Tòa án Nhân dân TP Hà Nội vừa cho biết, dự kiến ngày 15/8 tới sẽ mở phiên toà hình sự sơ thẩm xét xử cựu Bí thư Tỉnh uỷ Bình Dương Trần Văn Nam và 27 đồng phạm trong vụ án kinh tế, tham nhũng xảy ra tại Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương.
Phiên toà dự kiến diễn ra 20 ngày, do Thẩm phán Vũ Quang Huy làm chủ toạ phiên toà. 4 kiểm sát viên của Viện Kiểm sát Nhân dân Hà Nội tham gia công tố. Gần 60 luật sư bào chữa cho bị cáo, hoặc bảo vệ cho những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án. Trong đó, cựu Bí thư tỉnh uỷ Bình Dương Trần Văn Nam có 5 luật sư bào chữa; bị cáo Nguyễn Văn Minh có 8 luật sư bào chữa...
Theo quyết định xét xử, đại diện các tổ chức được triệu tập gồm: Tỉnh ủy và UBND tỉnh Bình Dương, Cục Thuế tỉnh Bình Dương, các sở Tài chính, Tài nguyên và Môi trường cùng hàng loạt doanh nghiệp liên quan vụ án. Ngoài ra, HĐXX triệu tập 8 cá nhân và giám định viên.
Trong vụ án trên, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Trần Văn Nam, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Trần Thanh Liêm và 20 bị cáo khác bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, theo quy định tại Điều 219 BLHS, với khung hình phạt từ 10 năm đến 20 năm tù.
3 bị cáo Võ Hồng Cường - Chủ tịch HĐQT Công ty Hưng Vượng, Trần Đình Như Ý - Chủ tịch HĐQT Công ty Phát Triển và Nguyễn Thục Anh - con gái bị cáo Nguyễn Văn Minh bị truy tố về tội “Tham ô tài sản” với mức phạt lên tới tù 20 năm, chung thân hoặc tử hình.
Ông Nguyễn Văn Minh - cựu Chủ tịch Tổng công ty 3/2 thuộc Tỉnh ủy Bình Dương), Trần Nguyên Vũ - cựu tổng giám đốc 3/2 và Huỳnh Thanh Hải - Chủ tịch Công ty đầu tư và quản lý dự án Bình Dương bị truy tố về cả 2 tội danh trên.
Theo cáo trạng, cựu Bí thư Tỉnh uỷ Bình Dương Trần Văn Nam và đồng phạm có sai phạm trong chuyển nhượng hai khu đất tại tỉnh Bình Dương.
Theo đó, Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương là doanh nghiệp trực thuộc UBND tỉnh Bình Dương do Trần Văn Minh làm Chủ tịch HĐQT. Ngoài ra, Trần Văn Minh và người thân còn lập các công ty “sân sau” gồm: Công ty Tân Thành, Công ty Phát Triển, Công ty Đầu tư - Xây dựng Tân Phú.
Năm 2011, Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương xin được giao hai mảnh đất tại khu liên hợp tỉnh gồm 43ha đất xây khu dân cư Tân Phú và 145ha để xây sân golf, nghỉ dưỡng. Hồ sơ gửi đến cơ quan thuế và Lê Văn Trang (khi đó là Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bình Dương) cùng thuộc cấp đã đề xuất đơn giá gần 52.000 đồng/m2 theo quy định.
Nhóm bị cáo từng là cán bộ tại UBND tỉnh Bình Dương biết rõ cơ quan thuế tỉnh lấy quy định của năm 2006 để áp cho năm 2012 là sai nhưng vẫn phê duyệt.
Ông Trần Văn Nam (khi đó là phó Chủ tịch tỉnh) căn cứ đề xuất của các bị can thuộc Cục thuế Bình Dương và tham mưu từ nhóm bị can tại Văn phòng UBND tỉnh nên ký quyết định đồng ý giao đất cho Tổng công ty 3/2, nhưng lại áp mức giá bằng mức ban hành từ năm 2006 để thu tiền sử dụng đất. Viện kiểm sát xác định hành vi áp giá đất trái quy định của ông Nam và đồng phạm gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 760 tỷ đồng.
Năm 2015, khi Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương thực hiện cổ phần hóa. Khi đó, Tỉnh ủy Bình Dương ra văn bản yêu cầu chuyển khu đất 43ha nói trên về Công ty Impco (ban đầu là Công ty con của Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương, nhưng từ năm 2016 trực thuộc Tỉnh ủy Bình Dương). Khu đất 145ha dự kiến xây sân golf được yêu cầu “phải giữ lại sai khi cổ phần hóa”. Các bị cáo được xác định đã làm ngược lại với động cơ chiếm đoạt, hưởng lợi từ các khu đất.
