Qua khảo sát, những năm qua Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Hải Thành trúng nhiều gói thầu liên quan đến các dự án Kè sông - Kè biển tại tỉnh Quảng Bình với tổng trị giá lên đến 143.416.993.000 đồng. Đáng chú ý, nhà thầu này chỉ giảm giá 24.371.000 đồng, đây là mức giảm giá cực thấp thông qua đấu thầu? Vậy nhà thầu này làm ăn ra sao sau khi liên tiếp trúng thầu sát giá?
Dự án chống sạt lở bờ biển thiết kế có thể chịu được gió bão cấp 9-10 liên tiếp bị sóng đánh “toe tua”... đâu là nguyên nhân?
Biển Nhật Lệ, TP Đồng Hới (Quảng Bình) được đánh giá là 1 trong 10 bãi biển du lịch đẹp nhất Việt Nam, cách trung tâm thành phố chỉ khoảng 1km và cũng là trung tâm du lịch của TP Đồng Hới. Biển Nhật Lệ được thiên nhiên ưu ái ban tặng bãi cát trắng và nước biển trong xanh với vẻ đẹp còn hoang sơ, chưa bị tác động của con người. Biển Nhật Lệ là một nơi lí tưởng cho việc nghỉ dưỡng, điểm đến không thể bỏ qua nếu du lịch Quảng Bình. Tuy nhiên, những năm gần đây, biển thường xuyên bị sạt lở.
Vào mùa mưa các năm 2016, 2017, tuyến kè biển Nhật Lệ tại khu vực Quang Phú - Hải Thành thuộc địa bàn phường Hải Thành và xã Quang Phú (TP Đồng Hới) bị sạt lở nặng, cung sạt lở chạy dài khoảng 400m. Hàng quán, nhà dân dọc bãi tắm Nhật Lệ 2 có nguy cơ bị biển “nuốt trọn” khiến người dân lo lắng.
Không lâu sau đó, UBND tỉnh Quảng Bình qua kiểm tra hiện trường, yêu cầu UBND TP Đồng Hới có phương án sớm đầu tư sửa chữa công trình này. Cùng đó, việc tìm kiếm và bố trí nguồn vốn để thực hiện được triển khai khẩn trương.
Nhằm xử lý cấp bách sạt lở, bảo vệ đất đai, tài sản và tính mạng nhân dân trong mùa mưa lũ. Quảng Bình sau đó đã có chủ trương xây dựng công trình với nguồn vốn đầu tư 35 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Trung ương. Dự án do UBND TP Đồng Hới làm chủ đầu tư, bản thiết kế Công trình do Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư xây dựng Hà Nội - Quảng Bình thực hiện.
Việc đầu tư số tiền 35 tỷ đồng nhằm xây dựng tuyến kè có chiều dài 860m - thiết kế có thể chịu được gió bão cấp 9-10, gồm các hạng mục, như: đỉnh kè, thân kè, mái kè, chân kè và các công trình trên tuyến. Trong đó, phần đỉnh kè chia làm 2 bậc được gia cố kết hợp làm đường dạo, đường cứu hộ, cứu nạn…
UBND TP Đồng Hới sau đó giao Ban Quản lý dự án Đầu tư và Phát triển quỹ đất TP Đồng Hới (Ban QLDA ĐT & PTQĐ) tổ chức mời thầu. Kết quả, liên danh Công ty Hải Thành – Tiến Thành (có trụ sở tại Quảng Bình) là đơn vị được công bố trúng thầu thi công gói thầu xây lắp trị giá 27.925.000.000 đồng vào ngày 17/7/2020.
Ngay sau ký kết hợp đồng, liên danh này đã nhanh chóng triển khai thi công nhằm sớm đưa công trình vào sử dụng. Tuy nhiên, khi công trình thi công chưa được bao lâu thì đã bị sóng phá hủy tan hoang, gây thiệt hại lớn... vào mùa mưa lũ tháng 10/2020.
Ghi nhận tại hiện trường cho thấy mưa lũ đã khiến 1 đoạn kè dài khoảng 100m đang thi công bị sạt lở, gãy đổ, nhiều đoạn tường bị cát vùi lấp, tan hoang... Tại khu vực kè biển, tấm chắn, vật liệu thực hiện công trình nằm ngổn ngang. Sạt lở ăn sâu vào sát móng nhà một số hộ dân.
