Lấn chiếm đất là có thật
Theo phản ánh, ngày 20/5/1994, ông Năm và bà Thắm nhận chuyển nhượng từ hộ ông Nguyễn Khắc Vinh mảnh đất, có chiều rộng 4m, chiều dài 20m, tổng diện tích 80m2. Việc mua bán được ông Vũ Ngọc Ấn, Chủ tịch UBND huyện Ninh Thanh (nay gồm Ninh Giang và Thanh Miện) kí, xác nhận. Gia đình ông bà tiến hành xây dựng công trình phụ một tầng vào năm 2003, khi đó vẫn còn khoảng đất trống phía sau, đồng thời tiến hành làm cống phía sau. Việc làm cống có em trai bà Thắm xuống trông coi giúp. Thời gian này, gia đình bà Nguyễn Thị Nguyệt chỉ xây nhà một tầng tại khu đất lấn chiếm, khoảng không nhà bà Thắm đằng sau vẫn còn.
Năm 2006, gia đình bà Thắm được cấp sổ đỏ, thửa số 581, tờ bản đồ số 03 xã Đồng Tâm. Phía Bắc giáp đất bến ô tô cũ; phía Nam giáp ngõ đi của tập thể nhà trọ cũ; phía Tây giáp hành lang Quốc lộ 37 (nay là DH01); phía Đông giáp đất bến ô tô cũ và đất nhà bà Nguyệt. Bà Nguyệt có 2 gian nhà trọ mua thanh lí, mỗi gian 3,1m, diện tích khoảng 55m2/gian, diện tích còn lại là lấn chiếm đất công và tư (đến nay vẫn chưa được cấp sổ đỏ). Hiện bà Nguyệt đã bán phần lấn chiếm đất công và của gia đình ông Năm cho ông Quang và vợ là bà Tâm.
Đầu tháng 6/2022, gia đình ông Quang tiến hành xây dựng lấn vào một phần đất trống phía sau của gia đình ông Năm. Ông Năm kiểm tra lại, phát hiện diện tích đất trên thực tế bị thiếu so với sổ đỏ, nên mời đơn vị có chức năng đo đạc lại thửa đất, xác định bị thiếu 1,35m (theo chiều dài thửa đất). Đối chiếu với kết quả xác minh hiện trạng với sổ đỏ đã cấp cho hộ ông Năm cho thấy, cạnh phía Bắc và phía Nam đang bị thiếu đất.
Khi thấy đất bị lấn chiếm, gia đình ông Năm gặp bà Nguyệt, ông Quang nói chuyện, đồng thời ngày 11/6/2022, bà Thắm đến UBND xã Đồng Tâm báo cáo sự việc, đề nghị địa chính xã đến kiểm tra, giải quyết. Chứng minh cho lời nói của mình, bà Thắm đưa sổ đỏ gia đình được cấp cho cán bộ địa chính xã Đồng Tâm xem, nhưng vị này không giải quyết thỏa đáng, mà giải thích với bà rằng: “Trước kia là Quốc lộ 37, hành lang lưu không mở rộng 18m, nhưng bây giờ là DH01, thì hành lang chỉ còn 12,5m, nên nhà chị tiến lên trên thoải mái, vận động làm sổ đỏ mới thì cứ tịnh tiến lên. Đến bây giờ quan điểm xã Đồng Tâm vẫn vậy”.
Ngày 14/6/2022, gia đình ông Năm có đơn gửi các cơ quan: UBND xã Đồng Tâm, UBND huyện Ninh Giang, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ninh Giang, đề nghị xem xét giải quyết. Ngày 24/6/2022, UBND huyện Ninh Giang có văn bản giao UBND xã Đồng Tâm giải quyết theo đúng quy định của pháp luật. Ngày 30/6/2022, UBND xã Đồng Tâm có Thông báo số 318/TB-UBND, về việc giải quyết đơn đề nghị của gia đình bà Thắm.
Nhận thấy trả lời của UBND xã Đồng Tâm không thỏa đáng, nên ngày 5/7/2022, gia đình ông Năm tiếp tục có đơn kiến nghị gửi UBND xã và UBND huyện. Ngày 25/8/2022, UBND xã có giấy mời bà Thắm làm việc. Tại buổi làm việc có 2 cán bộ địa chính xã làm việc với bà, họ cho rằng gia đình bà thiếu 0,8m. Bà Thắm không chấp nhận, cho rằng còn 0,55m ở đâu? Thế nhưng cán bộ địa chính không trả lời. Bà Thắm không đồng ý, yêu cầu giải quyết đúng theo sổ đỏ đã được cấp và đúng pháp luật. Bởi đất gia đình bà xây dựng từ năm 1994, mốc giới vẫn còn, cả dãy nhà của các hộ cùng khu đất giáp ranh đều sử dụng như nhau, kể cả phần đất lưu không và đã được cấp sổ đỏ.
