Theo báo cáo mới nhất, Chuyên gia Kinh tế trưởng của VinaCapital, ông Michael Kokalari cho hay, giao tranh giữa Nga và Ukraine đã tạo ra làn sóng chấn động trên thị trường tài chính quốc tế, đồng thời có tác động đáng kể đến giá cả hàng hoá. Song, cuộc xung đột này lại ảnh hưởng không đáng kể đến nền kinh tế Việt Nam.
Tăng trưởng GDP năm 2022 của Việt Nam sẽ đạt 6,5%
Vị chuyên gia nhận định: "Rủi ro lớn nhất trước mắt là giá dầu và giá hàng hoá tăng cao có thể làm tăng lạm phát của Việt Nam lên 1-2 điểm phần trăm. Chúng tôi cũng lo ngại về giá trị đồng USD tăng đột ngột, có thể khiến VND mất giá 1-2% so với USD".
Nhìn chung, quan hệ kinh tế trực tiếp giữa Việt Nam và Nga tương đối nhỏ. Quan hệ thương mại song phương giữa hai nước chiếm chưa đến 1% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam (khoảng 3,2 tỷ USD). Bên cạnh đó, giai đoạn trước COVID-19, dưới 4% khách du lịch của Việt Nam đến từ Nga.
Năm 2021, Việt Nam nhập khẩu khoảng 145 triệu phân bón từ Nga. Ước tính, con số này chưa đến 10% lượng phân bón được sử dụng tại Việt Nam. Trong khi đó, ngành phân bón của Việt Nam khá phát triển, với hai công ty niêm yết lớn là Đạm Phú Mỹ và Đạm Cà Mau có tổng doanh thu gần 1 tỷ USD vào năm ngoái.
Ngoài ra, khoảng 10% lượng than nhập khẩu của Việt Nam là từ Nga. Đây là nhà cung cấp than lớn thứ 3 cho Việt Nam, sau Australia và Indonesia.
Mặc dù Việt Nam sản xuất một lượng đáng kể dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và than đá, song vẫn là một quốc gia nhập khẩu ròng. Trong bối cảnh giá năng lượng tăng cao, chi tiêu của người dân cũng sẽ chuyển từ hàng tiêu dùng sang xăng dầu. Báo cáo nhấn mạnh, điều này sẽ ảnh hưởng phần nào đến tăng trưởng GDP trong năm nay.
VinaCapital ước tính, tăng trưởng GDP năm 2022 của Việt Nam sẽ đạt mức 6,5%, giảm 1 điểm phần trăm so với dự báo trước đó.
Giá xăng tại Việt Nam có thể tăng thêm 30%
Giá dầu toàn cầu tăng gần 40% sau căng thẳng Nga - Ukraine, có thời điểm tăng gần 70% so với đầu năm. Giá xăng bán lẻ của Việt Nam đã tăng gần 20% so với đầu năm và mặc dù có độ trễ, nhưng nhìn chung giá xăng ở Việt Nam diễn biến theo giá thế giới.
Vị chuyên gia dự báo, giá xăng tại Việt Nam có thể tăng thêm 30% trong những tháng tới. Khi đó, lạm phát của Việt Nam sẽ tăng khoảng 1,5 điểm phần trăm do giá dầu toàn cầu tăng vọt. Lý giải về điều này, ông Michael cho hay, giá xăng dầu chiếm 3,6% trong rổ tính CPI của Việt Nam, cùng với giả định việc tăng giá xăng sẽ tác động gián tiếp, đẩy mức lạm phát tăng.
Vì sao giá lúa mỳ và kim loại tăng, nhưng không ảnh hưởng nhiều đến CPI của Việt Nam?
Báo cáo đánh giá, lúa mỳ và kim loại công nghiệp không ảnh hưởng quá nhiều đến CPI Việt Nam. Cụ thể, giá lúa mỳ tăng khoảng 50% kể từ khi giao tranh Nga và Ukraine xảy ra, song lúa mỳ và các loại ngũ cốc khác đóng góp rất nhỏ vào rổ tính CPI của Việt Nam. Trong khi đó, giá gạo - chiếm 3% CPI của Việt Nam, hầu như không thay đổi trong những tuần gần đây.
Khoảng 20% chi phí sản xuất lúa là phân bón, nhưng giá phân bón tại Việt Nam cũng không biến động nhiều kể từ khi căng thẳng leo thang. Cuối cùng, giá kim loại công nghiệp đã tăng khắp nơi trên thế giới, nhưng đến thời điểm hiện tại, giá thép - được coi là kim loại công nghiệp quan trọng nhất ở Việt Nam, chỉ tăng khoảng 6%.
VND có thể mất giá 1-2%
Theo báo cáo, các yếu tố cơ bản củng cố giá trị cho đồng VND vẫn mạnh mẽ trong năm 2022. Do vậy, báo cáo trước đó đã kỳ vọng VND tăng giá 2-3% trong năm nay. Trong 2 tháng đầu năm, dòng vốn FDI tăng khoảng 8% so với cùng kỳ năm ngoái, lên 2,7 tỷ USD và thặng dư thương mại của Việt Nam có khả năng phục hồi từ mức 1% GDP vào năm 2021 lên mức 4-5% GDP.
Cũng trong năm 2021, thặng dư thương mại của Việt Nam đã bị suy giảm do tác động của đại dịch COVID-19. Song theo khảo sát PMI, các đơn đặt hàng xuất khẩu của nhiều doanh nghiệp đã tăng đột biến trong những tháng gần đây.
Chuyên gia Kinh tế trưởng của VinaCapital khẳng định, rủi ro mất giá bắt nguồn từ các yếu tố ngoại sinh. Khi Nga tấn công Ukraine lần đầu tiên, chỉ số DXY tăng hơn 1,5%, nhưng sau đó nhanh chóng giảm xuống. Hơn nữa, những lo ngại về việc loại Nga ra khỏi hệ thống SWIFT đã cản trở nghiêm trọng tính thanh khoản của đồng USD trên thị trường nước ngoài, đẩy giá trị đồng USD lên.
Như vậy, nguy cơ đồng USD tăng giá đột biến có thể gây ra sự gián đoạn lớn trên thị trường ngoại hối, khiến VND có thể mất giá 1-2%. Báo cáo cho biết, VND sẽ không mất giá hơn 2% vì những nguyên nhân nêu trên, cộng với việc FED có khả năng can thiệp để làm dịu thị trường tiền tệ nếu tình hình xấu hơn dự đoán.
Báo cáo kết luận: "Việc Nga tấn công Ukraine có ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam, với 2 rủi ro lớn nhất trước mắt là giá dầu toàn cầu tăng cao sẽ thúc đẩy lạm phát của Việt Nam tăng 1-2 điểm phần trăm, và VND giảm giá 1-2% so với đồng USD"./.