Thời điểm đó, trao đổi với giới truyền thông, ông Nguyễn Văn Sỹ - Giám đốc Ban QLDA ĐT & PTQĐ TP Đồng Hới - cho biết tuyến kè biển này có chiều dài 860m đang xây dựng dở dang, không may gặp phải thiên tai do mưa lũ, sóng dâng cao và đánh mạnh làm hư hỏng, sạt lở một số tuyến. Sau mưa lũ đơn vị thi công sẽ khẩn trương khắc phục, làm lại.
Sau sự cố không may này, liên danh nhà thầu Công ty Hải Thành – Tiến Thành phải thi công lại, đến nay khi vừa mới hoàn thành và đang trong quá trình đề nghị chủ đầu tư nghiệm thu thì tiếp tục bị sóng “ghé thăm" đánh sập lần 2 vào tháng 10/2021.
Cụ thể, mưa lớn các ngày 16-17/10/2021 khiến 300m kè biển Hải Thành - Quang Phú tiếp tục bị sóng “ghé thăm” đánh sập. Nhiều đoạn đứt gãy, sụt lún, các mảng bê tông bị sóng đánh gãy nằm chồng lên nhau. Sóng cuốn trôi đất cát phía dưới bê tông, để lại những hàm ếch lớn.
Được biết, ngay sau đó, ông Đoàn Ngọc Lâm, Phó chủ tịch tỉnh Quảng Bình, đã yêu cầu TP Đồng Hới phối hợp các sở ngành làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các bên, đồng thời để xuất phương án xử lý đảm bảo chất lượng, gia cố bờ kè tránh hư hỏng thêm.
Ở sự cố lần thứ 2, trao đổi với truyền thông, Giám đốc Ban QLDA ĐT&PTQĐ TP Đồng Hới Nguyễn Văn Sỹ thông tin: “Vừa rồi chúng tôi đã gọi các đơn vị liên quan đến họp và tìm cách khắc phục chứ biện pháp thi công thì đảm bảo đúng hồ sơ thiết kế. Còn việc thiết kế có vấn đề không thì phải kiểm tra lại chứ trong cuộc họp, đơn vị nào cũng bảo vệ phương án của mình.
Chúng tôi cũng đảm bảo 100% về việc sử dụng thép khi xây dựng, đồng thời đề nghị xem lại vị trí xung yếu của tuyến kè để có thiết kế khác với những đoạn còn lại. Chi phí cho việc này trước mắt nằm trong tổng kinh phí của công trình”, ông Sỹ cho biết.
Dù phía nhà thầu rất chắc chắn, khẳng định làm đúng nhưng khi trao đổi với truyền thông, vị đại diện Phòng quản lý xây dựng công trình, Sở NN&PTNT (đơn vị thẩm định) lại cho rằng nhà thầu làm sai thiết kế: “Vấn đề ở đây không phải là sắt và xi măng, đây là việc nhà thầu không xử lý nền đất cát phía dưới kè mà đã đổ bê tông lên, kè không có chân thì sập thôi.
Nhiều công trình làm cùng thời điểm, cùng thiết kế như kè Cảnh Dương giai đoạn 2, Quảng Phú, Nhân Trạch đấu vào kè cũ nhưng không bị hư hỏng. Thiết kế chịu được bão cấp 9, 10 mà cấp 7, 8 nó hỏng thì nói thiết kế, chứ đây chưa gió bão gì mà cũng hỏng thì thi công sai rồi, phải làm lại chứ khắc phục chỉ tốn chi phí”, vị này cho hay.
Khi được hỏi về việc có thiết kế lại như nhà thầu yêu cầu hay không thì ông này thông tin, phải có kết luận chính thức từ cơ quan chức năng về nguyên nhân khiến kè bị sập mới tính đến các phương án... Hiện Công an Quảng Bình cũng đã tới kiểm tra sau khi báo chí phản ánh sự việc.
Được biết, vì đang là mùa mưa nên chủ đầu tư và đơn vị thi công đã thống nhất dùng bao cát, rọ đá và vải địa kỹ thuật để chèn vào các điểm giáp ranh giữa đoạn lở và chưa lở, chống moi cát nhưng không ăn thua.
Chuyên gia trúng thầu sát giá thông qua đấu thầu trực tiếp?
Cụ thể, tại Dự án “Kè biển Hải Thành – Quang Phú” (tạm gọi là - Giai đoạn 1) gây xôn xao dư luận khi bị sóng đánh “toe tua” ngay từ khi mới bắt đầu thi công có tổng mức đầu tư lên đến 35.000.000.000 đồng (nguồn vốn ngân sách trung ương). Dự án do UBND TP Đồng Hới làm chủ đầu tư, được chia làm nhiều gói thầu do Ban Quản lý dự án Đầu tư và Phát triển quỹ đất TP Đồng Hới làm bên mời thầu.
