Được khởi công từ năm 2009, tuy nhiên mãi đến giữa năm 2017, dự án thủy điện Suối Choang nằm trên thượng nguồn khe Choang thuộc xã Châu Khê, huyện Con Cuông (Nghệ An) mới tiếp tục được triển khai. Tuy nhiên, mới đây qua kiểm tra thực tế, tại dự án này vướng vào hơn 8 ha rừng tự nhiên.
 
Xin khảo sát lại
 
Công trình đập của Thủy điện Suối Choang do Công ty CP Đầu tư và Phát triển điện MECO làm chủ đầu tư. Theo thông tin chúng tôi có được, công trình này có tổng mức đầu tư 115 tỷ đồng, cao trình đập 78,5m, công suất 4MW. Được khởi công vào năm 2009. Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân, chủ đầu tư dự án này đã tạm dừng triển khai. Đến năm 2017, công trình này được tiếp tục thi công, đến nay đã hoàn thành hơn 70% khối lượng. Thực tế tại dự án cho thấy, dòng khe Choang bị con đập bê tông án ngữ, nhìn xa phía thượng nguồn, cánh rừng nguyên sinh kéo dài vô tận. Tận sau phía bên trong còn có 2 bản người Thái và Đan Lai sinh sống.
 
Vậy nhưng, tại dự án thủy điện Suối Choang đã có nhiều ý kiến trái chiều, bởi sau khi hoàn thành thủy điện này có thể sẽ ảnh hưởng đến rừng tự nhiên. Bởi hầu hết phía thượng nguồn là vùng đồi rừng tre, thậm chí là rừng tự nhiên hỗn giao tre, nứa và các loại cây gỗ tái sinh cùng cây leo, bụi rậm. Xác định rõ điều đó, vào tháng 9/2020 Sở NN&PTNT Nghệ An đã giao nhiệm vụ cho Chi cục Kiểm lâm kiểm tra thông tin có rừng tự nhiên trong phạm vi quy hoạch lòng hồ Thủy điện Suối Choang hay không? Qua kiểm tra, căn cứ bản đồ quy hoạch xây dựng tỷ lệ 1/2.000 do Công ty CP Đầu tư và Phát triển điện MECO cung cấp, đoàn xác định khu đất quy hoạch lòng hồ, phần diện tích giải phóng mặt bằng (tại cao trình +77m) có tổng diện tích khoảng 51,82 ha.
 
Căn cứ Quyết định số 48/2014/QĐ-UBND ngày 15/8/2014 của UBND tỉnh về việc điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng tỉnh Nghệ An, tại công trình này có diện tích quy hoạch rừng sản xuất khoảng 26,05 ha; diện tích ngoài quy hoạch đất lâm nghiệp khoảng 25,77 ha. Liên quan đến hiện trạng rừng, đoàn kiểm tra xác định diện tích đất có rừng khoảng 14,42 ha; rừng tự nhiên có diện tích khoảng 8,04 ha (gồm rừng tự nhiên quy hoạch sản xuất 6,97 ha; rừng tự nhiên ngoài quy hoạch lâm nghiệp 1,07 ha). Không những vậy, vào năm 2009, ngoài Quyết định phê duyệt dự án, UBND tỉnh Nghệ An còn ban hành Quyết định số 4915/QĐ-UBND.ĐC ngày 29/9/2009 về việc phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường tại dự án này. Trong Quyết định này, liên quan đến rừng tự nhiên được nhắc tại phần “Hiện trạng môi trường sinh thái”. Tuy nhiên, chỉ vỏn vẹn vài dòng: “Khu vực dự kiến xây dựng công trình Thủy điện Suối Choang không nằm trong khu bảo tồn thiên nhiên hay rừng đặc dụng, tại khu vực chủ yếu là rừng tái sinh và đất nông nghiệp”.
 
Trao đổi với ông Thành, Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư và Phát triển điện MECO (Chủ đầu tư thủy điện Suối Choang) về việc rừng tự nhiên trong phạm vi quy hoạch lòng hồ Thủy điện Suối Choang, ông Thành cho biết: Sau khi cơ quan chuyên môn tỉnh Nghệ An có biên bản kiểm tra nói trên, Công ty đã xin được kiểm tra, rà soát lại vấn đề này. Hiện nay, đang trong quá trình rà soát, phải tầm 3 tháng nữa mới có kết quả để đối chiếu.
 
Trong khi đó, ông Kha Văn Thương, Chủ tịch UBND xã Châu Khê cho rằng: Dự án khi hoàn thành việc tích nước sẽ làm một số nghĩa trang bị ngập nước, các khe suối bị ngăn cách do nước dâng. Bên cạnh đó, theo thiết kế thì cao trình Thủy điện Suối Choang là 77m, khi tích nước, sẽ dâng ngập tuyến đường vào các bản Khe Nà, Khe Bu…, Vì vậy, chủ đầu tư sẽ phải xây dựng tuyến đường mới. Trong khi đây là dự án thủy điện nhỏ (4MW), việc tích nước và vận hành phát điện thường có tác động lớn đến địa chất xung quanh lưu vực, sẽ có những ảnh hưởng đến công trình hạ tầng nếu không được khảo sát chính xác để có đầu tư đảm bảo kỹ thuật.
 
Kiểm tra công tác bảo vệ môi trường
 
Trước thực trạng trên, đồng thời để tránh những hệ lụy sau khi thủy điện vận hành, ngày 22/2 vừa qua, Huyện ủy Con Cuông ban hành Thông báo số 76-TB/HU thông báo thống nhất với đề xuất của UBND huyện, lập đoàn liên ngành kiểm tra việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường ở dự án thủy điện Suối Choang.
 
Trước đó, tại Văn bản 124/UBND-TN UBND huyện Con Cuông thông tin, dự án Nhà máy thủy điện Suối Choang được khởi công từ tháng 10/2009, đến  năm 2017 được UBND tỉnh gia hạn để tiếp tục thực hiện. Dự án sau đó được thi công vào tháng 7/2017. Đến nay đã hoàn thành về cơ bản phần xây dựng, đang tiến hành hoàn thiện phần nhà máy và lắp máy. Dự án này được UBND tỉnh phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường tại Quyết định 4915/QĐ-UBND.ĐC ngày 29/9/2009. 
 
Tuy nhiên qua làm việc với chủ đầu tư, kiểm tra thực địa của cơ quan chuyên môn, đến thời điểm hiện tại chủ đầu tư mới cung cấp cho UBND huyện nội dung Báo cáo đánh giá tác động môi trường và chấp hành chưa đầy đủ các nội dung đánh giá tác động môi trường đã được UBND tỉnh phê duyệt./.