Dù hơn 1 tháng nữa mới đến Tết Trung thu nhưng thị trường bánh trung thu đã khá sôi động. Đặc biệt, năm nay xuất hiện thêm một số loại bánh trung thu dẻo mini có xuất xứ từ Trung Quốc với giá chỉ 2.000 - 5.000 đồng/cái được bán trôi nổi trên đầy chợ mạng, trong đó có nhiều chủng loại mới hút khách.

00-1660052096.jpg
Bánh trung thu siêu rẻ "làm mưa làm gió" thị trường trước thềm Trung thu sắp đến. 

 Bánh được bán với giá 99.000 đồng/kg (25 cái), đủ loại mẫu mã, có nhiều vị tùy khách lựa chọn. Tính lẻ khoảng 4000 đồng/chiếc. Nếu lấy sỉ, bánh này có giá chỉ khoảng 50.000 đồng/kg, tức chỉ khoảng 2000 đồng/cái. Theo giới buôn, toàn bộ các loại bánh mini dẻo nêu trên là hàng từ Trung Quốc. Thời gian bảo quản của chúng lên đến 4 tháng. Điều này khiến dân làm bánh chuyên nghiệp cũng như người tiêu dùng lo ngại về an toàn thực phẩm.

Không chỉ năm nay thị trường bánh trung thu mới xuất hiện bánh giá rẻ từ Trung Quốc. Các loại bánh giá rẻ này năm nào cũng xuất hiện, mỗi năm có một kiểu mẫu mã khác nhau.

Cùng với đó là dòng bánh "nhà làm" cũng đang được ưa chuộng hầu hết bán ra theo kiểu "3 không": không bao bì, nhãn mác, không dễ xác minh chất lượng.

Đã bán ra hơn 400 cái bánh trung thu "nhà làm" với giá 20.000 - 50.000 đồng/cái tùy loại, bà Ngô Thị Hằng (quận Bình Thạnh) - chủ cơ sở sản xuất bánh này - cho biết ngày càng nhiều người thích ăn dòng bánh này vì được làm theo yêu cầu, ít ngọt, giá rẻ. Tuy nhiên, bà Hằng thừa nhận chất lượng do cái tâm người làm nên khá hên xui.

Trong khi đó, dù bánh trung thu "nhà làm" được đóng gói cẩn thận, thậm chí đã bỏ sỉ lượng lớn nhưng đại diện cơ sở sản xuất bánh trung thu M.T (Thủ Đức) thừa nhận: "Bánh này chủ yếu là niềm tin giữa người bán và mua, chứ buôn bán nhỏ nên không ai kiểm tra, và tôi cũng không có điều kiện mang sản phẩm đi chứng nhận chất lượng".

Vậy nên người tiêu dùng có thể dễ gặp rủi ro đối với bánh trung thu bán trôi nổi trên mạng vì không nguồn gốc, thiếu kiểm soát chất lượng. Nhiều chuyên gia dinh dưỡng cũng cho rằng chỉ nên mua bánh "nhà làm" khi thực sự biết và có cơ sở để tin tưởng người sản xuất.. 

Nhiều chuyên gia dinh dưỡng cho biết, để làm bánh phải có quy trình từ bột, nhân, khuôn, nướng... Đặc biệt là vấn đề vệ sinh, nếu thực hiện đúng các quy trình thì đòi hỏi phải đầu tư lớn. Muốn giá rẻ thì quy trình phải thay đổi và nguyên liệu cũng phải rất rẻ. Quan sát những chiếc bánh trung thu giá rẻ này thì thấy phần nhân của chúng không rõ ràng.

d-1660052134.jpg
Nhân bánh thường được đánh nhuyễn nên không thể phân biệt nhà sản xuất sử dụng nguyên liệu gì 

Nhân bánh không thể hiện rõ ràng chúng là nguyên liệu gì, trứng muối, dăm bông, lạp xưởng hay đậu xanh… Còn loại bánh rẻ có xuất xứ Trung Quốc này không thể phân biệt rõ nhân được làm từ nguyên liệu gì do đã được làm nhuyễn ra.

Hơn nữa với mức giá rẻ đến khó tin như vậy nhiều chuyên gia cho rằng, nhiều khả năng bánh được làm từ thực phẩm "rác". Đó là thực phẩm lưu cữu lâu ngày để trong các tủ lạnh với nhiệt độ đến -20 hoặc -30 độ C, đã hết hạn sử dụng có giá thành rất rẻ.

