5 năm sau khi bị khởi tố, một phó chánh án ở Sóc Trăng kêu oan

Một phó chánh án của TAND TP Sóc Trăng (tỉnh Sóc Trăng) bị khởi tố tội "ra quyết định trái pháp luật" do đã ban hành một quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời trong vụ án hôn nhân gia đình. Sau đó, cơ quan điều tra đổi sang tội danh "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" rồi đình chỉ.

Sau gần 5 năm bị khởi tố, 4 năm với thân phận bị can, công việc bấp bênh, tinh thần bị tổn thương sâu sắc, ông đã làm đơn kêu oan sai.

Bắt đầu từ một vụ án hôn nhân gia đình

Theo hồ sơ, năm 2012 TAND TP Sóc Trăng đã ra bản án hôn nhân gia đình giữa ông Đặng Văn Muôn và bà Trần Thị Lẫm, trong đó có phần chia tài sản là ngôi nhà tại phường 8, TP Sóc Trăng. Theo bản án, ông Muôn được giữ căn nhà và trả cho bà Lẫm số tiền hơn 1,77 tỉ đồng.

Đến khi thi hành án, vào tháng 7-2012, ông Muôn và bà Lẫm thỏa thuận với nhau về việc giải quyết tài sản và thống nhất ông Muôn bán tài sản này cho chị Hiền (con gái ruột của bà Lẫm và ông Muôn) với giá 3,5 tỉ đồng. Chị này sẽ trả phần tiền nghĩa vụ của ông Muôn với bà Lẫm và những người khác nên không cần phải thi hành án nữa.

Tuy nhiên, việc mua bán chưa thực hiện thì ông Muôn bán căn nhà này cho bà Nguyễn Thị Ngọc với giá 3,2 tỉ đồng kèm hợp đồng ủy quyền nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ cơ quan thi hành án. Sau đó, bà Ngọc mang giấy này ký hợp đồng công chứng bán cho bên thứ 3.

Bà Lẫm phát hiện việc ông Muôn bán nhà cho bà Ngọc, nhận thấy lợi ích của mình bị xâm hại nên bà Lẫm gửi đơn đến TAND TP Sóc Trăng yêu cầu hủy hợp đồng mua bán của bà Ngọc với bên thứ 3 và làm đơn yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời (BPKCTT) cấm hành vi mua bán, chuyển nhượng, thế chấp cầm cố với căn nhà trên.

Thẩm phán thụ lý vụ án này là ông Nguyễn Văn Thanh Bình. Ông Bình căn cứ vào những tài liệu mà bà Lẫm cung cấp đã ra quyết định áp dụng BPKCTT theo yêu cầu của bà Lẫm.

Do bị áp dụng BPKCTT, bà Ngọc làm đơn khiếu nại đến chánh án TAND TP Sóc Trăng và bị bác khiếu nại.

Vụ án bà Lẫm khởi kiện sau đó được chuyển lên TAND tỉnh Sóc Trăng. Tại tòa này, thẩm phán đã ra quyết định hủy bỏ quyết định áp dụng BPKCTT do ông Bình ban hành trước đó.

Sau đó, bên thứ 3 đã khởi kiện bà Ngọc yêu cầu bồi thường hợp đồng 2 tỉ đồng do không thực hiện được việc mua bán. Tại bản án phúc thẩm lần thứ 2, TAND tỉnh Sóc Trăng tuyên chấp nhận sự tự nguyện bồi thường 1,9 tỉ đồng tiền phạt cọc của bà Ngọc cho bên thứ 3.

Tháng 7-2017, bà Ngọc yêu cầu TAND TP Sóc Trăng bồi thường cho bà 5,9 tỉ đồng. Tuy nhiên, nội dung khởi kiện này không có căn cứ giải quyết.

