Ngày 31/8, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã tuyên án phạt 10 bị cáo trong vụ tàng trữ, mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy ngay tại bệnh viện Tâm thần T.Ư I.
Theo đó, Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Nguyễn Xuân Quý (SN 1983, trú huyện Thanh Trì) tử hình về các tội "Mua bán trái phép chất ma túy", "Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy" và "Tàng trữ trái phép chất ma túy". Bị cáo Nguyễn Văn Ngọc (SN 1974, trú tại quận Đống Đa) bị tuyên phạt tử hình về các tội "Mua bán trái phép chất ma túy" và "Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy". Các bị cáo còn lại bị phạt từ 26 năm đến 3 năm tù. Tòa xác định, trong vụ án này, Quý là người cầm đầu, chủ mưu, Ngọc là người giúp sức tích cực.
Qua sự việc này, nhiều người đặt câu hỏi bị cáo Nguyễn Xuân Quý trước khi bị cơ quan chức năng bắt giữ, đang áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tâm thần, tại sao Quý lại bị khởi tố, bắt tạm giam cho đến nay bị tuyên án tử hình? Dưới góc độ pháp lý, trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng Văn Phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, "bệnh nhân tâm thần" bị tuyên án tử hình là chuyện khá hi hữu.
Luật sư Cường cho biết thêm, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, bởi vậy cơ quan tố tụng sẽ căn cứ vào các chứng cứ được làm rõ tại phiên tòa để giải quyết vụ án theo quy định pháp luật. Theo quy định của pháp luật thì hành vi mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi nguy hiểm cho xã hội, người thực hiện hành vi này sẽ bị xử lý hình sự về các tội danh tương ứng với những hình phạt rất nghiêm khắc.
Bởi vậy, trong quá trình khám xét tại bệnh viện tâm thần thì cơ quan điều tra đã thu giữ được ma túy, xác định được hành vi của các đối tượng mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy nên cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố với nhiều bị can, trong đó có cả cán bộ của bệnh viện về các tội danh có liên quan.
Điều đáng chú ý là kẻ chủ mưu trong vụ án này được xác định là Nguyễn Xuân Quý lại đang mang danh là "kẻ tâm thần", đang điều trị tâm thần tại bệnh viện này. Theo quy định của pháp luật, người mắc bệnh tâm thần làm mất khả năng nhận thức sẽ được loại trừ trách nhiệm hình sự. Điều 21. Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự như sau: "Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự.
Theo luật sư Cường, trong vụ án này đối tượng Quý bị kết tội với 3 tội danh về ma tuý, trong đó có tội mua bán trái phép chất ma túy có hình phạt cao nhất là tử hình nên hình phạt chung của ba tội danh sẽ là tử hình theo nguyên tắc về tổng hợp hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội. Kết quả giải quyết vụ án của tòa án nhân dân thành phố Hà Nội cho thấy hình phạt đối với các bị cáo là rất nghiêm khắc để răn đe, phòng ngừa chung cho xã hội. Điều đáng chú ý là vụ án này xảy ra công khai trong bệnh viện tâm thần T.Ư khiến dư luận bức xúc, phẫn nộ.
Thời điểm thực hiện hành vi, đối tượng Quý được xác định là người tâm thần đang điều trị, bởi vậy một yếu tố quan trọng trong vụ án này là xác định năng lực của chủ thể, khả năng nhận thức điều khiển hành vi của đối tượng này khi thực hiện hành vi phạm tội làm căn cứ để xác định các dấu hiệu cấu thành tội phạm của các tội danh về ma túy. Kết quả điều tra, truy tố, xét xử cho đến nay cho thấy bệnh nhân tâm thần chỉ là "vỏ bọc" hoàn hảo để đối tượng Quý" thực hiện hành vi phạm tội. Bởi vậy với hành vi đặc biệt nguy hiểm, tinh vi và gây bức xúc trong dư luận nên tòa án đã quyết định mức hình phạt cao nhất là tử hình đối với bị cáo này.
Vụ án này đối tượng được xác định là "tâm thần giả", không mắc bệnh đến mức mất khả năng nhận thức khi thực hiện hành vi phạm tội nên tòa án đã kết tội và tuyên mức án nghiêm khắc nhất đối với đối tượng này để răn đe, phòng ngừa chung cho xã hội./.
