Ngày 30/6/2021, Chủ tịch nước ban hành Quyết định số 1161 về đặc xá năm 2021 nhân dịp Quốc khánh 2/9. Đây là lần đầu tiên thực hiện đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị phạt tù có thời hạn, án tù chung thân giảm xuống tù có thời hạn và người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, từ khi Luật Đặc xá năm 2018 có hiệu lực.
Qua những lần đặc xá trước đây, phần lớn người được đặc xá đã trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống và làm ăn lương thiện, tỷ lệ người được đặc xá tái phạm tội tương đối thấp. Công tác đặc xá những năm qua đã góp phần thực hiện tốt Chương trình Quốc gia phòng, chống tội phạm bảo đảm các yêu cầu chính trị, pháp luật, nghiệp vụ, đối ngoại, được nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao.
Theo báo cáo của Bộ Công an, triển khai Quyết định đặc xá năm 2021 của Chủ tịch nước, Hội đồng tư vấn đặc xá đã kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn, xây dựng phần mềm về đặc xá cấp cho các cơ sở giam giữ có người thuộc diện đặc xá đợt này.
Bộ Công an cũng đã tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ làm công tác đặc xá. Công an các địa phương đã xây dựng kế hoạch, bám sát nội dung được phân công, chủ động tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo tốt công tác đặc xá ở địa phương, đơn vị mình.
Cơ quan thi hành án, công an cấp huyện, trại tạm giam đang nỗ lực triển khai đúng quy định, đồng thời có kế hoạch tiếp nhận, tham mưu cho chính quyền địa phương làm tốt công tác giúp đỡ người được đặc xá trở về tái hoà nhập cộng đồng, hạn chế tái phạm.
Sau khi nghe báo cáo, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh các cơ quan đã khắc phục khó khăn do ảnh hưởng từ dịch COVID-19 để triển khai các nhiệm vụ của công tác đặc xá 2021 một cách căn bản, đúng kế hoạch đề ra.
Hội đồng tư vấn đặc xá đã ban hành Hướng dẫn triển khai Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước. Bộ Công an đã thành lập Ban Chỉ đạo tại Công an các đơn vị, địa phương; tổ chức tập huấn triển khai công tác đặc xá từ trung ương đến cơ sở. Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã thành lập các tổ công tác chuyên ngành thực thi Quyết định đặc xá năm 2021 của Chủ tịch nước.
Ghi nhận công tác tuyên truyền về đặc xá đã bước đầu được triển khai, Chủ tịch nước đề nghị cần phải tiếp tục quan tâm hơn đến nhiệm vụ này, không được chủ quan, lơ là bất cứ khâu nào.
"Tôi đề nghị các thành viên Hội đồng tư vấn đặc xá, cơ quan Thường trực Hội đồng tư vấn đặc xá thực hiện nghiêm túc, đầy đủ Luật Đặc xá 2018 và các quy định có liên quan. Các thành viên Hội đồng tư vấn phải gương mẫu, thực thi đúng thẩm quyền, thể hiện được kỷ cương phép nước nhưng cũng thể hiện được tính ưu việt của chế độ ta. Trường hợp nào đề nghị phải có cơ sở pháp luật và những điều kiện cụ thể, cả đối nội, đối ngoại và các vấn đề liên quan. Không bỏ sót, không làm sai" - Chủ tịch nước nói.
Chủ tịch nước đề nghị Hội đồng tư vấn đặc xá đảm bảo tiến độ theo kế hoạch, tiếp tục kiểm tra, giám sát, không bỏ sót và cũng không để lọt những người không đủ tiêu chuẩn, điều kiện vào danh sách đặc xá. Tiếp tục phối hợp rà soát, kiểm tra, trình Chủ tịch nước xem xét quyết định các trường hợp đủ điều kiện được đặc xá năm 2021 đảm bảo đúng thời gian, yêu cầu đã đề ra.
Tòa án nhân dân tối cao phối hợp với các bộ, ngành, xây dựng hồ sơ và tham mưu cho Chính phủ, trình Chủ tịch nước xem xét đặc xá đối với những trường hợp đặc biệt, những người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù nhưng đáp ứng được những điều kiện, yêu cầu theo đúng quy định của Luật Đặc xá 2018, Quyết định đặc xá 2021 của Chủ tịch nước và các văn bản pháp luật của liên quan.
Chính phủ chỉ đạo các địa phương, các ngành, các cơ quan thực hiện tốt Nghị định số 49/2020/NĐ-CP ngày 17/4/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Thi hành án hình sự về tái hòa nhập cộng đồng; quan tâm, hỗ trợ các đối tượng được đặc xá do đặc thù bối cảnh tác động do dịch COVID-19.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, lần này việc tái hòa nhập cộng đồng trong dịch COVID-19, nhiều người mất việc làm và đang khó khăn, cho nên việc tái hòa nhập cộng đồng cũng sẽ có những khó khăn. Do đó Chính phủ cần có chủ trương chỉ đạo các bộ, ngành liên quan thực hiện nghiêm; từng gia đình, cơ sở phải chú ý điều này. Bộ Công an phối hợp với Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan có phương án tổ chức cho phạm nhân được đặc xá trở về nơi cư trú đúng thời gian quy định, đảm bảo an toàn, thực hiện nghiêm các quy định phòng, chống dịch COVID-19.
Chủ tịch nước cũng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến ý nghĩa của đợt đặc xá 2021 nhân dịp kỷ niệm 76 năm Ngày Quốc khánh 2/9; nhất là việc quan tâm, hỗ trợ người được đặc xá tái hòa nhập cộng đồng; nhân lên những điển hình tốt để lan tỏa trong xã hội.
Bộ Công an chỉ đạo các đơn vị ở địa phương tăng trưởng bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, phòng, chống COVID-19, không để dịch lây lan ở nơi giam giữ. Đặc biệt, Chủ tịch nước đề nghị Bộ Công an chỉ đạo tiêm vaccine phòng, COVID-19 cho tất cả các phạm nhân tại các cơ sở giam giữ khi điều kiện cho phép./.