Trong khi đất đang tranh chấp, gia đình ông Quang vẫn tiến hành xây dựng. Nhưng UBND xã Đồng Tâm không xác định đối tượng đang xây dựng là ai? Ngày 5/8/2022, ông Đinh Văn Châu, Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm lại kí Thông báo số 407/TB-UBND, tạm dừng công trình xây dựng nhà ở trên đất gửi bà Nguyệt, trong khi bà Nguyệt đã bán đất cho gia đình ông Quang. Tuy nhiên chỉ ít ngày sau, công trình vẫn tiếp tục thi công, hoàn thiện, mà không bị UBND xã Đồng Tâm ngăn chặn.
Buộc phải khởi kiện ra Tòa (!)
Ngày 28/9/2022, UBND xã Đồng Tâm có Công văn số 479/TB-UBND, trả lời đơn đề nghị của gia đình bà Thắm, có nội dung: “Khi giao đất năm 1992, cơ quan chuyên môn đã lấy tim đường cách thửa đất 15m, nhưng thực tế tim đường lệch hẳn về phía Tây (khu dân cư thị trấn Ninh Giang) từ 1 đến 1,5m. UBND xã có dẫn chứng 1 sổ đỏ cấp năm 2014, thì hành lang đường đã giảm từ 15m xuống còn 13m. Bốn cạnh thể hiện trên sổ đỏ của bà Thắm đều thẳng, diện tích đất hiện cơ quan có thẩm quyền đang xử lí đất dôi dư cho hộ bà Nguyệt, là không chồng lấn vào đất của hộ bà Thắm”.
Văn bản của UBND xã Đồng Tâm cũng cho rằng, để xác định vị trí đất của bà Thắm, thì phải đo từ ranh giới phía Đông (đường giáp ranh giữa đất bà Thắm với đất công bà Nguyệt lấn chiếm) về phía hành lang đường đủ 20m. Điểm đó là ranh giới giữa hành lang đường với đất bà Thắm. Sự biến động về diện tích đất của gia đình bà Thắm là do sự biến động của hành lang đường DH01 sau quá trình sửa chữa nâng cấp, mở rộng đường DH01, khiến tim đường thay đổi dịch chuyển về phía Đông từ 15m xuống còn 13m. Sự biến động về hành lang đường này không làm ảnh hưởng đến vị trí thửa đất. Còn việc thay đổi tim đường là do các dự án nâng cấp đường DH01, đơn vị tư vấn thiết kế nắn đường làm thay đổi.
Ông Đinh Văn Châu, Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm cho biết: Hiện trạng đất của bà Nguyệt có phần đất dôi dư, do lấn chiếm đất công, thời gian lấn chiếm từ năm 2007 trở về trước, sử dụng ổn định không có tranh chấp, đủ điều kiện được cấp sổ đỏ. Ông Năm cũng có kí giáp ranh trong hồ sơ cấp sổ. UBND xã đã xử lí giải quyết đơn thư theo quy định, tổ chức hòa giải nhưng không thành. Nếu gia đình ông Năm vẫn không đồng ý, có thể gửi đơn đến cấp cao hơn, hoặc khởi kiện ra Tòa án, để giải quyết theo thẩm quyền.
Bà Thắm cho rằng, khi xây dựng phần công trình phụ phía sau nhà (giáp với đất bà Nguyệt), gia đình đã để lại khoảng lưu không dùng làm cống thoát nước, cửa thoát hiểm và lấy ánh sáng. Lí giải việc thiếu diện tích của gia đình bà do thay đổi tim đường, là chưa thực sự thuyết phục. Bởi khác với dẫn chứng của UBND xã Đồng Tâm đưa ra, gần đây có hai gia đình cùng dãy mới được cấp sổ đỏ năm 2018, thì tim đường không hề thay đổi, sơ đồ thửa đất vẫn nguyên trạng như sổ đỏ cũ. Nếu thay đổi tim đường thì cả dãy phải cùng được cấp đổi lại sổ, điều này liệu có khả thi hay không?
Bà Thắm cho biết thêm: “Gần đây nhất, một số hộ mua bán đất, hành lang giao thông vẫn trừ 22,5m. UBND xã cũng đề nghị gia đình tôi cấp đổi lại sổ đỏ cho đúng hiện trạng, trong khi tôi đang bị hộ bà Nguyệt lấn chiếm một phần đất mà chưa bị xử lí”.
Gia đình bà Thắm đã có đơn khởi kiện gửi TAND huyện Ninh Giang, để xem xét giải quyết theo tố tụng dân sự, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình bà./.
