Ngày 9/4/2021, Tòa án Nhân dân TP Đồng Hới ban hành Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 04/2021/QĐST-KDTM. Ngày 2/8/2021, Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP Đồng Hới ban hành Quyết định thi hành án theo yêu cầu số 710/QĐ-CCTHADS và phân công chấp hành viên tổ chức thi hành án.
Quá trình thi hành án, chấp hành viên thực hiện việc xác minh, làm việc với các cơ quan liên quan và thực hiện việc kê biên, đưa tài sản ra đấu giá. Trong quá trình đấu giá tài sản, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) và đại diện theo ủy quyền có nhiều đơn gửi Cục THADS tỉnh Quảng Bình, Chi cục THADS TP Đồng Hới đề nghị đình chỉ thi hành án. Tuy nhiên, cho đến thời điểm thanh tra (tháng 11/2023), Chi cục THADS TP Đồng Hới chưa ban hành quyết định đình chỉ thi hành án.
Nhiều vi phạm trong thi hành án
Theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 47 Luật Đấu giá tài sản năm 2016, Chi cục THADS có nghĩa vụ chịu trách nhiệm về tài sản đưa ra đấu giá. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức đưa tài sản ra đấu giá, Chi cục THADS TP Đồng Hới đã có nhiều tồn tại, vi phạm.
Về trách nhiệm của Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP Đồng Hới, việc ban hành quyết định thi hành án không đúng theo đơn yêu cầu thi hành án của người được thi hành án và quyết định của tòa án.
Ngày 2/8/2021, Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP Đồng Hới ban hành Quyết định thi hành án theo yêu cầu số 710/QĐ-CCTHADS. Tuy nhiên, Quyết định thi hành án số 710/QĐ-CCTHADS không có nội dung nói trên theo quyết định của tòa án và đơn yêu cầu thi hành án của người được thi hành án là vi phạm khoản 1 Điều 36 Luật THADS.
Ngoài ra, Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP Đồng Hới ban hành quyết định hoãn thi hành án không có cơ sở.
Ngày 20/9/2021, Chi cục Trưởng Chi cục THADS ban hành Quyết định hoãn thi hành án số 16/QĐ-CCTHADS; thời gian hoãn thi hành án kể từ ngày 20/9/2021 đến khi căn cứ hoãn thi hành án không còn. Tuy nhiên, nội dung đề nghị tòa án giải thích nói trên chưa được Chi cục trưởng Chi cục THADS TP Đồng Hới ra quyết định thi hành án.
Về trách nhiệm của chấp hành viên, thanh tra nêu rõ một loạt tồn tại, vi phạm bao gồm: Chấp hành viên sử dụng hai loại màu mực viết khác nhau khi lập biên bản về việc kê khai tài sản, thu nhập, điều kiện thi hành án; chấp hành viên Chi cục THADS TP Đồng Hới đã thực hiện nhiều tác nghiệp về thi hành trong thời gian hoãn thi hành án; chấp hành viên thiếu trách nhiệm trong việc xác minh hiện trạng tài sản; chấp hành viên không cung cấp đầy đủ thông tin cho các cơ quan phối hợp, không trung thực trong tổ chức phối hợp thi hành án; chấp hành viên không yêu cầu tổ chức thẩm định giá làm rõ một số nội dung không rõ ràng về đặc điểm tài sản của chứng thư thẩm định giá; chấp hành viên ban hành thông báo về thi hành án có nội dung không phù hợp quy định pháp luật.
Về trách nhiệm thực hiện pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo, Chi cục trưởng Chi cục THADS TP Đồng Hới: Trả lời đơn công dân có nội dung không phù hợp chức năng, nhiệm vụ quyền hạn (trả lời thay cả thẩm quyền tòa án), không thực hiện đúng Điều 16, khoản 1 Điều 23, khoản 1 Điều 35 Luật THADS; ngoài ra, Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP Đồng Hới đưa ra những lý do chưa phù hợp quy định pháp luật để chưa ban hành quyết định đình chỉ thi hành án, không thực hiện đúng khoản 1, 2 Điều 134, khoản 2 Điều 141 Bộ luật Dân sự năm 2015; khoản 1 Điều 7, khoản 1 Điều 12 Luật Các tổ chức tín dụng; Điều 20, 23 Luật THADS; khoản 3 Điều 1 Nghị định 33/2020/NĐ-CP ngày 17/3/2020 của Chính phủ.
Bao che cho cấp dưới, không trung thực với cấp trên
Đối với trách nhiệm thực hiện pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo của Cục trưởng Cục THADS tỉnh Quảng Bình, Thanh tra Bộ Tư pháp xác định có bao che vi phạm cho Chi cục THADS TP Đồng Hới.
