Sáng 4/8, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã tham dự Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng Ngoại giao (PMC) ASEAN - Australia. Đây là hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 và các Hội nghị liên quan. Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Phụ nữ Australia Marise Payne và Tổng Thư ký ASEAN cùng dự.
Nhấn mạnh nền tảng quan hệ vững chắc đã thiết lập từ năm 1974 đến nay, Bộ trưởng Marise Payne khẳng định Australia luôn coi trọng quan hệ với ASEAN, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, tham gia hợp tác hiệu quả và sâu rộng vào các cơ chế đối thoại và hợp tác do ASEAN chủ trì; hoan nghênh việc nâng tần suất họp cấp cao ASEAN - Australia thành thường niên từ năm nay, góp phần thúc đẩy động lực phát triển quan hệ hai bên trong thời gian tới.
Bộ trưởng Australia thông báo đang triển khai gói đầu tư khoảng 500 triệu AUD hỗ trợ phục hồi toàn diện ở khu vực; cam kết triển khai sáng kiến an ninh y tế và tiếp cận vaccine trị giá 523 triệu AUD, cũng như hỗ trợ ASEAN triển khai Khung phục hồi tổng thể; khởi động chương trình đào tạo cấp học bổng cho 40 chuyên gia và nhân viên y tế các nước ASEAN và sẽ tổ chức đối thoại ASEAN-Australia về sức khoẻ tinh thần cho thanh niên trong thời gian tới.
Thay mặt ASEAN, với tư cách là nước điều phối quan hệ, Malaysia đánh giá cao những tiến triển tích cực trong quan hệ đối tác ASEAN - Australia mặc dù bị ảnh hưởng bởi COVID-19. Australia tiếp tục là một trong những đối tác kinh tế quan trọng của ASEAN với tổng kim ngạch thương mại hai bên đạt hơn 100 tỷ AUD. Các nước ASEAN đánh giá cao hỗ trợ kịp thời của Australia, đóng góp 1 triệu AUD cho Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19 và 21 triệu AUD cho Trung tâm ASEAN ứng phó các tình huống y tế công cộng khẩn cấp và Dịch bệnh nhiễm mới nổi (ACPHEED), đồng thời đề nghị Australia thúc đẩy hợp tác nghiên cứu, phát triển, sản xuất và cung ứng vaccine COVID-19 an toàn, đồng đều và hiệu quả.
Trao đổi về định hướng hợp tác, ASEAN và Australia nhất trí tiếp tục ưu tiên phối hợp kiểm soát hiệu quả COVID-19, đồng thời hỗ trợ lẫn nhau khắc phục các tác động do đại dịch gây ra và đẩy mạnh các nỗ lực phục hồi bền vững. Hai bên nhất trí tiếp tục thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực ưu tiên như hợp tác kinh tế-thương mại-đầu tư, bảo đảm kết nối chuỗi cung ứng và hàng hóa thiết yếu, tận dụng hiệu quả của Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Australia - New Zealand (AANZFTA), sớm phê chuẩn Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), đồng thời mở rộng hợp tác chuyển đổi số, kinh tế sáng tạo, kinh tế số, phát triển cơ sở hạ tầng số nhằm góp phần thúc đẩy phục hồi và tăng trưởng.
Các nước ASEAN đề nghị Australia, với thế mạnh của mình, tiếp tục hợp tác hiệu quả trong các lĩnh vực ưu tiên như chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, giáo dục, bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu, quản lý thiên tai, hợp tác phát triển tiểu vùng và thu hẹp khoảng cách phát triển...
Hai bên khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ đóng góp duy trì hoà bình, ổn định ở khu vực, trong đó có an ninh và ổn định ở Biển Đông, tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới vốn tiềm ẩn những nguy cơ gây bất ổn, những diễn biến phức tạp, đáng quan ngại. Australia nhấn mạnh ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN, ủng hộ ASEAN phát huy vai trò thúc đẩy đối thoại và tăng cường xây dựng lòng tin, đảm bảo thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC, xây dựng một COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982. Hoan nghênh kết quả Hội nghị các Nhà lãnh đạo ASEAN ngày 24/4/2021, Australia khẳng định ủng hộ vai trò và nỗ lực của ASEAN thúc đẩy đối thoại, hòa giải, hỗ trợ Myanmar tìm giải pháp ổn định tình hình.
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn hoan nghênh quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Australia đã bước sang giai đoạn phát triển mới với việc chính thức tổ chức cấp cao thường niên bắt đầu từ năm nay. Bộ trưởng đánh giá cao và đề nghị Australia tiếp tục hỗ trợ các nước ASEAN ứng phó kịp thời và hiệu quả đối với COVID-19 trong thời gian qua; nhấn mạnh ASEAN và Australia cần nỗ lực bảo đảm duy trì mở cửa thị trường, ổn định kết nối chuỗi cung ứng, tận dụng hiệu quả các thoả thuận thương mại hiện có trong khu vực; đồng thời khuyến khích Australia tích cực tham gia nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển và bảo đảm tăng trưởng bao trùm tại các tiểu vùng, trong đó có Mekong.
Chia sẻ ý kiến các nước đã nêu, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị Australia phối hợp đẩy mạnh đối thoại và xây dựng lòng tin, kiềm chế và tôn trọng luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước UNCLOS 1982; khẳng định ASEAN cam kết thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và tiếp tục các nỗ lực đạt được một COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.
Kết thúc Hội nghị, Malaysia chính thức chuyển giao vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN - Australia giai đoạn 2021-2024 cho Lào./.