Tại khu 43ha, Nguyễn Văn Minh thống nhất với con rể là Nguyễn Đại Dương cùng các đồng phạm bán trái phép bằng cách mang đi góp vốn liên doanh tại Công ty Tân Phú.
Theo đó, Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương góp 60 tỷ đồng vào Tân Phú tương ứng 30% cổ phần; Công ty Âu Lạc của Nguyễn Đại Dương góp 70% còn lại. Sau đó, Nguyễn Văn Minh bán khu đất này cho Công ty Tân Phú với giá 250 tỷ đồng. Tiếp đó, Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương cũng bán nốt 30% cổ phần của mình tại Công ty Tân Phú cho Công ty Âu Lạc với giá 161 tỷ đồng.
Công ty Âu Lạc của Nguyễn Văn Dương đã thâu tóm 43ha đất Nhà nước với chi phí 411 tỷ đồng. Tài sản này sau đó được bán cho Công ty Kim Oanh của bà Đặng Thị Kim Oanh (SN 1970, ở TP Hồ Chí Minh).
Viện KSND tối cao xác định, giá trị khu 43ha tại thời điểm khởi tố vụ án năm 2019 là 1.335 tỷ đồng, các bị can gây thiệt hại 984 tỷ đồng (1.335 tỷ trừ 411 tỷ đồng Công ty Âu Lạc đã trả).
Tại khu 145ha, Nguyễn Văn Minh và con gái là Nguyễn Thục Anh cũng tìm cách thâu tóm bằng cách mang đi liên doanh, góp vốn. Tỉnh ủy yêu cầu khu đất phải để lại Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương sử dụng sau khi cổ phần hóa. Nhưng Nguyễn Văn Minh đưa cả 145ha vào danh mục “tài sản chờ thanh lý” để không xác định giá trị quyền sử dụng đất.
Khu đất sau đó được góp vốn vào Công ty Tân Thành rồi “đẩy đi đẩy lại” giữa các doanh nghiệp sân sau của Trần Văn Minh. Sau đó Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương chỉ thu về 442 tỷ đồng trong khi giá trị thực là 4.472 tỷ đồng. Các bị can gây thiệt hại 4.030 tỷ đồng.
Với hành vi tham ô tài sản, Viện KSND tối cao xác định, sau khi không đưa 145ha vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hoá, Nguyễn Văn Minh chỉ đạo hoàn tất thủ tục để thay đổi quyền sử dụng đất từ Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương sang tên Công ty Tân Thành.
Công ty Tân Thành có giá trị 442 tỷ đồng, tương ứng hơn 16.000 đồng một cổ phần và Nguyễn Văn Minh biết rõ điều này. Tuy nhiên, do cần 404 tỷ đồng trả nợ cho Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương nên Nguyễn Văn Minh quyết định để doanh nghiệp này mua 19% cổ phần của Tân Thành với giá 105.000 đồng một cổ phần. Từ đây, Nguyễn Văn Minh và con gái cùng các đồng phạm chiếm đoạt 815 tỷ đồng của Nhà nước.
Trong vụ án này, cựu Bí thư Tỉnh uỷ Bình Dương Trần Văn Nam bị cáo buộc vi phạm pháp luật trong việc cho Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương được nhận đất Nhà nước rồi chuyển cho tư nhân. Do đó, bị cáo Trần Văn Nam phải chịu trách nhiệm chính về những quyết định và chỉ đạo của mình dẫn đến hậu quả đặc biệt lớn đối với tài sản của Nhà nước.
Để che giấu sai phạm, ông Nam đã chỉ đạo cấp dưới hợp thức hóa các công văn, giấy tờ liên quan 2 khu đất vàng, làm sai lệch bản chất nội dung các văn bản. Như vậy, Viện Kiểm sát buộc ông Trần Văn Nam phải chịu trách nhiệm chính về những sai phạm gây thiệt hại với tổng số tiền hơn 1.745 tỷ đồng.
Ngoài ra, cựu Chủ tịch tỉnh Trần Thanh Liêm cũng có những sai phạm liên quan việc áp giá đất trái quy định đối với 2 khu đất nêu trên. Cơ quan công tố cho rằng ông Liêm phải chịu trách nhiệm liên đới về khoản thiệt hại hơn 5.000 tỷ đồng./.