Cụ thể, tại Báo cáo số 19/PNV ngày 26/6/2023 của Phòng Nghiệp vụ và Tổ chức thi hành án, Cục THADS báo cáo kiểm tra hồ sơ vụ việc có nội dung đề nghị Chi cục THADS TP Đồng Hới rút kinh nghiệm liên quan đến việc chấp hành viên không giải thích cho đương sự việc không có quy định hoãn một phần nghĩa vụ.
Báo cáo cũng ghi rõ: “Không đưa nội dung này vào báo cáo Tổng cục”.
Từ đó, Báo cáo số 895/BC-CTHADS ngày 28/6/2023 của Cục THADS về hồ sơ thi hành án của Chi cục THADS TP Đồng Hới, gửi Tổng cục THADS có nội dung: “Qua rà soát chưa phát hiện vi phạm về trình tự, thủ tục thi hành án và vi phạm quy định pháp luật”.
Như vậy, trong quá trình giải quyết kiến nghị, phản ánh của cá nhân, tổ chức liên quan, Cục THADS tỉnh Quảng Bình đã bao che cho vi phạm của Chi cục THADS TP Đồng Hới và báo cáo không trung thực với Tổng cục THADS.
Ngoài ra, Cục trưởng THADS tỉnh Quảng Bình có biểu hiện né tránh, đùn đẩy, buông lỏng trong quản lý chỉ đạo công tác thi hành án đối với Chi cục THADS TP Đồng Hới. Cụ thể, quá trình thi hành án, các bên đương sự có nhiều đơn kiến nghị, phản ánh, đề nghị Cục THADS rút hồ sơ lên thi hành, xem xét trách nhiệm của Chi cục trưởng Chỉ cục THADS TP Đồng Hới trong việc không ban hành quyết định đình chỉ theo quy định. Tuy nhiên, thay vì chỉ đạo, xem xét, xử lý, Cục trưởng chỉ thực hiện việc chuyển đơn kiến nghị, phản ánh của đương sự đến chính Chi cục trưởng Chi cục THADS TP Đồng Hới.
Cần nghiêm túc chấn chỉnh
Thanh tra Bộ Tư pháp kiến nghị Bộ trưởng giao Thanh tra Bộ kiến nghị Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Quảng Bình xem xét, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Cấp ủy Cục THADS tỉnh Quảng Bình và Cấp ủy Chi cục THADS TP Đồng Hới theo quy định của Đảng.
Thanh tra cũng kiến nghị Tổng cục THADS xem xét, có hình thức xử lý nghiêm khắc, tương xứng với tính chất, mức độ vi phạm đối với những cá nhân có hành vi vi phạm thuộc thẩm quyền xử lý của Tổng cục THADS được nêu tại Kết luận thanh tra số 36. Qua đó, có biện pháp chấn chỉnh chung về ý thức chấp hành chỉ đạo của cấp trên trong toàn hệ thống thi hành án dân sự.
Đồng thời, kiến nghị, tham mưu Bộ trưởng xem xét, có hình thức xử lý nghiêm khắc, tương xứng với tính chất, mức độ vi phạm đối với những cá nhân có hành vi vi phạm thuộc thẩm quyền xử lý của Bộ trưởng, chỉ đạo Cục THADS tỉnh Quảng Bình, Chi cục THADS TP Đồng Hới thực hiện đúng và đầy đủ kết luận thanh tra.
Đối với Cục THADS tỉnh Quảng Bình, Thanh tra Bộ Tư pháp kiến nghị tổ chức họp kiểm điểm, xác định trách nhiệm cá nhân và có hình thức xử lý nghiêm khắc, tương xứng với tính chất, mức độ vi phạm đối với tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm thuộc thẩm quyền xử lý của Cục trưởng Cục THADS.
Đối với Chi cục THADS TP Đồng Hới, Thanh tra Bộ kiến nghị ban hành quyết định đình chỉ thi hành án theo yêu cầu của Ngân hàng TMCP Quân đội và giải thích rõ về hậu quả của việc đình chỉ thi hành án do Ngân hàng TMCP Quân đội chịu hoàn toàn trách nhiệm; tổ chức họp kiểm điểm, xác định trách nhiệm cá nhân và có hình thức xử lý nghiêm khắc, tương xứng với tính chất, mức độ vi phạm đối với cá nhân có hành vi vi phạm thuộc thẩm quyền xử lý của Chi cục trưởng Chi cục THADS TP Đồng Hới.
