Để phục vụ tưới, tiêu cho hàng chục nghìn ha đất sản xuất nông nghiệp của các địa phương thuộc 2 huyện Yên Thành, Diễn Châu nên từ năm 1976, công trình thủy lợi kênh tiêu Vách Bắc được xây dựng với chiều dài khoảng 15km. Công trình này sau đó cũng được giao cho Xí nghiệp đầu mối thuộc Cty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Nghệ An quản lý, vận hành.
Đua nhau lấn, chiếm trái phép
Vậy nhưng, khoảng từ năm 1990-1996, chính quyền xã Đô Thành đã tự ý cho các hộ dân nhận đấu thầu đất vô thời hạn, thu tiền một lần ngay chính trên phần diện tích của hệ thống hành lang kênh tiêu Vách Bắc vào mục đích kinh doanh, dịch vụ.
Còn theo báo cáo của UBND huyện Yên Thành thì trước đó, vào năm 1987, khi Nhà nước có chủ trương vận động nhân dân mua công trái thì UBND xã Đô Thành đã đưa ra mức nếu hộ dân mua từ 50.000 đồng trở lên sẽ được xã giao cho một lô đất ở khu vực ngã 4 Vách Bắc, không thu tiền sử dụng đất để sử dụng vào mục đích kinh doanh.
Chính vì vậy, từ thời điểm đó đến nay đã có hàng trăm công trình xây dựng nhà cửa, san nền lấn chiếm hàng lang kênh Vách Bắc đua nhau mọc lên như nấm.
Vi phạm gia tăng, chính quyền “bất lực”
Theo báo cáo của Công ty TNHH MTV Thuỷ lợi Bắc Nghệ An vào ngày 14/01/2022, chỉ tính ngày 04/12/2021 đến ngày 06/01/2022 đã có 13 vụ vi phạm về hành vi lấn chiếm trên hành lang diện tích bảo vệ kênh Vách Bắc và 13 trường hợp vi phạm ở kênh N18A nhưng chưa được xử lý. Còn từ thời điểm ngày 03/12/2021 trở về trước đã có 355 vụ vi phạm nhưng vẫn chưa được xử lý, ngăn chặn.
Các hành vi như đào đất, xây tường chắn đất, xây móng nhà, xây nhà ở kiên cố trong phạm vi mái kênh…liên tục xảy ra trên phần diện tích hành lang bảo vệ kênh Vách Bắc và kênh N18A. Các trường hợp vi phạm như vậy đã uy hiếp an toàn về khả năng thoát lũ của kênh Vách Bắc và gây tắc nghẽn dòng chảy của kênh N18A suốt hàng chục năm qua.
Thậm chí, nhiều đoạn kênh do nhà dân lấn chiếm không thể đưa phương tiện vào duy tu, nạo vét…để bảo đảm công tác vận hành của đơn vị chức năng.
Trước thực trạng nói trên, UBND tỉnh Nghệ An đã liên tục phát đi các văn bản số 10206 ngày 28/12/2021, Công văn số 941 ngày 14/02/2022 và 1098 ngày 22/02/2022 chỉ đạo Sở NN&PTNT cùng các Sở, ngành, địa phương liên quan khẩn trương báo cáo, đưa ra các giải pháp ngăn chặn, xử lý.
Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, tình trạng này không chỉ dừng lại mà liên tục tái diễn, gia tăng về số trường hợp vi phạm một cách công nhiên./.
