Vào năm 1983, ông Nguyệt nghỉ hưu theo chế độ và đưa gia đình về xã Nghi Phong sinh sống. Cuộc sống lúc đó rất khó khăn, nhưng mang trong mình ý chí, bản lĩnh của Bộ đội Cụ Hồ, ông Nguyệt quyết tâm vươn lên trong gian khó. Tuy không còn trai tráng, nhưng ông vẫn ra đồng cày ải, vừa làm ruộng, vừa thu mua lạc củ và song mây xuất khẩu, tích lũy vốn để sản xuất.
Với tâm niệm giúp người dân có công ăn việc làm, năm 2004, ông Nguyệt tiếp cận lĩnh vực sản xuất mới là nuôi tôm. Ông đã mua 22.000m2 đất ở xã Nghi Hợp hoàn thiện 4 hồ nuôi tôm, mỗi năm thu hoạch 5,5 tấn tôm thương phẩm, trừ các khoản chi phí, tiền lãi gần 200 triệu đồng.
Ngoài ra, ông còn mua thêm 5.000m2 đất làm trang trại tổng hợp nuôi cá và các loại gia súc, gia cầm ở xã Nghi Phong. Các mô hình nuôi trồng thủy sản của ông đã tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng chục lao động địa phương. Ngoài ra, gia đình anh hùng Đoàn Minh Nguyệt còn tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, như ủng hộ xây dựng trường học, đài tưởng niệm, xây nhà tình nghĩa và giúp đỡ những gia đình nghèo, khó khăn trên địa bàn.
Năm nay, ông Nguyệt đã gần 90 tuổi, nhưng ông vẫn nhanh nhẹn và có trí nhớ tốt. Bên ly trà nóng hổi, ông hào hứng kể cho chúng tôi nghe về những tháng ngày theo tiếng gọi non sông “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”.
Ông Nguyệt quê ở xã Thọ Vinh, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên; bố mẹ ông sinh được 8 người con; ông là con thứ 5; một anh trai hy sinh trong kháng chiến chống Pháp và một em trai hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ, mẹ ông được phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng. Học hết lớp 10, ông tham gia hoạt động Đoàn ở địa phương, sau đó vào làm cán bộ ở Viện Thiết kế thuộc Bộ Thủy lợi.
Năm 1963, chiến tranh chống Mỹ ngày càng ác liệt, ông Nguyệt khai hạ tuổi để đủ tiêu chuẩn xin đi bộ đội. Sau đó, ông Nguyệt được biên chế vào Trung đoàn 36, Sư đoàn 308. Tại đây, ông được huấn luyện nhiều nội dung, trong đó có đào tạo lái xe. Năm 1965, ông chuyển công tác về Tiểu đoàn 32, Cục Hậu cần Quân khu 4, với nhiệm vụ vận tải hàng hóa, vũ khí, lương thực từ miền Bắc vào miền Nam. Cung đường mà ông đảm nhận là từ Ngã ba Đồng Lộc qua Khe Giao, vào Rào Bội, đến Tân Ấp tập kết rồi vượt “cổng trời” Cha Lo mang hàng hóa đến điểm tập kết trước khi vận chuyển vào miền Nam.
Ông Nguyệt nhớ lại: “Mùa mưa 1965, đường Tây Trường Sơn lầy lội bởi những cơn mưa rừng xối xả. Dưới là đường trơn như đổ mỡ, trên máy bay Mỹ quần đảo liên hồi. Khi đang chạy qua ngầm thì xe tôi bị trúng bom. Tôi bị thương, máu chảy ướt đẫm áo, tôi cố lái xe đến trạm cấp cứu rồi lịm đi. Đến khi tỉnh dậy tôi rất vui khi biết xe và hàng hóa vẫn còn, nhưng vì bị nhiều mảnh bom ở khắp cơ thể nên tôi phải chuyển về Bệnh viện Quân y điều trị”. Sau hơn một tháng nằm viện, dù chưa hoàn toàn bình phục, ông xin ra viện và tiếp tục lên đường thực hiện nhiệm vụ.
Tiếp đó trong một chuyến chở hàng (năm 1968), khi đi qua trọng điểm Ngã ba Đồng Lộc, máy bay Mỹ ném bom khắp tuyến đường. Một mảnh bom găm vào bình xăng. Đám lửa bùng cháy uy hiếp hàng hóa trên thùng xe. Ông giật tấm chăn từ ca-bin trộn bùn ở một hố bom gần đó úp vào thùng xăng. Chiếc xe và hàng hóa được cứu thoát.
Đặc biệt, tháng 6 năm 1969, ông Nguyệt cùng 3 đồng đội được đơn vị giao nhiệm vụ vận chuyển lương thực, vũ khí vào vị trí tập kết hàng hóa. Thời điểm này, một số đoạn đường bị chia cắt do mưa rừng, ông Nguyệt cùng đồng đội đi tới đâu, chặt cây rừng bắc cầu, vác đá xếp ngầm để xe qua. Sau nhiều ngày cố gắng, cuối cùng đội xe cũng đến được địa điểm giao hàng an toàn tuyệt đối.
Với nhiều thành tích trong chiến đấu, ông Đoàn Minh Nguyệt, được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến hạng Nhất, 14 lần được tặng danh hiệu chiến sĩ thi đua và chiến sĩ quyết thắng, được các cấp tặng 20 bằng khen các loại. Năm 1968, chiến sĩ lái xe Đoàn Minh Nguyệt được đi dự Đại hội điển hình lái xe miền Bắc, vinh dự được Bác Hồ tặng Huy hiệu của Người. Đặc biệt, tháng 8-1970, ông Đoàn Minh Nguyệt được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân./.