Theo đó, ngày 4/6/2020, Ban QLDA ĐT&PTQĐ TP Đồng Hới mời thầu công khai gói thầu xây lắp “Kè biển Hải Thành – Quang Phú” với giá 27.927.379.000 đồng (Hình thức hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh). Thời gian thi công 5 tháng.
Hình thức Đấu thầu rộng rãi, trong nước, không sơ tuyển, không qua mạng, mỗi giai đoạn 2 túi hồ sơ. Thời gian bán HSDT từ 15h16 ngày 4/6/2020 đến 8h ngày 25/6/2020. Ấn định thời gian mở thầu vào 9h ngày 25/6/2020.
Kết quả, Liên danh Công ty Hải Thành – Tiến Thành sau đó nộp HSDT với giá 27.925.000.000 đồng, tức là chỉ giảm 2.379.000 đồng (Hai triệu ba trăm bảy mươi chín nghìn đồng) so với giá gói thầu, tương ứng tỉ lệ tiết kiệm cho nguồn vốn ngân sách trung ương chỉ vỏn vẹn 0,01%.
Gói thầu này sau đó được “đích danh” ông Hoàng Đình Thắng – Chủ tịch UBND thành phố Đồng Hới ký ban hành Quyết định LCNT vào ngày 17/7/2020, công bố cho liên danh Hải Thành – Tiến Thành trúng thầu với giá 27.925.000.000 đồng. Với kết quả đấu thầu này, có thể xem đây là mức tiết kiệm vô cùng thấp trong đấu thầu.
Cũng tại Chủ đầu tư này, cuối tháng 8/2021, Ban QLDA ĐT & PTQĐ TP Đồng Hới tiếp mời thầu công khai dự án “Kè biển Hải Thành – Quang Phú - Giai đoạn 2” dài 2.450m với tổng mức đầu tư lên đến 100.000.000.000 (Một trăm tỷ đồng).
Riêng gói thầu xây lắp có giá 86.082.289.000 đồng (thời gian thi công 26 tháng, theo đơn giá điều chỉnh). Hình thức Đấu thầu rộng rãi, trong nước, không sơ tuyển, không qua mạng, mỗi giai đoạn 2 túi hồ sơ. Thời gian bán HSDT từ 21h06 ngày 27/8/2021 đến 8h ngày 17/9/2021. Ấn định thời gian mở thầu vào 9h ngày 17/9/2021.
Khác với lần trước, lần này Hải Thành độc lập nộp HSDT với giá 86.071.054.000 đồng, tức là chỉ giảm 11.235.000 đồng (Mười một triệu hai trăm ba mươi lăm nghìn đồng) so với giá gói thầu, tương ứng tỉ lệ tiết kiệm cho nguồn vốn ngân sách trung ương cũng chỉ vỏn vẹn 0,01%.
Gói thầu này sau đó được Hoàng Ngọc Đan - Chủ tịch UBND TP Đồng Hới ký ban hành quyết định LCNT vào ngày 22/9/2021, công bố cho Hải Thành trúng thầu với giá 86.071.054.000 đồng. Một lần nữa có thể thấy Hải Thành lại tiết kiệm vô cùng “ấn tượng” cho nguồn vốn ngân sách.
Hay mới đây nhất, tại dự án “Khôi phục khẩn cấp chống sạt lở bờ sông xã Đức Hóa, huyện Tuyên Hóa” có tổng mức đầu tư 73.000.000.000 (Bảy mươi ba tỷ đồng), gói thầu do Ban QLDA Đầu tư xây dựng ngành Nông Nghiệp và phát triển nông thôn làm chủ đầu tư, sử dụng nguồn vốn Ngân sách Trung ương hỗ trợ khắc phục thiên tai năm 2019.
Dự án này có 2 gói thầu xây lắp, trong đó riêng Gói thầu số 14/TC-KĐH: “Thi công xây dựng tuyến kè thôn Phúc Tùng” có giá dự toán 29.431.696.000 đồng (bao gồm chi phí dự phòng). Hình thức Đấu thầu rộng rãi, trong nước, không sơ tuyển, không qua mạng, mỗi giai đoạn 2 túi hồ sơ.