Khi đã sử dụng nguyên liệu là thực phẩm "rác" nhà sản xuất sẽ sử dụng đến phụ gia. Phụ gia làm mất đi mùi vị của thực phẩm làm bánh và họ đưa một loại hương vị gần giống với thực phẩm vào, đánh mạnh vào tâm lý người tiêu dùng, nhất là đối tượng là trẻ em.

Khi sử dụng loại bánh không rõ nguồn gôc này, nếu may mắn không bị ngộ độc cấp như tiêu chảy, nôn mửa, nhưng có ảnh hưởng lâu dài hay không thì không ai biết được, đặc biệt là những phụ gia, thực phẩm "rác" tác động lên gan, thận, đường tiêu hóa gây có thể gây ra những bệnh mãn tính như xơ gan, có thể là ung thư gan. Nguy hiểm nhất là người ăn không nhận biết được ngay lập tức tác hại nhưng hậu quả lại khôn lường.

Tuy nhiên, không thể đánh đồng tất các các loại bánh trung thu tự làm đều có chất lượng không tốt, người tiêu dùng nên mua bánh trung thu ở các cơ sở có tên tuổi đã có sự giám sát, kiểm tra của cơ quan y tế và phải xem xét kỹ nhãn mác của bánh phải ghi đầy đủ ngày sản xuất, thời hạn sử dụng. Bánh trung thu để lâu hoặc ở môi trường nóng, ẩm rất dễ bị mốc, hư hỏng nên cũng phải kiểm tra trước khi mua dù thời hạn sử dụng vẫn còn.

Không mua, không sử dụng bánh trung thu không nhãn mác. Chỉ ăn bánh không bị dập nát biến dạng, bao bì không rách nát, không có màu sắc khác thường, không bị thiu, ẩm mốc, hư hỏng và không có mùi khác lạ.

Được biết, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành bộ tiêu chuẩn về bánh trung thu trong đó quy định  các chỉ tiêu cảm quan, độ ẩm, chỉ tiêu dinh dưỡng (chất béo, đường), tro không tan trong axit, trị số peroxit, một số độc tố vi nấm và vi sinh vật.

Các vi sinh vật và độc tố từ vi sinh vật (chủ yếu là độc tố vi nấm) là các mối nguy hiện hữu trong sản phẩm bánh nướng, bánh dẻo, các vụ ngộ độc bánh qua thống kê và xét nghiệm đều từ các nguyên nhân này. Các nguyên liệu chế biến bánh theo Luật an toàn thực phẩm đều phải đảm bảo các chỉ tiêu an toàn thực phẩm, bao gồm cả kim loại nặng. 

Người dùng nên lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc, chất lượng được đảm bảo thể hiện qua việc có thương hiệu, thời hạn sử dụng, chỉ tiêu dinh dưỡng, chỉ tiêu liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm ghi trên nhãn theo quy định. Đối với bánh mua bán trực tuyến, người mua càng cần phải cân nhắc lựa chọn bởi rủi ro rất lớn. Để chọn được loại bánh trung thu đảm bảo chất lượng thì nên tránh các yếu tố nêu trên.

Hạn sử dụng của bánh trung thu thường chỉ 1-2 tháng

Bánh trung thu truyền thống với các loại nguyên liệu như dăm bông, lạp xườn, hạt sen, hạt dưa, mỡ, đường… rất khó bảo quản, dễ bị ô nhiễm và cũng là môi trường thuận lợi cho vi sinh vật sinh sôi phát triển. 

Với bánh tự làm, thời gian sử dụng tốt nhất là 5-7 ngày (bánh nướng) và 3-5 ngày (bánh dẻo). Bánh do các doanh nghiệp sản xuất có hạn dùng 1-1,5 tháng kể từ ngày sản xuất. Nếu bảo quản không tốt và trưng ngoài nắng, hạn sử dụng còn rút ngắn hơn. Bởi với những nguyên liệu này, dù có làm đúng quy trình, tránh được vi sinh vật xâm nhập thì bánh Trung thu cũng khó có thể bảo quản đến vài tháng với những nguyên liệu đó, nếu không sử dụng chất bảo quản.

Bánh trung thu tự làm có ưu điểm là yên tâm về nguyên liệu, nhưng trong quá trình chế biến, vi sinh vật rất dễ xâm nhập nếu không được thực hiện đúng cách. Với loại bánh trung thu để cả năm không bị mốc hỏng thì chắc chắn khả năng là nhà sản xuất đã sử dụng chất bảo quản để giữ bánh lâu thiu.