Liên quan đến công tác đấu thầu, hiện tại, dư luận đang hồ nghi về tính minh bạch trong các gói thầu “khủng” mà Công ty cổ phần Đầu tư Thương mại và Dịch vụ Hành Tinh Xanh đã “độc diễn”, trúng với tỷ lệ tiết kiệm “siêu thấp” ở các Phòng giáo dục và đào tạo trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc (chi tiết bài viết: Công ty Hành Tinh Xanh “độc diễn”, trúng thầu khủng, tiết kiệm “siêu thấp” ở Vĩnh Phúc?).
Đặc biệt, các chuyên gia trong đấu thầu cũng đánh giá, việc một nhà thầu mà liên tục dự thầu và trúng các gói thầu có giá trị lớn nhưng tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách Nhà nước thấp là điều rất bất thường.
Nêu quan điểm về vấn đề này, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng luật sư Chính pháp, Đoàn luật sư TP. Hà Nội cho biết, thời gian gần đây, cơ quan chức năng liên tục phát hiện ra các sai phạm về đấu thầu trong lĩnh vực y tế và giáo dục, nhiều trường hợp đã bị xử lý hình sự. Điều này cho thấy việc quản lý kinh tế trong lĩnh vực mua sắm thiết bị, tài sản công ở nhiều địa phương đang có những sơ hở, thiếu sót nguy cơ dẫn đến sai phạm là rất cao.
Bởi vậy, trường hợp có thông tin nghi ngờ về sự công khai minh bạch trong việc tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà thầu thì cơ quan chức năng có thể vào cuộc xác minh làm rõ sự việc để có căn cứ giải quyết theo quy định của pháp luật.
Theo luật sư Đặng Văn Cường, bản chất của việc lựa chọn nhà thầu, tổ chức đấu thầu để mua sắm thiết bị giáo dục phục vụ cho công tác dạy và học là để sử dụng có hiệu quả nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Việc tổ chức đấu thầu sẽ lựa chọn được nhà thầu cung cấp các thiết bị dạy học có chất lượng, giá rẻ, đáp ứng được nhu cầu của việc dạy và học.
Vì vậy, khi đã thông qua thủ tục đấu thầu, lựa chọn được nhà thầu có uy tín, cung cấp các thiết bị giáo dục giá rẻ thì sẽ có lợi cho việc chi tiêu ngân sách Nhà nước, phục vụ tốt hơn cho công tác giảng dạy.
“Trường hợp cơ quan chức năng có căn cứ cho thấy khi tổ chức lựa chọn nhà thầu mà cơ sở giáo dục vẫn phải chi ra một số tiền rất lớn để mua sắm thiết bị với giá cao thì cần kiểm tra, thanh tra lại các gói thầu này”, luật sư Cường nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, luật sư Cường cho hay, trong quá trình thanh tra, kiểm tra, xác minh của cơ quan chức năng mà có căn cứ cho thấy đã có hành vi vi phạm quy định về đấu thầu gây thiệt hại từ 100 triệu đồng của Nhà nước trở lên mà người vi phạm thực hiện một trong các hành vi sau đây thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự về tội “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.
Cụ thể, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu; thông thầu; gian lận trong đấu thầu; cản trở hoạt động đấu thầu; vi phạm quy định của pháp luật về bảo đảm công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu; tổ chức lựa chọn nhà thầu khi nguồn vốn cho gói thầu chưa được xác định dẫn đến nợ đọng vốn của nhà thầu; chuyển nhượng thầu trái phép.
“Trường hợp có đơn thư tố cáo tố giác, phản ánh của tổ chức cá nhân về sai phạm trong công tác đấu thầu hoặc qua thông tin dư luận xã hội, cơ quan chức năng cần xác minh làm rõ để trả lời người có đơn thư, các cơ quan ngôn luận để có kết luận sự việc”, luật sư Cường nhấn mạnh.
Thời gian gần đây, thực trạng hoạt động của “quân xanh, quân đỏ” trong đấu thầu đang hiện hữu trong nhiều dự án đầu tư trang thiết bị ngành giáo dục, y tế tại nhiều tỉnh thành đã làm nóng dư luận.
Đặc biệt, liên quan đến sai phạm trong hoạt động đấu thầu về lĩnh vực y tế, giáo dục, Trung tướng Tô Ân Xô - Chánh Văn phòng Bộ Công an cho biết, Bộ Công an đã tăng cường nắm tình hình, nhận diện vi phạm, lựa chọn khâu đột phá để kiên quyết đấu tranh, xử lý triệt để các hành vi vi phạm, từ đó có tác dụng cảnh tỉnh, răn đe các vi phạm. Điển hình như vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại CDC Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Tim Hà Nội; Sở Y tế tỉnh Hà Tĩnh, TP Cần Thơ; Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Ninh, Thanh Hóa, Điện Biên...
Theo Trung tướng Tô Ân Xô, hành vi thông thầu với nhà thầu có mối quan hệ “sân sau”, không dựa trên uy tín và năng lực thực sự của nhà thầu, hành vi gian lận giá thầu, câu kết nâng giá trị sản phẩm hàng hóa để trục lợi, chung chi “hoa hồng” của chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị thẩm định thầu, đơn vị kiểm tra, giám sát dẫn đến các dự án chậm tiến độ, chất lượng hàng hóa kém, hiệu quả kinh tế - xã hội thấp, gây thất thoát, thiệt hại nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Nghiêm trọng hơn, còn làm méo mó chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; không phát huy hết được vai trò của các thành phần kinh tế trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa./.
