Quá trình mời thầu, nhiều nhà thầu phản đối xoay quanh yêu cầu về điều kiện địa bàn cụ thể. Mở rộng khảo sát cho thấy, tình trạng “cài” tiêu chí địa bàn trong các gói thầu tư vấn xảy ra thường xuyên tại bên mời thầu này.
Gói thầu số 3 có giá dự toán 2,28 tỷ đồng, trên tổng mức đầu tư của Dự án là 200 tỷ đồng. Theo yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm tại hồ sơ mời thầu (HSMT), nhà thầu tham dự phải đáp ứng điều kiện “đã thực hiện việc giám sát thi công các công trình xây dựng cầu đường bộ trên địa bàn tỉnh Nghệ An”. Theo đó, nhà thầu thực hiện ≥ 5 công trình, đạt tối đa 5 điểm; từ 2 - 4 công trình, đạt 2 điểm; 1 công trình, đạt 1 điểm. Theo phản ánh, các nhà thầu đều cho rằng, việc đưa tiêu chí địa bàn cụ thể vào HSMT nhằm đánh giá năng lực là không công bằng và khách quan, không bảo đảm tinh thần cạnh tranh được quán triệt tại Chỉ thị số 47/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Theo lý giải của Bên mời thầu, do đây là dự án trọng điểm, quy mô lớn của địa phương, có tính chất phức tạp, yêu cầu cao về kỹ thuật, bắt buộc nhà thầu tham dự phải có kinh nghiệm thực hiện công việc tư vấn giám sát tại các dự án tương tự trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Biên bản mở thầu ngày 29/7 ghi nhận sự tham dự của Công ty CP Tư vấn và Xây dựng 207 Miền Trung, địa chỉ tại Nghệ An.
Ngoài gói thầu nêu trên, đầu năm 2022, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Quỳnh Lưu lựa chọn nhà thầu thực hiện Gói thầu số 2 Tư vấn giám sát thuộc Dự án Nâng cấp tuyến đê sông Mơ, đoạn qua các xã thuộc huyện Quỳnh Lưu, giai đoạn 1 (tổng mức đầu tư của Dự án là 80 tỷ đồng). Tại gói thầu này, HSMT cũng yêu cầu nhà thầu phải có kinh nghiệm thực hiện giám sát thi công các công trình trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Kết quả cho thấy, nhà thầu duy nhất tham dự và trúng thầu là Công ty CP Phát triển 3A, địa chỉ tại thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An.
Theo khảo sát, HSMT của hầu hết gói thầu tư vấn do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Quỳnh Lưu mời thầu trước đó đều cài cắm tiêu chí tương tự, vô hình trung tạo lợi thế lớn cho các đơn vị tư vấn trên địa bàn Nghệ An. Đơn cử, tại Gói thầu Tư vấn giám sát thuộc Dự án Trường Trung cấp nghề kinh tế - kỹ thuật Bắc Nghệ An (giai đoạn 2), Công ty CP Xây dựng và Thương mại Green được lựa chọn trúng thầu; Gói thầu Tư vấn giám sát thi công thuộc Dự án Nâng cấp tuyến đê sông Mơ, đoạn qua các xã Tiến Thủy, Quỳnh Bảng, huyện Quỳnh Lưu do Công ty CP Tư vấn và Đầu tư phát triển hạ tầng Nghệ An là đơn vị thực hiện; hay tại Gói thầu số 4 Tư vấn giám sát thi công, lắp đặt thiết bị thuộc Dự án Xây dựng hệ thống cấp nước biển nuôi tôm công nghiệp theo quy chuẩn Việt GAP tại xã Quỳnh Bảng, huyện Quỳnh Lưu, nhà thầu trúng thầu là Liên danh Công ty CP Tư vấn và Đầu tư phát triển hạ tầng Nghệ An - Viện Kỹ thuật công trình... Đây đều là những nhà thầu có địa chỉ tại Nghệ An.
Theo chuyên gia đấu thầu Lê Văn Tăng, riêng đối với các gói thầu tư vấn, pháp luật về đấu thầu cho phép HSMT được quy định thang điểm chi tiết đánh giá điểm ưu tiên đối với tiêu chí “đã thực hiện gói thầu có điều kiện địa lý tương tự”. Tuy nhiên, khái niệm “điều kiện địa lý tương tự” nên được hiểu ở một phạm vi rộng tương ứng khu vực, vùng địa lý... Trường hợp giới hạn năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu trên một địa bàn/địa phương cụ thể, dễ dẫn đến các hạn chế cạnh tranh./.