Năm 2017, Cơ quan điều tra Viện KSND tối cao đã ra quyết định khởi tố bị can đối với ông Nguyễn Văn Thanh Bình về tội "ra quyết định trái pháp luật". Sau đó, Viện KSND tối cao đã ban hành cáo trạng truy tố ông Bình với cùng tội danh.

Khi vụ án được đưa ra xét xử vào tháng 9-2019, TAND tỉnh Sóc Trăng đã trả hồ sơ để yêu cầu làm rõ các nội dung liên quan đến vụ án: đề nghị đối chất giữa bà Lẫm và ông Muôn, bà Lẫm và chị Hiền (con gái); làm rõ trách nhiệm của công chứng viên, đánh giá giá trị pháp lý của hợp đồng công chứng; xem xét trách nhiệm của chấp hành viên, xem xét việc tồn tại 2 hợp đồng chuyển nhượng căn nhà của ông Muôn - bà Lẫm với giá trị các hợp đồng khác nhau; làm rõ việc bà Lẫm có quyền khởi kiện dân sự hay không; chứng minh thẩm quyền ban hành quyết định áp dụng BPKCTT của Nguyễn Văn Thanh Bình và chứng minh hậu quả của vụ án.

Sau khi hồ sơ bị trả về, tháng 9-2020 Cơ quan điều tra của Viện KSND tối cao đã ban hành quyết định thay đổi tội danh của ông Bình sang tội "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".

Nhận quyết định này, ông Bình tiếp tục khiếu nại và cho rằng mình không phạm tội như quyết định khởi tố.

Đến ngày 29-9-2021 Cơ quan điều tra của Viện KSND tối cao ban hành kết luận điều tra trong trường hợp đình chỉ điều tra vụ án và đình chỉ điều tra đối với bị can.

Nguyên nhân đình chỉ là căn cứ vào điểm a, khoản 1 điều 29: "Do có sự thay đổi chính sách, pháp luật làm cho hành vi phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa".

Cương quyết kêu oan

Trao đổi với phóng viên Tuổi Trẻ sau nhiều tháng năm đằng đẵng bị điều tra, truy tố và xét xử, ông Bình cho rằng, là một thẩm phán, việc ông ra quyết định áp dụng BPKCTT trong trường hợp khởi kiện của bà Lẫm là hoàn toàn đúng thẩm quyền và không vượt quá yêu cầu.

Điều 101 Bộ luật tố tụng dân sự 2004 quy định "người yêu cầu tòa án áp dụng BPKCTT phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về yêu cầu của mình, trong trường hợp yêu cầu không đúng mà gây thiệt hại cho người bị áp dụng BPKCTT hoặc cho người thứ 3 thì phải bồi thường".

Đồng thời, bà Lẫm là người bị xâm hại quyền lợi trong việc ông Muôn bán căn nhà trên, sau khi ông Muôn không giữ lời hứa về thỏa thuận với con gái. Khi bà Lẫm phát hiện việc ông Muôn bán nhà cho bà Ngọc xâm phạm đến lợi ích của mình thì bà Lẫm có quyền bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định tại điều 161 Bộ luật tố tụng dân sự 2004.

"Trong vụ việc khởi kiện của bà Lẫm, ông Muôn vẫn chưa trả số tiền 1,7 tỉ đồng theo bản án hôn nhân của tòa trước đó", ông Bình nói.

Do đó, việc ông Bình bị khởi tố điều tra rồi đổi tội danh sang tội "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" là gây oan sai đối với ông bởi vì việc ông Bình ra quyết định áp dụng BPKCTT không dẫn đến hậu quả của việc bà Ngọc bị thiệt hại 1,9 tỉ đồng.

Do đó, ông Bình liên tiếp làm đơn khiếu nại đối với quyết định đình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ điều tra bị can của Cơ quan điều tra Viện KSND tối cao. Ông Bình khẳng định mình bị oan sai và Cơ quan điều tra của Viện KSND tối cao phải có trách nhiệm minh oan cho ông.