Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn nhất nước, dân số đứng thứ 4 cả nước với khoảng 3,4 triệu người, đứng sau Hà Nội, TPHCM và Thanh Hóa. Dân số đông, số người qua đời hằng năm nhiều đã gây áp lực lớn lên quỹ đất nghĩa trang các địa phương. Hiện nghĩa trang ở các địa phương ngày càng mở rộng, đe dọa đến quỹ đất dành cho các thế hệ tương lai. Cùng với đó là tình trạng chôn cất tùy tiện, mở các nghĩa trang tự phát, mai táng tại các nghĩa trang đã có quy định đóng cửa. Một số địa phương xảy ra tình trạng mua bán đất nghĩa trang trái pháp luật, nhiều cán bộ đã bị xử lý nhưng tình trạng này vẫn diễn biến phức tạp.
Từ thực tế trên, từ năm 2017, UBND tỉnh Nghệ An đã phê duyệt dự án lò hỏa táng và công viên sinh thái tại xã Hưng Tây, huyện Hưng Nguyên, trên tổng diện tích gần 80ha, tổng mức đầu tư gần 500 tỉ đồng. Vị trí dự án được lựa chọn cách xa khu dân cư, thuộc vùng trung tâm của tỉnh, bảo đảm các quy chuẩn về môi trường, phù hợp với quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Dự án đã giải phóng mặt bằng giai đoạn 1 được gần 33ha giao cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, quá trình triển khai dự án gặp khó khăn, vướng mắc do sự phản đối của người dân địa phương. Người dân ở xã Hưng Tây liên tục gửi đơn thư kiến nghị dừng dự án, đồng thời tổ chức lập lán trại ngăn cản thi công. Tỉnh Nghệ An phải điều chỉnh dự án nhiều lần, tổ chức đối thoại, vận động người dân nhưng không thành công. Vào tháng 8.2024, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành quyết định hủy bỏ các quyết định liên quan đến dự án.
Sau đó, tỉnh Nghệ An tiếp tục xúc tiến triển khai dự án nghĩa trang sinh thái ở xã Diễn Lợi, huyện Diễn Châu. Đây là dự án được triển khai tại khu vực rừng sản xuất với diện tích gần 70ha, cách xa khu dân cư, bảo đảm điều kiện môi trường và phù hợp quy hoạch. Công tác chuẩn bị dự kiến hoàn thành tháng 1.2025, thời gian hoàn thành xây dựng phân khu hỏa táng dự kiến vào tháng 5.2026.
Tuy nhiên, quá trình triển khai dự án tiếp tục gặp vướng mắc do người dân địa phương phản đối. Người dân đã tổ chức dựng lán, canh giữ, ngăn cản các hoạt động tại khu vực quy hoạch dự án và tổ chức nhiều người vào trụ sở UBND tỉnh Nghệ An để kiến nghị dừng dự án.
Trước tình hình nói trên, UBND tỉnh Nghệ An và UBND huyện Diễn Châu đã tổ chức vận động người dân đồng thuận triển khai dự án, tổ chức đối thoại để giải thích và tiếp nhận các ý kiến của người dân liên quan đến các vấn đề của dự án. Đại diện UBND tỉnh Nghệ An cho biết, dự án nghĩa trang sinh thái và lò hỏa táng có vai trò cần thiết, quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, xây dựng nếp sống văn minh, an toàn, thân thiện với môi trường và tiết kiệm quỹ đất cho tương lai.
Theo UBND tỉnh Nghệ An, các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đã và đang triển khai dự án theo từng bước, đúng quy trình, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật, bảo đảm dự án không ảnh hưởng đến môi trường và cuộc sống của người dân địa phương. Về các ý kiến, kiến nghị, đề xuất của người dân địa phương sẽ được cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận và giải quyết đầy đủ, thấu tình đạt lý.
