Chiều nay 4.3, cựu binh Mỹ là ông Peter Mathews và vợ đã có mặt tại tỉnh Hà Tĩnh để thực hiện ước nguyện trao trả lại cuốn nhật ký cho người thân của liệt sĩ Cao Văn Tuất.
Ông Peter Mathews cùng vợ đã vượt quãng đường dài với 24 tiếng đi máy bay. Sau khi tới TP.HCM vào sáng cùng ngày, vợ chồng ông Peter Mathews tiếp tục bắt chuyến bay thẳng ra sân bay Vinh (Nghệ An) và được ngành chức năng tỉnh Hà Tĩnh đón về TP.Hà Tĩnh để nghỉ ngơi.
Sau hơn 56 năm kể từ thời điểm giải ngũ, đây là lần đầu tiên ông Peter Mathews quay trở lại Việt Nam. Cựu binh gốc Hà Lan vô cùng xúc động.
Dù khá mệt sau thời gian phải di chuyển bằng máy bay và ô tô, ông Peter Mathews vẫn dành thời gian để chia sẻ về hành trình của mình với báo chí.
Ông Peter Mathews cho biết tâm nguyện cũng như sứ mệnh của mình trong quãng đời còn lại là được sang Việt Nam để trao trả lại cuốn nhật ký của liệt sĩ Cao Văn Tuất. Và nay, sau khi được sự giúp đỡ từ phía Việt Nam và lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, ước nguyện của ông sắp thành hiện thực. Việc này cũng giúp bản thân ông khép lại những day dứt về cuộc chiến tranh mà ông đã tham gia trong quá khứ, đặc biệt là xoa dịu nỗi đau mất mát cho thân nhân liệt sĩ Cao Văn Tuất.
Nhớ lại thời điểm nhặt được cuốn nhật ký dưới chân đồi 724, trong trận Đăk Tô, Tây Nguyên vào tháng 11.1967, ông Peter Mathews kể: "Khi đó, chúng tôi đi xuống một ngọn đồi nhìn quanh và thấy khoảng 3, 4 chiếc ba lô nằm cạnh nhau, nhưng không biết của ai. Tôi kiểm tra và thấy một cuốn sổ trong chiếc ba lô, trong đó có những hình vẽ rất đẹp và những dòng chữ mà tôi không hiểu. Sau này tôi được biết đó là cuốn nhật ký. Tôi lập tức chú ý đến những hình vẽ rất nghệ thuật và rất đẹp. Tôi tự nhủ rằng cuốn sổ không hề liên quan gì đến cuộc chiến".
Ông Peter Mathews không giao nộp cuốn sổ cho cơ quan hữu trách, điều mà lẽ ra ông nên làm. "Thông thường là như thế nếu tôi thấy nó liên quan quân sự. Tôi đã không nói với ai vì khi đó tôi chỉ còn khoảng 30 ngày ở Việt Nam, chúng tôi chỉ ở đó trong 1 năm. Thế nên tôi mang nó về nhà. Khi đó tôi chưa nhập tịch Mỹ, tôi hy vọng rằng khi có thẻ xanh, tôi có thể trở lại Việt Nam", ông nói.
Ông Peter Mathews đã cất cuốn nhật ký vào thùng và cố gắng không nghĩ đến nó. Sau khi trở về Mỹ, ông lập gia đình và có con. Cho đến năm 2022, sau khi gặp một người đã nhận con nuôi từ Việt Nam và thông qua người này ông Peter Mathews có thêm nhiều thông tin để tìm lại chủ nhân của cuốn nhật ký.
"Có người hỏi vì sao tôi giữ cuốn sổ lâu đến vậy. Lý do là tôi muốn trả lại cho chủ nhân hoặc người thân của anh ấy. Tôi muốn trao trả lại vì đó là cuốn sổ của anh ấy và tìm hiểu xem liệu anh ấy còn sống không, nhưng anh ấy đã không còn. Do đó tôi muốn trả lại cho cha mẹ hoặc gia đình anh ấy. Tôi chưa bao giờ xem nó là vật của mình. Tôi bảo quản và có lúc tôi không xem lại suốt 10 năm", ông Peter Mathews tâm sự.
Ông Peter Mathews nói rằng, nếu trả lại cuốn nhật ký cho gia đình thì đây có thể sẽ là thứ kết nối người thân với liệt sĩ. Ông đã khóc khi nhìn thấy người thân của liệt sĩ Cao Văn Tuất và mục tiêu sau cùng của ông khi đến Việt Nam là trao trả lại cuốn nhật ký vì mục đích nhân đạo.
"Khi tôi trở lại Việt Nam, tôi thấy nơi đây thật hòa bình và đang phát triển thịnh vượng. Việt Nam đã đem lại một ấn tượng rất khác so với lần đầu tiên tôi tới đây", cựu binh Mỹ giãi bày.
Theo Phạm Đức - Khánh An - thanhnien.vn