Thời gian nhận HSDT từ ngày 27/8/2021 đến 14h ngày 16/9/2021, mở thầu vào 14h30 ngày 16/9/2021. Kết quả, Liên danh Công ty Hải Thành – Công ty TNHH Xây dựng Thái An dự thầu với giá 29.420.939.000 đồng, tức là giảm so với giá gói thầu 10.757.000 đồng, tương ứng tỉ lệ giảm giá cũng chỉ vỏn vẹn 0,04%.
Gói thầu này sau đó được ông Mai Văn Minh – Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Bình ký ban hành Quyết định LCNT vào ngày 27/9/2021, công bố cho liên danh Hải Thành – Thái An trúng thầu với giá 29.420.939.000 đồng (thời gian thực hiện hợp đồng là 3 tháng, hoàn thành trước 31/12/2021).
Về Công ty TNHH XD & TM Hải Thành (Công ty Hải Thành), doanh nghiệp này có địa chỉ tại Số 53 Nguyễn Hữu Cảnh, phường Đồng Phú, thành phố Đồng Hới (Quảng Bình). Chủ sở hữu, người đại diện pháp luật đồng thời là giám đốc của Hải Thành là ông Hoàng Văn Minh.
Công ty Hải Thành bắt đầu hoạt động từ năm 2002, có lĩnh vực kinh doanh chính là Xây dựng công trình đường bộ; Bán buôn vải, hàng may sẵn, giày dép; Buôn bán thực phẩm; Buôn bán đồ uống và hàng chục ngành nghề khác.
Ngoài Công ty Hải Thành – Quảng Bình, ông Hoàng Văn Minh còn “khai sinh” thêm một chi nhánh tại Huế vào tháng 11/2015, đăng ký địa chỉ tại Số 8 Hoàng Quốc Việt, Khu An Cựu City, phường An Đông, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Về hoạt động ngành xây lắp, với tư cách độc lập hoặc liên danh, những năm qua Hải Thành được công bố công khai trúng 4 gói thầu với tổng trị giá lên đến 155.413.091.000 đồng. Trong đó, trúng liên tiếp 3 gói thầu liên quan đến xây lắp Kè biển - Kè sông với tổng trị giá lên đến 143.416.993.000 đồng.
Còn Công ty TNHH Xây dựng Tiến Thành có trụ sở tại Số nhà 35, đường Xuân Diệu, phường Nam Lý, Thành phố Đồng Hới (Quảng Bình). Chủ sở hữu, người đại diện pháp luật của Tiến Thành là ông Bùi Ngọc Đảm.
Công ty Tiến Thành bắt đầu hoạt động từ năm 2011, có lĩnh vực kinh doanh chính là Xây dựng nhà để ở; Đúc sắt thép; Sản xuất thùng, bể chứa và dụng cụ chứa đựng bằng kim loại; Bảo dưỡng, sửa chữa ô tô và xe có động cơ khác; Bốc xếp hàng hóa....
Khảo sát cho thấy, trong những năm qua Công ty Tiến Thành đã tham gia 10 gói thầu, trong đó trúng 9 gói, trượt 1 gói. Tiến Thành có quan hệ với 9 bên mời thầu, từng đấu với 5 nhà thầu trong 3 gói thầu, thắng 2 gói, thua 1 gói. Từng liên danh với 10 nhà thầu trong 6 gói thầu, thắng thầu 6 gói, không thua gói nào.
Liên tiếp trúng những gói thầu “khủng” nhưng tỉ lệ giảm giá cho nguồn vốn ngân sách theo thống kê chỉ mang tính “tượng trưng”. Dẫu biết rằng các nhà thầu phải cân đối chi tiết để làm sao họ sẽ thực hiện công trình có chất lượng cao nhất trong chừng đó chi phí.
Tuy nhiên, những gì đang diễn ra thời gian qua tại Dự án “Kè biển Hải Thành – Quang Phú – Giai đoạn 1” khiến dư luận đặt ra nhiều dấu hỏi về vai trò, trách nhiệm của chủ đầu tư, Ban quản lý dự án, thiết kế công trình. Hay, do nhà thầu thi công sai thiết kế? vai trò của đơn vị tư vấn giám sát thi công công trình (nếu có)?
Tại sao một dự án trị giá lớn như vậy mà UBND TP Đồng Hới hay Ban QLDA ĐT & PTQĐ TP Đồng Hới lại "không thích" triển khai thực hiện đấu thầu rộng rãi công khai qua mạng mà cứ "khư khư" đấu thầu trực tiếp, để rồi kết quả trúng thầu không ai khác ngoài Công ty Hải Thành của ông Hoàng Văn Minh?
Câu trả lời như "điệu ví đò ơi" cứ chờ xem kết quả thế nào?
