưa thực hiện hành vi vi phạm pháp luật; kể cả khi họ đã gây án, nếu như mất hoàn toàn khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi thì pháp luật cũng không áp dụng chế tài hình sự đối với người tâm thần.
Vậy nên, để thực hiện tốt công tác quản lý, điều trị, giúp đỡ người tâm thần, góp phần phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật do người tâm thần gây ra cần có sự chung tay, góp sức của cả cộng đồng và toàn xã hội; mọi cá nhân, tổ chức hãy nêu cao trách nhiệm, phát huy tinh thần tương thân tương ái; chủ động, tích cực ủng hộ, tham gia hỗ trợ gia đình và người tâm thần trong công tác quản lý, điều trị, xóa bỏ mặc cảm, hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống, phòng ngừa phát sinh các hành vi vi phạm pháp luật, góp phần giữ vững ANTT trên địa bàn và cho toàn xã hội./.
